BrugBinnensteBuiten - vrijwilligers rond Brugse gevangenis
Door Geert Dedecker, namens het Bestuursorgaan van BrugBinnensteBuiten vzw. De organisatie is werkzaam in het Pentitentiar Complex Brugge (PCB).
Mensen in detentie bevinden zich in een uiterst artificiële situatie. Al hun verantwoordelijkheden werden hen ontnomen, uitgezonderd die van hun misdaad. Zij lijken geen rechten meer te hebben, hoogstens genieten zij ‘gunsten’. Nochtans komt er voor het merendeel van hen een dag waarop zij vrijkomen en de maatschappij als vanzelfsprekend verwacht dat zij met nog meer zorg en vaardigheden dan voorheen hun volle verantwoordelijkheid opnieuw zullen opnemen. Kan het ons verwonderen dat mensen die vrijkomen zich hierbij zeer onzeker voelen en vooral zeer weinig voorbereid op deze ‘nieuwe vrijheid’?
Vanuit hun afzonderingssituatie willen mensen in detentie en hun families, vrienden, vroegere medestanders… vooral verbondenheid bewaren, versterken of herstellen. Zij willen een partner zijn of blijven, hun vader- of moederrol blijven opnemen, een vriend zijn, een kameraad en bondgenoot, een goede buur van vroeger… De verwachtingen hieromtrent zijn ontzettend groot en tegelijk uiterst kwetsbaar.
BrugBinnensteBuiten vzw wil daar iets aan doen.
We willen Brug-zijn
Want we geloven…
Als er nog meer mensen bruggen bouwen
geblokkeerden nieuwe kansen geven
over kloven onrecht, over veten,
vredelievend naar het goede zoeken.
Als er nog meer mensen teder leven,
niet alleen aan centen en aan surfen denken
en de kinderen spelend leren delen
en voor hen wat stilte en groen bewaren.
Als er nog meer mensen willen wachten
op wie trager gaat
en van harte handen reiken
naar de uitgetelde, uitgebuite medemens.
Dan, en dan alleen, gebeurt het wonder:
de toekomst opent poorten op een nieuw begin.
Iedereen mag leven, niemand in de rand.
Een taak voor velen: niemand aan de kant.
(bron: Welzijnszorg)
We willen investeren in verbondenheid
Mensen van ‘binnen’ en ‘buiten’ opnieuw proberen te verbinden met zichzelf, met elkaar, hun omgeving en (wat rest van) hun sociaal netwerk. Alsook met de maatschappij die hen veroordeelt en waaruit zij verbannen zijn. Voor gedetineerden helpt verbondenheid met de buitenwereld niet alleen om de eenzame opsluiting te overleven, maar het verhoogt ook de kans op hun toekomstige re-integratie in de samenleving. Wij willen hen nieuwe en sterke relaties en verbindingen aanreiken.
We willen investeren in begrijpen en ‘ver-staan’
Een wijze zei ooit: “Indien je 99 procent investeert in begrijpen, hou je nog 1 procent over om te oordelen”. Wij geloven in die wijsheid en willen ze dag na dag in praktijk brengen. De sleutelwoorden zijn: mededogen en inleving. Het meest weldadige dat we kunnen doen is: aanwezig zijn, erbij zijn, beschikbaar en dienstbaar.
We willen investeren in genezing en heling
De blik waarmee je naar iemand kijkt, is bepalend. Wie naar mensen in detentie en hun omgeving kijkt met een blik die ruimte laat voor de mens, helpt hen om ook naar zichzelf te kijken als mens, en niet alleen als dader of als onwillekeurig mede-veroordeelde. De échte vrijheid in en rond de gevangenis begint met het doorbreken van de bestaanseenzaamheid. Daarna pas kan het herstellen van het afgesneden-zijn beginnen. Waar mensen zich inzetten om een stuk leven te delen, worden ze helend voor elkaar.
We doen dat met vrijwilligers
De inzet van vrijwilligers in en rond de gevangenis is uiterst belangrijk en waardevol. Zij dragen immers door hun persoonlijk engagement - vaak vanuit een expliciet mens- en maatschappijbeeld - bij tot een meer humane detentie, en leggen voortdurend menselijke accenten die binnen en buiten de gevangenis meer dan ooit nodig zijn.
Wat doen we nu al concreet?
Na ongeveer een jaar concrete werking is het volgende al volop bezig:
- Brugbezoek: een vrijwilliger bezoekt een gedetineerde die nauwelijks of geen bezoek krijgt. Er zijn ondertussen reeds een tiental zulke ‘Brugbezoeken’ (om de veertien dagen) in gang gezet.
- Kinderbezoek: kinderen ophalen en terug thuisbrengen en eventueel ook begeleiden tijdens het bezoek aan een ouder of grootouder in detentie.
- Faciliteren van vervoer bij bezoek van mensen die minder mobiel zijn.
- Begeleiding van gedetineerden bij UitgaansVergunning. voor een intake (werk, woning,…) of occasioneel familiebezoek (doopsel, ernstige ziekte, begrafenis,…)
- Tweewekelijks op zaterdag openhouden van de geschenkenwinkel Soaps&Sweets in de bezoekerszaal, zodat bezoekers aan hun verwante in detentie een geschenkje kunnen aanbieden.
- Vormen van vrijwilligers en goed beheren van de website BrugBinnensteBuiten.
Activiteiten die in de steigers staan:
- Zorg voor hoogbejaarde mensen in detentie.
- Zorg voor hen die in het Medisch Centrum van de gevangenis verblijven, ten einde hun levenskwaliteit in de ziekenboeg te verhogen.
- Meer begeleiding van UitgaansVergunningen.
- De winkel ‘Soaps&Sweets’ in de bezoekerszaal liefst elke zaterdag openhouden.
- Een ‘Zorgkoffer’ (met vrijetijdsmateriaal…) aanmaken en in gebruik stellen voor elke afdeling.
- Meehelpen om de contacten met moslim-gedetineerden te faciliteren.
Wil jij ook vrijwilliger worden bij BrugBinnensteBuiten vzw?
Ga dan als de bliksem naar onze website www.BrugBinnensteBuiten.be
zoek de rubriek ‘Vrijwilligerswerking’ op voor meer informatie en gebruik de contactknop om je aan te melden.
We nodigen jou graag uit om over de brug te komen…
Getuigenis over Soaps&Sweets in de bezoekerszaal van het Pentitentiair Complex Brugge
Ik ben Lieve Desmedt en ik zet mij al jaren in als vrijwilliger bij diverse groepen op de parochie en al 25 jaar voor ons project in India. Bij het winkeltje ‘Soaps&Sweets’ in de bezoekerszaal van de gevangenis in Brugge ben ik pas sedert mei van start gegaan, ben dus relatief nieuw.
Hoe ik daartoe gekomen ben ? Op het einde van een telefoongesprek vertelde iemand me over ‘ Brugbinnenstebuiten’ met Soaps&Sweets. Een mooi initiatief, vond ik. En ja, ik kwam mee naar de infovergadering. Alle vooroordelen opzij, en wat later kwam een tweede ‘ja’ - Ik doe het! Je ziet het, ik ben een ja-zegger, maar geen ja-knikker !
Waarom doe ik dat?
“Eerbied voor de andere en het andere, in een liefde die niemand uitsluit en altijd verder gaat, grensverleggend."
Dat is een doel dat ik me in mijn jonge jaren als kernlid en leidster van VKSJ, nu KSA, en als leerkracht voorop stelde. Dat stimuleert mij nog altijd. ‘The essence of life is to communicate love’. Dat was de hint die deze week aan een teabuiltje hing. En zorgzaam omgaan met mensen en dingen. Dat alles ligt toch in de lijn van het onvoorwaardelijke van het evangelie. ‘Wat je aan de minste van de mijne doet…’ Trouwens: ‘liefde laat zich niet in boeien slaan!’
Soaps&Sweets was voor mij een uitnodiging om die boodschap te delen en uit te dragen. Proberen je eens in de schoenen te voelen van de cliënt en zijn familie. Empathie hebben. En dat pakje? Het doet wonderen. Voor de cliënt en de familie is het een lichtpuntje, een verademing, een troost, een klein opstapje, wat warmte, een momentje bevrijding. Als vrijwilliger doe je het zomaar, zonder iets terug te krijgen. Of toch?
Zoals een paar keer bij het uitdelen van de pakketjes een gedetineerde me terug riep: ‘Mevrouw, jullie zijn echt bedankt dat jullie dat voor ons willen doen..’ Of een bezoeker: ‘Dank je wel, mevrouw, dat je als vrijwilliger dat wil doen.’ Of de vriendelijke blik van de cliënt bij het ondertekenen van de bestelbon. Dat alles is zo indringend. Een stimulans. En werken in een groep als deze is ook niet onaardig. Dank je wel, collega’s-vrijwilligers.
Eerlijk gezegd, voor mij is het een verrijking, een meerwaarde in mijn leven. Dat alles wil ik nog eens in de verf zetten met een stukje poëzie. Laten we samen een momentje wandelen in bijzondere woorden. ‘In jouw schoenen’…
In jouw schoenen
Empathie
Is
in jouw schoen mee lopen
ook al is de primaire glans verdwenen
is weinig achterom kijken
de schaduwen van de afgelegde weg vergeten
het licht blijven zoeken
in altijd vooruit
altijd
Empathie is
de voor jou geschikte weg volgen
pleisters bij de hand houden voor de gekneusde voet
het kiezelsteentje weten te vinden
de klemmende hiel uit het rooster bevrijden
het is wijzen naar de losse veter,
vallen is geen optie
het kwetsbare van de hobbelige weg aanvoelen
mijn ziel die één wordt met jouw getrapte ziel
Empathie is
het begrip van de verloren schoen, de verloren weg
het ritme vertragen als je de adem hoort
als de pas je te zwaar wordt
is een rustpunt zoeken op een tijdeiland, jou nabij
tot het nieuwe opstapje en de pas
op jouw maat gevonden is
om alleen weer verder te stappen
verder
alleen
in jouw schoen.