14 quotes uit het slotdocument van de Amazonesynode
#1 Amazone en mensheid verbonden
Vandaag is de Amazone een gewonde en misvormde schoonheid, een plaats van pijn en geweld. De aanvallen op de natuur hebben gevolgen voor het leven van de mensen. (10)
#2 Oproep tot integrale bekering
Als we luisteren naar de aarde, de armen en de Amazonevolkeren met wie we op weg gaan, voelen we ons geroepen tot een echte, integrale bekering, tot een eenvoudig en sober leven, gevoed door een mystieke spiritualiteit in de stijl van Sint Franciscus van Assisi. Hij is een voorbeeld van integrale bekering, vol geluk en christelijke vreugde (vgl. LS 20-12). Een biddende lezing van het Woord van God zal ons helpen de werking van de Geest te verdiepen en te ontdekken en zal ons aanmoedigen in de toewijding voor het 'gemeenschappelijke huis'. (17)
#3 Open dialoog
De multi-etnische, multiculturele en multireligieuze realiteit van de Amazone vereist een houding van open dialoog, die ook de veelheid van gesprekspartners erkent: inheemse volkeren, boeren en Afro-Amerikanen, de andere christelijke kerken en religieuze denominaties, maatschappelijke organisaties, sociale bewegingen, de staat. Kortom, alle mensen van goede wil die opkomen voor de verdediging van het leven, de integriteit van de schepping, vrede, het algemeen welzijn. (23)
#4 Jongeren op voorgrond
Jongeren willen op de voorgrond treden en de Kerk in de Amazone wil hen daarin erkennen. Ze wil jongeren luisterend begeleiden en hen erkennen als een theologische vindplaats, als 'profeten van hoop', toegewijd aan dialoog, ecologisch gevoelig en aandachtig voor het 'gemeenschappelijke huis'. Een kerk die jongeren verwelkomt en met hen op weg gaat, vooral in de periferie. (33)
#5 Geen evangelisatie in koloniale stijl
We worden gevraagd de Amazonevolkeren als gelijken te benaderen, met respect voor hun geschiedenis, hun culturen, hun levensstijl van 'goed leven' (PF 06.10.19). Kolonialisme is het opleggen van de levenswijze van het ene volk aan het andere, zowel economisch, cultureel als religieus. We verwerpen een evangelisatie in koloniale stijl.
Het goede nieuws van Jezus verkondigen, houdt in dat we de kiemen van het Woord herkennen die al in hun culturen voorkomen.
De evangelisatie die we vandaag voor de Amazone voorstellen, is de geïncultureerde aankondiging die processen van interculturaliteit genereert, processen die het leven van de Kerk bevorderen met een Amazone-identiteit en -gezicht. (55)
#6 Werk maken van degelijk onderwijs
We benadrukken de kwetsbaarheid van het onderwijs, vooral bij inheemse volkeren. Hoewel onderwijs een mensenrecht is, is de onderwijskwaliteit slecht en zijn er veel schoolverlaters, vooral meisjes. Onderwijs evangeliseert, bevordert sociale transformatie en versterkt mensen met een gezond, kritisch gevoel. Goed onderwijs op jonge leeftijd brengt zaden voort die een leven lang vrucht kunnen dragen. (LS 213). Het is onze taak om een opvoeding tot solidariteit te bevorderen, vanuit het besef van een gemeenschappelijke oorsprong en een gedeelde toekomst voor iedereen (zie LS 202). Het is juist om van overheden te eisen om openbaar, intercultureel en tweetalig onderwijs te implementeren. (59)
#7 Nieuw model van rechtvaardigheid
De integrale ecologie is gebaseerd op het feit dat alles nauw verbonden is (LS 16). Ook ecologie en sociale rechtvaardigheid zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden (zie LS 137). Zo ontstaat een nieuw paradigma van rechtvaardigheid, omdat een echte ecologische benadering altijd een sociale benadering wordt, die rechtvaardigheid moet integreren in discussies over het milieu, en daarbij zowel de roep van de aarde als die van de armen horen (LS 49). (66)
#8 Opkomen voor mensenrechten is vereiste als christen
Voor christenen is de interesse en ijver voor de mensenrechten, zowel individueel als collectief, niet optioneel. De mens is geschapen naar het beeld en de gelijkenis van God Schepper en zijn waardigheid is onschendbaar. Daarom is de verdediging en bevordering van mensenrechten niet alleen een politieke plicht of een maatschappelijke taak, maar ook en vooral een vereiste vanuit het geloof. (70)
#9 Leken meer en sterker betrekken
We erkennen de noodzaak om leken meer en sterker te betrekken in overleg en besluitvorming, in het leven en de missie van de kerk. (94)
#10 Bedieningen mogelijk maken
De Kerk in de Amazone moet mannen en vrouwen dringend op een billijke manier meer bedieningen toevertrouwen. Het weefsel van de plaatselijke kerk, ook in het Amazonegebied, wordt gegarandeerd door de kleine missionaire kerkelijke gemeenschappen die het geloof cultiveren, naar het Woord luisteren en samen vieren en het leven delen van de mensen. Deze kerk van gedoopte mannen en vrouwen moeten we consolideren door bedieningen te bevorderen en, vooral, het besef van de eigen waardigheid door de doop. (95)
#11 Meer zichtbare vrouwelijke aanwezigheid
De kerk in de Amazone wil ruimte maken voor een meer beslissende vrouwelijke aanwezigheid in de Kerk (EG 103). Laten we de inzet van vrouwen in de Kerk niet verminderen, maar hun actieve deelname aan de kerkelijke gemeenschap bevorderen. Als de Kerk vrouwen in hun totale en reële dimensie verliest, wordt de kerk steriel. (paus Franciscus, ontmoeting met het Braziliaanse episcopaat , Rio de Janeiro, 27 juli 2013). (99)
#12 Liturgie aanpassen aan Amazonecultuur
Het Tweede Vaticaans Concilie maakte liturgisch diversiteit mogelijk met legitieme variaties en aanpassingen voor verschillende groepen en volkeren (SC 38). De liturgie moet op cultuur reageren, zodat het de bron en het hoogtepunt van het christelijke leven is (vgl. SC 10) en zodat het zich gebonden voelt aan vreugde en verdriet van mensen. We moeten een authentiek katholiek antwoord geven op het verzoek van de Amazonegemeenschappen om de liturgie aan te passen en hun wereldbeeld, tradities, symbolen en originele riten erin te valoriseren met hun transcendente, gemeenschaps- en ecologische dimensies. (116)
#13 Permanent diaconaat voor vrouwen
In veel consulten ter voorbereiding van de Amazonesynode werd de fundamentele rol van vrouwelijke religieuzen en leken in de Kerk van de Amazone en haar gemeenschappen erkend en benadrukt, gezien zij zoveel diensten verlenen. Meermaals werd het permanente diaconaat voor vrouwen gevraagd. Het onderwerp was ook zeer aanwezig in de synode. Al in 2016 had paus Franciscus een onderzoekscommissie voor het diaconaat van vrouwen opgericht, die een eerste verslag uitbracht over hoe het diaconaat van vrouwen eruit zag in de eerste eeuwen van de Kerk en wat de implicaties kunnen zijn vandaag. We delen onze ervaringen en overwegingen met de Commissie en kijken we uit naar de resultaten. (103)
#14 Gehuwde diakens tot priester wijden
Veel van de kerkelijke gemeenschappen van het Amazonegebied hebben enorme moeilijkheden om toegang te krijgen tot de eucharistie. Soms gaan niet alleen maanden voorbij, maar zelfs meerdere jaren voordat een priester naar een gemeenschap kan terugkeren om de eucharistie te vieren, het sacrament van verzoening aan te bieden of zieken te zalven. We waarderen het celibaat als een geschenk van God (Sacerdotalis Caelibatus, 1). Het stelt de missiepriester in staat zich volledig te wijden aan de dienst van het Heilige Volk van God.
[...] We weten dat deze discipline 'niet vereist is door de aard van het priesterschap ... hoewel er veel praktische redenen voor zijn' (PO 16). In zijn encycliek over het priesterlijk celibaat handhaafde Paulus VI deze wet en presenteerde hij theologische, spirituele en pastorale motieven die haar ondersteunen. In 1992 bevestigde de post-synodale aansporing van Johannes Paulus II over priesterlijke vorming deze traditie in de Latijnse kerk (PDV 29).
Aangezien legitieme diversiteit de gemeenschap en eenheid van de kerk niet schaadt, maar haar aantoont en dient (LG13; DUS 6), getuige de veelheid van bestaande riten en disciplines, stellen wij voor dat de bevoegde autoriteit criteria en bepalingen vaststelt, in het kader van Lumen Gentium 26, om door de gemeenschap erkende geschikte mannen - die een vruchtbaar permanent diaconaat en een legitiem samengestelde en stabiele familie hebben - mits voldoende training tot priester te wijden, om het leven van de christelijke gemeenschap te ondersteunen door de prediking van het Woord en de viering van de Sacramenten in de meest afgelegen gebieden van de Amazone. (111)