5 vragen over de biecht: wat, wie, wanneer, hoe en waarom?

Wat?

Tegenwoordig spreken we meer over het sacrament van de verzoening of vergeving. Het houdt in dat een gelovige na een gewetensonderzoek in gesprek met een priester zijn zonden uitspreekt. Onder zonde verstaan we: al wat de gelovige af-zonde-rt van God en het liefdesverbond dat Hij in de Bijbel voorstelt.

Na het belijden van de zonde toont de gelovige berouw. De priester scheldt de zonde kwijt (absolutie) en stelt een vorm van genoegdoening voor om de schade te herstellen die de zonde tegenover God (of tegenover mensen of wat dan ook) teweeg bracht.

Wie?

Het sacrament van de verzoening is fundamenteel voor iedere christen. Zondebesef (én barmhartigheid) staan in het hart van het Evangelie en de liturgie. De eerste boodschap van Christus is: Bekeer u en geloof in de Blijde Boodschap. Geloven is: je durven toe te vertrouwen aan God, die een berouwvol en nederig hart (psalm 51) nooit afwijst. Dat is precies het goede nieuws.

Biechten is dus geen praktijk die je fluitend door het leven doet gaan, omdat God toch altijd alles vergeeft. Voor zo’n houding heeft Johannes De Doper één woord: Adderengebroed! (Lucas 3, 7) Johannes wijst de weg naar Jezus: Hij moet groter worden en ik kleiner.

Dat is wat het sacrament van de verzoening met mensen doet: het maakt hun ego kleiner, ze worden transparanter, zodat anderen door hen heen Christus kunnen ontmoeten.

Wanneer?

De catechismus raadt elke gelovige aan om minstens eenmaal per jaar het sacrament van de verzoening te vragen, maar het mag natuurlijk ook vaker en voor kleine zonden.

Sterke tijden zoals de advent - nog 2 weken! - zijn aangewezen momenten om je met een berouwvol en nederig hart tot God te keren, de Liefde in persoon, zeg maar. Een echt verzoeningsgesprek met een priester kan dan erg betekenisvol zijn.

Hoe?

Iedereen kan zich nog wel iets voorstellen bij een biechtstoel, maar ze worden nog maar zelden gebruikt. Ze roepen een tijd op waarin het sacrament door het massale gebruik vaak vervormd en uitgehold werd. Vandaag gebeuren verzoeningsgesprekken vaker aan een tafel bij een kaars, een Bijbel of een icoon. De grens met een ander soort vertrouwensgesprek wordt dunner. Je kunt hiervoor in principe iedere priester contacteren en een afspraak maken.

In jongerenvieringen is het verzoeningsgesprek ingebed in een stemmige liturgie met veel stilte en meditatieve muziek.

Download een voorbeeld van een verzoeningsviering met suggesties voor het gewetensonderzoek.

Waarom?

Kan ik de verzoening met God niet zelf regelen in mijn gebed? Het persoonlijke gebed is vanzelfsprekend de eerste plaats om aan verzoening en vergeving te werken. Niemand kan in jouw plaats biechten of boeten. Maar daarmee heb je nog geen zichtbaar teken van vergeving.

In een ontmoeting met eerstecommunicanten legde paus Benedictus XVI het eens zo uit: Wij maken onze huizen schoon, onze kamers, minstens één keer in de week, zelfs als het vuil altijd hetzelfde is. In een schone omgeving kun je opnieuw beginnen; doe je dat niet, dan zie je het vuil misschien niet, maar toch wordt het steeds meer. De schoonmaak van de ziel, die Jezus geeft in het sacrament van boete en verzoening, helpt ons om een alerter geweten te hebben, meer open, en zo helpt het ons ook om spiritueel en als mens te kunnen rijpen.

Bekijk een video over het Liturgisch Congres 2016 over het sacrament van de verzoening.