Orde van dienst vormselvieringen
Download het onderstaande verloop
Vormselvieringen: KEUZE EN AANDACHTSPUNTEN
We kiezen voor de vormselliturgie een sobere, gewone Orde van dienst. In wat volgt laten we de kernmomenten van de vormselviering sterk tot hun recht komen. Een sobere en kortere viering kan bijdragen tot een meer aandachtige en biddende gemeenschap. Bij een te lange viering neemt de aandacht sowieso af. Maar ook het onderbreken van de orde van dienst door kinderen (of een deel van hen) iets te laten doen, leidt de aandacht af van de kernelementen en vooral van hun samenhang en zo ook van hun betekenis. De gemeenschap is geen toeschouwer van wat de kinderen brengen. Het komt erop aan de gemeenschap en de vormelingen mee te nemen in de dynamiek van een sterk liturgisch gebeuren.
De vormselliturgie met eucharistie, bestaat uit drie belangrijke elementen:
1. Luisteren naar het Woord van de Heer
We opteren voor een korte Woorddienst, gericht op het evangelie en een korte homilie die Woord en leven verbindt.
2. Ontvangen van de Geest om Jezus getuigen te zijn
Na het uitspreken van de geloofsbelijdenis en de hernieuwing van de doopbelofte, volgt het vormsel door handoplegging en zalving met het heilig chrisma.
3. Samen aan tafel met de Heer
De eucharistische dienst volgt de structuur van het Laatste Avondmaal. De vier werkwoorden ‘nemen, danken, breken en delen’, zijn de vier momenten van deze dienst.
Symboliek
Bij de vormselviering staan bij het altaar en de ambo de Paaskaars en het doopbekken centraal opgesteld, als herinnering aan ons doopsel. De liturgische kleur rood verwijst naar het feest van Pinksteren, de gave van de Geest en het vormselsacrament.
Vormselviering: ONTVANG DE HEILIGE GEEST!
Deze viering wordt voorgegaan door een vormheer, in naam van onze aartsbisschop.
De plaatselijke priester of diaken spreken af met de vormheer welke taak ze tijdens de viering kunnen opnemen.
Het processiekruis, het evangeliarium, twee brandende kaarsen en het heilig chrisma staan achteraan klaar om in processie naar voren gebracht te worden. Vijf vormelingen blijven achteraan om kruis, evangelieboek, kaarsen en chrisma te dragen.
ONTHAAL EN VERWELKOMING
De vormheer en catechisten onthalen de gezinnen achteraan, bij het binnenkomen van de kerk.
Waar mogelijk, kiezen we ervoor om gezinnen samen te houden, omwille van de pastorale kansen en een grotere betrokkenheid van de aanwezigen bij het vormsel. Waar dit gezien de grootte van de groep moeilijk is, zitten de vormelingen samen.
Het kan handig zijn voor de vormheer om een naamsticker te voorzien voor de vormselkandidaten.
INTREDELIED TIJDENS INTREDEPROCESSIE
De bel klinkt. Allen staan op. Het intredelied wordt ingezet.
De intredeprocessie vertrekt en stapt rustig naar voren.
Een vormeling neemt het processiekruis, twee andere vormelingen dragen de kaarsen, een vierde het evangelieboek. Een vijfde vormeling draagt het heilig chrisma waarmee de vormselkandidaten gezalfd zullen worden. De catechisten volgen. De vormheer gaat als laatste en draagt rode liturgische gewaden.
De vormeling met het processiekruis zet het neer op de voorziene plaats.
De vormeling die het evangelieboek draagt, plaatst het op een staander met rood doek. De kaarsen worden bij het boek geplaatst. De vormeling die het chrisma draagt, plaatst het op het altaar. Samen met de catechisten en de vormheer buigen de 5 vormelingen voor het altaar en neemt ieder zijn plaats in.
♫Intredelied: ‘Op de adem van de Geest’ (of een ander Geest-lied)
Refrein:Op de adem van de Geest
zoeken wij het diepe spoor
van de Heer die in ons leeft
ook vandaag, wij gaan ervoor! (2x)
De Geest is als een frisse wind die nieuwe adem brengt.
Hij maakt ons stil maar ook heel sterk, voltooit het mensenwerk.
De Geest, hij doet ons opengaan voor mensen rondom ons,
voor kleine en voor grote nood, voor ieders lach en traan.
De Geest verzamelt mensen rond hetzelfde ideaal:
Gods liefde te beleven in een wereld zonder haat.
De Geest, hij houdt ons samen als vrienden van elkaar.
Hij roept ons op te zoeken naar de bron van ons bestaan.
(Zingt Alleluia! Nr 17, liturgische liederen voor kinderen en jongeren)
KRUISTEKEN, BEGROETING EN OPENINGSWOORD
Terwijl allen staan, begroet de vormheer alle aanwezigen.
Vormheer:In de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest.
Allen:Amen
Vormheer:De genade van onze Heer Jezus Christus,
de liefde van God
en de gemeenschap van de Heilige Geest
zij met u allen.
Allen:En met uw geest.
Vormheer: (onderstaande tekst, of in eigen woorden)
Beste vormelingen, beste familieleden
hartelijk welkom nu we hier vandaag samen zijn
we om het heilig vormsel te vieren.
Dit sacrament is heel sterk verbonden met het doopsel.
Daarom staan hier vooraan het doopbekken en de brandende Paaskaars.
Zo gedenken we dat we in Christus broers en zussen zijn van elkaar.
Vandaag ontvangen onze vormelingen de Heilige Geest:
de Helper en Trooster voor onderweg,
om als Jezus’ leerlingen van Hem te getuigen.
In gebed en dankbare vreugde willen we hen tot steun zijn.
MOMENT VAN VERGEVING
Vormheer:Laten we bij het begin van deze viering bidden
om de milde ontferming van de Heer.
Catechist:Heer, open onze oren:
dat wij uw woord beluisteren.
Heer ontferm U over ons.
Allen:Heer ontferm U over ons.
Catechist:Christus, open onze ogen:
dat wij U herkennen in het breken van het brood.
Christus ontferm U over ons.
Allen:Christus ontferm U over ons.
Catechist:Heer, open ons hart:
dat wij van U getuigen, alle dagen van ons leven.
Heer, ontferm U over ons.
Allen:Heer, ontferm U over ons.
Vormheer:Moge de almachtige God
zich over ons ontfermen,
onze zonden vergeven
en ons geleiden tot het eeuwig leven.
Allen:Amen.
EER AAN GOD
We zingen samen.
♫Gloria, Gloria in excelsis Deo (Taizé)
COLLECTAGEBED
Vormheer:Laat ons bidden.
(gebedsstilte)
God, Gij die ieder van ons kent,
Gij hebt ons hier samengeroepen
en nodigt ons uit om Jezus, uw Zoon te volgen.
Wij vragen U
sterk onze vormelingen met uw Heilige Geest
om Jezus’ pad te volgen,
want Hij is het Licht op onze weg,
Hij die met U leeft en heerst
in de eenheid van de Heilige Geest,
God, door de eeuwen der eeuwen.
Allen:Amen.
SCHRIFTLEZING (Galaten 5, 18-22)
Lector:Uit de brief van heilige apostel Paulus aan de christenen van Galatië.
Broeders en zusters,
Laat jullie leiden door de Geest, dan worden jullie geen egoïsten.
Want egoïsme en de Geest zijn elkaars vijanden,
zodat jullie niet doen wat jullie zouden willen doen.
Jullie kennen de uitingen van egoïsme:
afgoderij, vijandschap, twist, jaloezie, woede, ruzies en dergelijke.
Ik waarschuw jullie zoals ik dit al eerder gedaan heb:
wie zich zo misdraagt, zal het koninkrijk van God niet erven.
De vrucht van de Geest is: liefde, vreugde, vrede, geduld,
vriendelijkheid, goedheid, trouw, zachtheid, ingetogenheid.
Woord van de Heer.
Allen:Wij danken God.
♫ ALLELUIA en EVANGELIEVERS
Allen staan op.
De voorzanger zingt ‘Alleluia’ (ZJ 3g) en allen herhalen dit.
Aan de ambo zegt of zingt een lector/voorzanger het (evangelie)vers.
Voorzanger:Alleluia
Allen: Alleluia
Lector/voorzanger:Kom, heilige Geest, vervul het hart van uw gelovigen
en ontsteek in hen het vuur van uw liefde.
Allen: Alleluia
EVANGELIE van de zondag, of van Pinksteren
De (diaken of) vormheer neemt het evangelieboek. Twee vormelingen nemen de kaarsen en samen gaan ze naar de ambo. De vormelingen staan rechts en links van de ambo.
Vormheer:De Heer zij met u.
Allen: En met uw geest.
Vormheer:Uit het heilig evangelie van onze Heer Jezus Christus volgens …
Allen:Lof zij U, Christus.
♫ ACCLAMATIE
Het evangelieboek wordt getoond en de acclamatie wordt gezongen.
Allen:Alleluia
Het evangelieboek wordt terug op de staander geplaatst met de twee kaarsen ernaast. De twee vormelingen maken een buiging en gaan naar hun plaats.
HOMILIE DOOR DE VORMHEER
Allen zitten.
Aan de ambo spreekt de vormheer vormelingen en gemeenschap kort toe(maximum tien minuten). Hij beperkt zich vooral tot de band van het vormsel met doopsel en eucharistie, de betekenis van de handoplegging en de zalving en hoe dit ons helpt om nu en later als christen te leven.
GELOOFSBELIJDENIS EN HERNIEUWING VAN DE DOOPBELOFTE
Allen staan op.
Vormheer:Jongens en meisjes,
toen jullie gedoopt zijn,
werden jullie opgenomen in de wereldwijde gemeenschap
van leerlingen van Jezus.
Vandaag willen jullie dit bevestigen en kiezen jullie om als christen te leven.
Ik nodig jullie nu uit om voor God en de gemeenschap uit te spreken
dat jullie als gelovigen door het leven willen gaan.
Geloof je in God, de almachtige Vader, Schepper van hemel en aarde?
Vormelingen:Ja, ik geloof.
Vormheer:Geloof je in Jezus Christus, zijn enige Zoon, onze Heer,
geboren uit de Maagd Maria,
die geleden heeft,
gestorven en begraven is,
die uit de dood is opgestaan
en zit aan Gods rechterhand?
Vormelingen:Ja, ik geloof
Vormheer:Geloof je ook in de heilige Geest,
de heilige katholieke kerk,
de gemeenschap van de heiligen
de vergiffenis van de zonden,
de verrijzenis van het lichaam
en het eeuwig leven?
Vormelingen:Ja, ik geloof
Vormheer: Beloof je daarom heel je leven trouw te blijven aan dit geloof
en je in te zetten voor het evangelie van Jezus Christus?
Vormelingen: Ja, dat beloof ik!
Nu richt de vormheer zich tot de ouders en alle aanwezigen.
Vormheer:Zusters en broeders, dit is ons geloof, dit is het geloof van de Kerk.
Ouders, peters en meters, en u allen:
deze vormelingen rekenen op u om hen in het geloof voor te gaan.
Moge God u daarbij helpen.
Allen: Amen
GEBED OM DE GEEST
Allen blijven staan.
Vormheer:Vooraleer de vormelingen te zalven,
bidden we zingend om de komst van de Geest.
Daarna maken we het stil en volgt het gebed onder handoplegging.
♫Lied: ‘Geest van God’ (of een ander Geest-lied)
Refrein:Geest van God,
Adem van leven,
Geest van God,
Adem van vuur,
Geest van God,
troost en kracht:
U heiligt ons.
Kom, o Geest, kom in ons hart.
Kom, o Geest, wees ons nabij.
Geest van leven, Geest van moed: wij zien naar U uit.
Kom, o Geest van heiligheid,
Geest van waarheid, kom in ons.
Geest van liefde, maak ons één: wij zien naar U uit.
Kom, o Geest, houd ons bijeen,
Geest van vuur, brand in ons hart.
Kom, o Geest, maak Gij ons nieuw: wij zien naar U uit.
(Zingt Alleluia! Nr 18, liturgische liederen voor kinderen en jongeren of ZJ 447)
Vormheer:(Gebedsstilte)
Almachtige God, Vader van onze Heer Jezus Christus,
door de doop uit water en heilige Geest
hebt Gij deze jongens en meisjes tot nieuw leven gewekt
en bevrijd uit de macht van het kwaad.
Zend over hen uw heilige Geest, de trouwe Helper.
Geef hun de geest van wijsheid en inzicht,
de geest van raad en sterkte,
de geest van vroomheid en liefde,
en vervul hen van eerbied voor uw heilige Naam.
Door Christus onze Heer.
Allen:Amen.
Allen gaan zitten.
ZALVING
De vormheer neemt het chrisma van het altaar.
De begeleiders rond de vormeling leggen de hand op de schouder van de vormeling of strekken hun hand uit.
Ondertussen kan rustige muziek klinken of onderstaand Taizérefrein (beurtelings instrumenteel en gezongen).
Het kan goed zijn om na een aantal vormsels zo’n refrein te voorzien.
Vormheer vraagt naar de voornaam en de vormeling antwoordt.
Vormheer zalft de vormeling met heilig chrisma en zegt daarbij:
‘N., ontvang het zegel van de heilige Geest, de gave Gods.’
De vormeling antwoordt: “AMEN”.
♫Refrein:God is vol liefde,
durf voor die liefde alles te geven,
durf het te wagen,
geef je zonder angst.
(Taizé Bóg jest miłością)
VOORBEDE
De mensen die een intentie verwoorden, nemen plaats bij de ambo.
Vormheer:Laten we het nu stil maken, zo stil mogelijk
om in die stilte iets te vertellen aan God.
Zo bidt ons hart tot Hem.
Wat wil jij nu aan God toevertrouwen?
Het blijft enige ogenblikken stil.
Daarna worden onderstaande intenties of zelf geformuleerde intenties uitgesproken.
Catechist: Voor deze jongens en meisjes, die vandaag gevormd zijn:
dat zij door deze handoplegging en zalving
gesterkt worden om te getuigen van Jezus’ blijde boodschap.
Laat ons bidden.
Allen: Dank U,
goede Vader,
omdat Gij van ons houdt,
omdat Gij onze Vader zijt,
nu en altijd.
(ZJ p.114)
(of een ander antwoord)
Vormeling: Voor allen die ons begeleiden in onze geloofstocht,
ouders, peters en meters, catechisten en leerkrachten:
dat zij de kracht ontvangen om zich blijvend in te zetten voor hun taak.
Laat ons bidden.
Allen: Dank U, goede Vader
Vormeling: Voor alle mensen in heel de wereld:
om licht en vrede,
dat ze kracht ontvangen om mee te bouwen aan Gods Rijk.
Laat ons bidden.
Allen: Dank U, goede Vader
GEBED
Alle vormelingen:God,
wat is er leuker
dan touwtrekken:
veel handen
dragen het touw,
trekken naar dezelfde kant,
alle ogen kijken
naar hetzelfde punt.
Met het touw in mijn hand,
sta ik tussen mijn vrienden
en flitst de gedachte
door mijn hoofd:
dit is nu trouw zijn
aan elkaar,
het touw dat we samen dragen
niet loslaten,
elkaar dragen,
dwars door alles heen.
Dank God
omdat Jij trouw blijft
aan mij,
ik aan Jou
en aan mijn vrienden.
Ik laat jullie niet los
maar draag jullie mee
in mijn hart.
Amen
EUCHARISTISCHE DIENST
‘JEZUS NAM’: bereiding van de gaven en gebed
Vormelingen brengen de gaven aan: brood en beker, water en wijn. (evt. kaarsen en een bloemstukje)
De voorganger neemt de gaven aan.
Er klinkt een beetje begeleidende muziek.
Allen staan op.
Vormheer:Bid, broeders en zusters,
dat mijn en uw offer aanvaard mag worden
door God, de almachtige Vader.
Allen:Moge de Heer het offer uit uw handen aannemen,
tot lof en eer van zijn Naam
tot welzijn van ons en van heel zijn heilige Kerk.
Vormheer:Heer, God,
met open handen bieden wij U deze gaven aan.
Open ook ons hart opdat wij U kunnen dankzeggen.
Door Christus onze Heer.
Allen:Amen
‘JEZUS SPRAK EEN DANKGEBED UIT’: gedenken, danken en smeken
Eucharistisch gebed IX, voor liturgie met kinderen en jongeren II
Vormheer:De Heer zij met u.
Allen: En met uw geest.
Vormheer:Verheft uw hart.
Allen: Wij zijn met ons hart bij de Heer.
Vormheer:Brengen wij dank aan de Heer onze God.
Allen:Hij is onze dankbaarheid waardig.
Vormheer:Ja, goede Vader, het is een feest voor ons U dank te zeggen
en met Jezus voor U onze vreugde uit te zingen.
Zoveel houdt Gij van ons,
dat Gij voor ons gemaakt hebt deze mooie, wijde wereld.
Zoveel houdt Gij van ons,
dat Gij ons Jezus hebt gegeven, uw Zoon, om ons de weg tot U te tonen.
Zoveel houdt Gij van ons,
dat Gij ons samenbrengt in Hem als kinderen van één familie.
Voor zoveel liefde willen wij U loven en prijzen, en wij zingen van dankbaarheid met de engelen en de heiligen die U aanbidden in de hemel:
Allen zingen:Heilig♫
(Zingt Alleluia! Nr 9, liturgische liederen voor kinderen en jongeren)
Vormheer:Ja, Vader, gezegend zij Jezus die Gij hebt gezonden, de Vriend van armen en van kleinen. Hij is ons komen tonen hoe wij van U kunnen houden, en van elkander. Hij is het hart van de mensen komen zuiveren van het kwaad dat vriendschap verhindert, van de haat die het geluk belet. Hij heeft zijn heilige Geest beloofd die met ons zal zijn van dag tot dag opdat wij zouden leven van uw leven.
God, onze Vader, wij bidden U: zend uw Geest opdat dit brood en deze wijn het lichaam en bloed worden van Jezus, onze Heer.
De avond voor zijn dood heeft Hij ons uw liefde betuigd:
Hij was aan tafel met zijn leerlingen;
Hij nam een stuk brood, zegde een gebed
om U te zegenen en te danken;
Hij verdeelde het brood en gaf het aan zijn leerlingen terwijl Hij zei:
Neemt en eet hiervan, gij allen
want dit is mijn lichaam
dat voor u gegeven wordt.
Dan nam Hij een beker met wijn;
nogmaals zegde Hij een gebed om U te danken;
Hij liet de beker rondgaan bij iedereen en sprak tot hen:
Neemt deze beker
en drinkt hier allen uit,
want dit is de beker
van het nieuwe, altijddurende verbond;
dit is mijn bloed
dat voor u en alle mensen wordt vergoten
tot vergeving van de zonden.
Blijft dit doen om Mij te gedenken.
Verkondigen wij het mysterie van het geloof.
Allen:Heer Jezus, wij verkondigen uw dood
en wij belijden tot Gij wederkeert
dat Gij verrezen zijt.
Vormheer:Hier herdenken wij, goede Vader,
de dood en de verrijzenis van Jezus,
de Redder van de wereld.
Hij heeft zichzelf aan onze handen toevertrouwd
om het offer te zijn dat wij U thans opdragen
en om ons naar U toe te leiden.
Verhoor ons, Heer, onze God,
deel uw Geest van Liefde mee
aan allen die aan deze tafel aanzitten;
dat zij zich meer verbonden weten met uw kerk,
met paus Franciscus,
met onze bisschop Luc,
de andere bisschoppen,
en met allen die werken voor uw volk.
Vergeet niet hen van wie wij houden
en evenmin degenen van wie wij niet genoeg houden.
Herinner U allen die gestorven zijn,
in het bijzonder de overleden familieleden van onze nieuw gevormden
en ontvang hen met liefde in uw huis.
Breng ons bij U samen met de Maagd Maria,
Moeder van God en onze Moeder,
als de dag gekomen is voor het grote feest in het koninkrijk der hemelen.
Dan zullen allen die vriend van Jezus zijn,
van Christus onze Heer,
U toezingen en blijven toezingen:
Vormheer:Door Hem en met Hem en in Hem
zal uw Naam geprezen zijn,
Heer, onze God, almachtige Vader,
in de eenheid van de heilige Geest,
hier en nu en tot in eeuwigheid.
Allen:Amen.
ONZEVADER
Uitnodiging om handen te geven over de rijen heen.
Vormheer: Bidden we nu samen het gebed dat Jezus zelf heeft geleerd aan zijn leerlingen.
Allen: Onze Vader, die in de hemel zijt,
uw Naam worde geheiligd
Uw Rijk kome.
Uw Wil geschiede op aarde zoals in de hemel.
Geef ons heden ons dagelijks brood.
En vergeef ons onze schulden
zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren.
En breng ons niet in beproeving
maar verlos ons van het kwade.
Vormheer:Verlos ons, Heer, van alle kwaad,
geef vrede in onze dagen;
dat wij, gesteund door uw barmhartigheid,
vrij mogen zijn van zonde en beveiligd tegen alle onrust,
hoopvol wachtend op de komst van Jezus Messias, uw Zoon.
Allen: Want van U is het koninkrijk
en de kracht en de heerlijkheid
in eeuwigheid.
GEBED OM VREDE
Vomheer: Heer Jezus Christus,
Gij hebt aan uw apostelen gezegd:
‘vrede laat Ik u, mijn vrede geef Ik u’.
Let niet op onze zonden, maar op het geloof van uw Kerk.
Vervul uw belofte: geef vrede in uw Naam en maak ons één.
Gij die leeft in eeuwigheid.
Allen: Amen.
Vormheer: De vrede van de Heer zij altijd met u.
Allen: En met uw geest.
De diaken nodigt uit om een teken van vrede te delen. Als er geen diaken is, doet de vormheer dit.
Mensen wensen elkaar de vrede door een handdruk, kus of ander gebaar.
‘JEZUS BRAK HET BROOD’
Terwijl de vormheer het brood breekt, wordt het Lam Gods gezongen
Allen:Lam Gods♫
(Zingt Alleluia! Nr 11, liturgische liederen voor kinderen en jongeren)
‘JEZUS GAF HET AAN ZIJN LEERLINGEN’: communie
Vormheer: Zalig zij die genodigd zijn aan de maaltijd van de Heer.
Zie het lam Gods dat wegneemt de zonden van de wereld.
Allen:Heer, ik ben niet waardig dat Gij tot mij komt,
maar spreek en ik zal gezond worden.
Tijdens de communie kunnen enkele vormelingen of familieleden een stukje muziek spelen.
Allen gaan zitten.
GEBED NA DE COMMUNIE
Na een tijd van stil gebed, besluit de vormheer het biddend samenzijn.
Vormheer:Goede God,
wij danken U omdat we met U aan tafel zijn gegaan.
Wij danken U voor de gaven van uw Geest,
voor de liefde die aanstekelijk is als vuur,
voor de vrede die de wereld bewoonbaar maakt,
voor het licht dat ons de weg wijst naar U en naar onze broeders en zusters.
Wij vragen U: blijf ons nabij, al de dagen van ons leven.
Door Christus onze Heer.
Allen: Amen.
ZEGEN EN ZENDING
Vormheer:De Heer zij met u.
Allen: En met uw geest.
Vormheer:
(onderstaande tekst, of in eigen woorden)
Beste nieuwgevormde jongens en meisjes,
we zijn allen dankbaar voor jullie vormsel.
Jullie hebben de heilige Geest ontvangen
die jullie kracht schenkt om te leven als jonge christenen.
Beste ouders en begeleiders
dank om hen te begeleiden en verder met hen op weg te gaan.
Veel dank aan allen die deze viering mee mogelijk hebben gemaakt.
Openen we nu ons hart voor Gods milde zegen:
Zegene u de almachtige God
Vader, Zoon en heilige Geest.
Allen: Amen.
Diaken/vormheer:Gaat nu allen heen in vrede.
Allen: Wij danken God.
SLOTLIED
(plaatselijke keuze)