Woordvoerders bisschoppenconferenties Europa bijeen in Albanië

Door corona was het alweer drie jaar geleden dat de woordvoerders en communicatieverantwoordelijken van de zowat veertig bisschoppenconferenties van Europa nog in persoon konden bijeen komen. Het was dan ook in Tirana, hoofdstad van Albanië vorige week een extra blij weerzien met vele bekende gezichten uit alle hoeken van ons continent. Tegelijk verwelkomden we een vijftal nieuwe collega’s.

Oorlog en vrede

Een eerste groot gespreksonderwerp betrof de oorlog in Oekraïne en wat de rol van Kerken en religies kunnen zijn om wapens tot ploegijzers om te smeden. Het getuigenis uit eerste hand van onze Oekraïense collega’s Andriy Soletskyy van de Oekraïense Grieks-katholieke Kerk en van Vladyslav Ihnatysyhn van het Grieks-katholieke eparchaat van Mukachevo greep naar de keel. Miljoenen van hun medeburgers zijn op de vlucht, tienduizenden werden gedood en een veelvoud gewond. Alle mogelijke infrastructuur wordt maximaal verwoest en de rest zoveel mogelijk geplunderd. Onvoorstelbare oorlogsmisdaden worden continu gepleegd. Dit neigt echt naar genocide, men wil dat we niet meer bestaan, zei priester Andriy. De zachte man vroeg ons met aandrang:

Vergeet ons niet. En raak de oorlog niet gewoon.

Hoe hier uit te geraken? Hoe ooit weer vrede sluiten? Laat staan vergiffenis schenken? En wat kunnen kerken en religies doen? Het blijkt veel en veel te vroeg om op die wezenlijke vragen nu al een ernstig antwoord te kunnen geven. Trouwens: geen verzoening zonder schuldbekentenis, berouw betonen en boete doen. Intussen vangen tallozen in Oekraïne en in de buurlanden vluchtelingen op en geven ze in vele gevallen thuis onderdak. Parochies in Oekraïne zamelen alle mogelijke middelen voor hen in en hetzelfde gebeurt in vele andere landen. Parochies in Oekraïne steunen ook daadwerkelijk het oorlogsfront door voor de soldaten kledij, jeeps en ander materiaal te kopen.

Oorlog: er zijn geen woorden voor. Dat bleek ook uit de grondige geopolitieke conferentie die pater Giulio Albanese ons gaf. Deze missionaris was lange tijd op vele plekken van Afrika werkzaam en heeft ook tal van contacten op andere continenten. Hij is tevens een vaste correspondent van L'Osservatore Romano. Pater Albanese wees ons in het bijzonder op de explosieve situatie in Afrika dat over nauwelijks enkele decennia twee miljard mensen zal tellen, immens rijk is aan mineralen waar de wereld naar snakt en tegelijk een straatarme, jonge bevolking telt. Migratie valt niet te vermijden. En toch kijkt de wereld de andere kant op en speculeren hedgefondsen, grootbanken en verzekeringsconglomeraten onverstoorbaar verder. De Kerk op kop moet dit blijven aanklagen, aldus Albanese die een zeer geëngageerd pleidooi hield om nu eens eindelijk niet voor maar met de armen te werken aan echte ontwikkeling.

Synodaal proces

Overal ter wereld is intussen in onze Kerk op verzoek van paus Franciscus het synodale proces aan de gang. Eerst in de plaatselijke kerken, straks continentaal, om in oktober 2023 uit te monden in de volgende bisschoppensynode in Rome.

Alle deelnemers was op voorhand gevraagd een korte presentatie voor te bereiden over hoe het synodale proces in hun land verloopt. Eruit bleek dat gelovigen eigenlijk overal dezelfde wensen vertolken: een open Kerk die niemand uitsluit, die iedereen respecteert, die dicht bij de mensen staat, bij hun vragen, noden, pijn en enthousiasme, die zich in de eerste plaats inzet voor wie het moeilijk hebben in onze samenleving, een Kerk die eenieder tot zijn recht laat komen. Kortom: een synodale Kerk.

Albanië

In de marge van het congres ontmoetten we verspreid over de drie dagen vier van de vijf bisschoppen van de katholieke Kerk in Albanië, konden we de twee kathedralen bezoeken waar we ook de eucharistie vierden, hadden we de vespers in een kapel van een kleine gemeenschap van Arme Klaren, bezochten we de orthodoxe kathedraal van Tirana, waar we door de bisschop warm welkom werden geheten en we gingen ook naar een voormalige gevangenis waar onder meer priesters werden opgesloten en gefolterd want tot de val van de communistische dictatuur werd Albanië geregeerd door een van de vreselijkste regimes die de wereld heeft gekend. Elk religieus leven was er verboden en wie het toch waagde werd genadeloos vervolgd, gemarteld, jarenlang opgesloten of geëxecuteerd.

Het arme land krabbelt nu stilaan recht. Tegelijk kampt het met het vertrek van vele jongeren die elders meer kansen hopen te vinden. De natuur is er groots: bergen, valleien, de Adriatische en de Ionische Zee, het grootste binnenmeer van de Balkan. De bevolking is er heel gastvrij. Ook het religieuze leven herneemt. In het landschap doemen kleine moskeeën op en in de belangrijkste centra worden orthodoxe en katholieke kathedralen en kerken opgetrokken of in ere hersteld.

De grote religies leven er heel vanzelfsprekend samen.

De deelnemers van het congres troffen in Albanië een warme, open katholieke kerkgemeenschap. Die ondanks alle vervolgingen doorheen de geschiedenis en tot zelfs zeer recent, altijd trouw is gebleven aan haar roots die teruggaan tot de apostel Paulus zelf die in de eerste eeuw in de regio het Evangelie verkondigde en er vruchtbare bodem vond!

Hieronder ook nog enkele foto’s.