Unieke expo met beelden van Folon in abdijruïnes Villers-la-Ville

De voormalige cisterciënzerabdij in Villers-la-Ville is vandaag dé gedroomde plek voor openlucht concerten en tentoonstellingen. Voor de 20ste verjaardag van de Fondation Folon zet ze tot eind februari een twintigtal monumentale en originele beelden van Jean-Michel Folon (1934-2005) in de kijker. Deze Belgische kunstenaar geniet in Vlaanderen lang niet even grote bekendheid als in het zuiden van het land en internationaal. Tijd dus om hem te ontdekken!

Tekst gaat verder onder de reclamespot voor de tentoonstelling.

Jean-Michel Folon

Geboren in Ukkel in 1934 als zoon van een papierhandelaar, begint Jean-Michel Folon al vroeg te tekenen. Een uitspraak van architect Mies Van der Rohe aan de Hogeschool voor Visuele Kunst in Ter Kameren zal zijn werk kenmerken: Less is more. Folon voltooit zijn studies niet maar gaat meteen aan de slag.

De jonge kunstenaar verhuist naar Parijs maar vindt daar geen erkenning. Hij breekt eerst door in New York. Frankrijk ontdekt hem pas in de jaren 60. Dan gaat het hard. Tot aan zijn overleden, nu 15 jaar geleden, blijft hij doorwerken: illustraties van boeken en affiches, beeldhouwwerk, gravures, muurschilderingen en zelfs glasramen.

Maatschappijkritiek vind je in thema’s als de stad met haar anonieme woonblokken en bureaucratie, die vooral in zijn vroege werk vaak terugkomen. In 1988 krijgt Jean-Michel Folon de opdracht om de Verklaring van de Rechten van Mens te illustreren. In die periode overheersen bij de kunstenaar de hoopvolle thema’s en kleuren. Zoals de hand: naar de hemel verheffend of samengebald, vragend of vasthoudend.

Ook op de expo in de abdijruïnes van Villers-la-Ville vinden we een reuzenhand. Op de vingertoppen staat een mannetje dat het gelaat van de reus lijkt te zoeken. In de bezoekersfolder ontdekken we de titel van het werk: Wie? Ditzelfde beeld dient als altaar in een helemaal door Folon gedecoreerde kapel in het Zuid-Franse Vence.

Een tentoonstelling gewijd aan deze grote Belgische kunstenaar in de Vaticaanse Musea eerder dit jaar werd doorkruist door corona. Onder de titel De ethiek van de poëzie - burgerschap, aanklacht en hoop in de mens waren 80 tekeningen en aquarellen alsook sculpturen, de collectie etsen About Creation en 8 gravures verzameld.

Abdij Villers

Ook de oude cisterciënzerabdij zelf maakt een bezoek aan deze tentoonstelling meer dan waard. De abdij in Villers-la-Ville, net voorbij Brussel, werd in 1146 rechtstreeks vanuit Clairvaux gesticht. De heilige Bernardus bezocht de plek in hoogst eigen persoon. Op de heuvel waar vandaag de naar hem genoemde kapel staat, zou hij de site overschouwd hebben en aanwijzingen hebben gegeven voor de bouw. Naar die kapel loopt nu een ‘meditatief’ pad, dat bewandeld kan worden met een audiogids rond mindfulnessoefeningen.

De monniken brengen het gebied tot bloei en het gaat hen 100 jaar lang voor de wind. Op een bepaald moment zijn ze 400 in aantal en bezitten ze grond tot in Antwerpen. Toch blijven ze niet van tegenslag gespaard. Door de eeuwen heen moeten de monniken de abdij vaak verlaten voor hun veiligheid. De Franse Revolutie maakt er ten slotte definitief een einde aan.

De abdij wordt vernield en geplunderd in 1794 en daarna verkocht aan een handelaar in bouwmaterialen die haar steen voor steen afbreekt. Planten en regen doen de rest.

In de 19de eeuw inspireren de ruïnes romantici en ook vandaag nog straalt de site romantiek uit. Het allegorische werk van Folon past daar uitstekend bij.

Absurd is de spoorlijn die dwars door de tuinen van de abdij loopt, aangelegd in de eerste helft van de 19de eeuw. Tegen het einde van die eeuw verwerft de overheid de site en begint de bescherming en consolidatie. In 1992 werd de abdij opgenomen in een lijst ‘uitzonderlijk erfgoed’ van Wallonië.

• Ontdek de website van de Folon Stichting en het museum in Terhulpen.
• Ontdek het aanbod en de bezoekuren van de abdij van Villers-la-Ville. Om de site coronaveilig te bezoeken, is het aangewezen vroeg te vertrekken. Koop je ticket ter plaatse (die rij is korter dan de toegang voor mensen met een online ticket.)