Feest van de kerkwijding van de Gentse kathedraal - 7 juli

De kerkwijding van de kathedraal is een gelegenheid om na te denken over de eenheidsfunctie van de kathedraal in de lokale Kerk. Het begrip ‘lokale Kerk’ slaat op het bisdom dat een eenheids-bewerkende rol uitoefent tussen de grote verscheidenheid van activiteiten, structuren, diensten en initiatieven. Centraal in het werk van een bisdom staat de opdracht die Christus aan zijn apostelen gaf in het cenakel toen Hij als Verrezene terug bij hen was, terwijl ook Maria aanwezig was. “Ga en breng de blijde boodschap aan de mensen van de hele wereld” (Mc 16, 15) was zijn laatste aanmoediging. De geschiedenis heeft dit goed aanvaard en bouwde kathedralen – met de hulp van honderden mensen en technisch bekwame ingenieurs van de tijd – in het centrum van de steden. Of beter, de steden werden gebouwd rond de kathedralen. De kathedraal zelf werd gebouwd rond het altaar.

Altaar en ambo

Bij het Vaticaans Concilie is dan een tweede centraal punt gegroeid in de Kerk, naast het altaar, door de ambo van het Woord een duidelijke plaats te geven. Zo kunnen we spreken van de eenheidsfunctie van een bisdom rond de Eucharistie en het Woord.

“Wanneer ge u herinnert dat uw broeder iets tegen u heeft, laat dan uw gave voor het altaar staan en ga u eerst verzoenen met uw broeder” (Mt; 5, 23-24). Dit wijst op het belang van de vergevende gemeenschap die rond het altaar komt. Het altaar is en zal altijd het kernpunt en vertrekpunt zijn van onze pastoraal, zoals het Cenakel het eucharistisch vertrekpunt is van de blijde boodschap naar de vier windstreken. Dit zegt eigenlijk niets anders dan dat Christus de absolute prioriteit is in het leven van de Kerk. Aan Petrus vroeg Jezus: “Hebt ge me meer lief dan al de rest? (Joh. 21,15).” om te wijzen op de prioriteit die een leerling moet stellen in zijn meester.

Lam Gods en Bavo

Onze kathedraal straalt die boodschap uit met het Lam Gods – dat wegneemt de zonden van de wereld – waar de hele wereld komt naar kijken en er stil bij blijft, quasi in aanbidding. “Wat zijt ge in de woestijn gaan zien?” (Mt. 11, 7), vraagt Jezus. Wij laten Gods Zoon zien in de woestijn van de geseculariseerde wereld. Onze boodschap draagt ook de naam van de heilige Bavo. Een mens die zijn rijkdom prijs gaf om het aan de armen te geven en in stil en contemplatief gebed de rest van zijn leven door te brengen. Een voelbaar teken van prioriteit stellen in onze tijd.

De kathedraal is het zichtbaar teken van de aanwezigheid van God en de Kerk in de wereld. De klokken luiden voor iedereen, ook voor wie ze niet wenst te horen. Jezus sprak iedereen aan, ook die Hem in een hinderlaag wilden lokken. Van hier vertrekt missionaire beweging die Christus en het evangelie brengt aan iedereen. Lichaam en bloed geschonken voor alle mensen. In het gevoel van een verwarde wereld staat de toren van de kathedraal stevig verankerd, als bron van hoop.

Van dit altaar vertrekt de diaconie naar de armsten onder de mensen. De armsten van allemaal zijn diegenen die Christus niet kennen. “Wie Jezus verliest, verliest heel veel, meer dan de hele wereld. Straatarm is iemand die zonder Jezus leeft. Schatrijk die met Jezus vriendschap heeft” (Nav. II, 13-18) (Klaas Blijlevens in Golfslag 2017,2, p. 101)).

Teken van eenheid

Als gelovige, priester, kanunnik, kunnen wij niet tevreden zijn enkel met het ‘teken’ van eenheid dat de kathedraal voor ons is. We willen de wereld tonen dat wij rond Christus staan, rond het altaar, dat we in alles wat we doen van hier vertrekken. Een oppervlakkige, geprogrammeerde eenheid geeft ons geen voldoening. We leggen onze visie, of onze verschillende ideeën op het éne altaar, en dan voelen we aan dat er meer aan de hand is dan opinies en gevoeligheden. Onze eenheid heeft een kernpunt dat in feite buiten ons staat, maar waarvoor we wél opteren. Christus is het enige punt van eenheid, van convergentie, en die vinden we in de eucharistie en in het Woord van de Schrift. Dat is voor ons de betekenis die de kathedraal ons biedt, de zorg die wij met elkaar delen om als één gelovige priestergemeenschap rond het altaar te staan!