Stille helden redden het Lam Gods. Tentoonstelling kathedraal

Dinsdagnamiddag werd in de Sint-Baafskathedraal in Gent de tentoonstelling Stille helden redden het Lam Gods geopend.

'To be or not to be' van het Lam Gods 

De tentoonstelling is een ode aan de arbeiders die in de laatste dagen van WO II in de zoutmijn van Altaussee (deelstaat Steiermark, Oostenrijk) de 500 kg springstof onschadelijk maakten die aangebracht was door de nazi’s om de bijeen geroofde Europese kunstwerken, waaronder het Lam Gods, te vernietigen. Adolf Hitler wilde deze werken bijeenbrengen in een Führermuseum. Hij liet ze in afwachting onderbrengen in de zoutmijn van Altaussee. Daar zouden de kunstwerken veilig zijn voor bombardementen van de geallieerden. In de laatste dagen van de oorlog in april 1945 wou de fanatieke SS-gouwleider August Ergruber de mijn laten opblazen. 

De tentoonstelling toont unieke documenten en foto’s van deze gebeurtenis die bekend is van de film The Monuments Men, van en met George Clooney, die op 13 februari 2014 in de kathedraal in première ging.

Deze tentoonstelling brengt een eerbetoon aan de eenvoudige arbeiders van Altaussee die hun leven riskeerden en op het nippertje een catastrofe vermeden.

De tentoonstelling is een samenwerking met culturele instanties van de Oostenrijkse deelstaat Steiermark en kwam er op initiatief van het Oostenrijkse cultuur magazine KLIPP. Minister van cultuur Christoph Drexeler van de deelstaat Steiermark opende de tentoonstelling samen met provinciaal gedeputeerde Jozef Dauwe.   

Kunstwerken

Aan de omkadering werken twee Oostenrijkse kunstenaars mee: tekenaar Luis Rivera en kunstschilder Oskar Stocker. Op een immens doek (288 m²) en in de stijl van een 'vastendoek' creëerden ze een hedendaagse interpretatie van het Lam Gods. Het monumentale doek contrasteert met het serene Lam Gods-retabel dat focust op het onschuldige Lam. Het doek toont de verstrooiing van onze tijd waarin geld centraal staat, de aarde onder druk komt te staan, een tijd die vaak gewelddadig is en waar de zogenaamde ‘vluchtelingenvloed’ angst en haat veroorzaakt.

Maar het is ook een tijd waarin religieuze en spirituele vragen steeds sterker naar voor komen.

Centrale figuur op het immense doek is Florian Homm afgebeeld, voormalig Duits zakenman en investeerder die veroordeeld werd voor corruptie, maar nadien een overtuigde katholieke bekeerling werd. Naast hem zijn de getormenteerde Moeder Aarde (een Afrikaanse vrouw in barensweeën) en een kindsoldaat als een gevallen engel te zien. Daaronder de stroom van vluchtelingen en helemaal onderaaan op het doek staat een rij van hedendaagse iconen en heilgen.

Tegenover het immense doek staat een dubbel paneel met aan de ene kant een Hitler-figuur omringd door anonieme nazi’s en aan de andere kant de kapitein van de US Monuments Men, Robert Posey, en een anonieme arbeider uit Altaussee.

Aan de ene kant dus de waanzin van het absolute en absurde kwaad. Aan de andere kant bekende helden en ‘stille helden‘.

Deze laatsten zorgden ervoor dat het Lam Gods uiteindelijk terug kon komen waar het thuishoort: in de Sint-Baafskathedraal.

Vredesboodschap

De tentoonstelling was eerder te zien in Altaussee. Het monumentale doek is speciaal gemaakt voor de kathedraal. Rector Ludo Collin, tevens voorzitter van de kathedrale kerkfabriek, beklemtoont dat  “de boodschap van deze tentoonstelling er een is van vrede”. Hij voegt er aan toe:

De beelden confronteren ons ook met realiteiten van vroeger en nu. Die confrontatie maakt ons nog bewuster van het visioen van het Lam Gods-retabel: een nieuwe wereld waar vrede en verdraagzaamheid heersen.

• De tentoonstelling loopt tot 2 december in de Sint-Baafskathedraal (vind hier de bezoekuren)
• Bij de tentoonstelling hoort een mooi uitgegeven boekje met achtergrondinfo dat bij de tentoonstelling te koop is aan 1 euro.
• Bekijk hier de reportage van AVS en TV-Oost
• Bekijk hier de volledige fotoreportage van de openingsceremonie.

Grondige restauratie Lam Gods

Intussen loopt de grondige restauratie van het Lam Gods dat vanaf zomer 2020 te zien zal zijn in een nieuw bezoekerscentrum in de katdedraal. Lees meer: 

• Restaurateurs leggen het originele Lam bloot (19 juni 2018)
• Groen licht voor verdere restauratie Lam Gods (9 november 2017)
• Adembenemende eerste fase restauratie afgerond (12 oktober 2016)

Van Eyck-jaar 2020

• Voor het nieuwe bezoekerscentrum werd op 12 oktober 2018 'de stem van Jan Van Eyck' bekend gemaakt. Lees en bekijk hier een verslag van deze happening
• Ontdek hier de website van het Van Eyck-jaar 2020