Aartsbisschop van de hoop

Verkiezing Jacques Mourad luidt nieuwe tijd in voor christenen in Syrië

De Syrisch-katholieke Kerk heeft Jacques Mourad (53) gekozen als nieuwe aartsbisschop van Homs. Het Vaticaan bevestigde de benoeming. De keuze voor deze monnik is een teken van geloof in een gedeelde toekomst voor christenen (ook onderling) en moslims in Syrië.
Samen met de Italiaanse jezuïet Paolo Dall’Oglio stichtte Jacques Mourad in de jaren 1990 de kloostergemeenschap van Mar Moussa, op 90 km van Damascus. De monniken en monialen wijden zich er aan een cultuur van broederlijkheid onder christenen en moslims. “Voor de oorlog kwamen er jaarlijks 30.000 bezoekers”, vertelt Barbara Mertens, bezieler van Vrienden van Mar Moussa in Vlaanderen. “Door de oorlog kreeg de gemeenschap het zwaar te verduren. En in 2013 verdween Dall’Oglio na contact met IS.”

Maandenlang gegijzeld

“Twee jaar later werd Jacques Mourad samen met 125 parochianen van Quaryatayn, waar een zusterklooster was opgericht, maandenlang gevangen- gezet. Na hun vrijlating konden ze met de hulp van islamitische bewoners de stad ontkomen. Het klooster werd met de grond gelijk gemaakt.”
Nadien verbleef pater Mourad in een zusterklooster in Italië en daarna in Irak. Toen hij in 2020 kon terug- keren naar Syrië, begon hij aan de heropbouw van Mar Elian in Quaryatayn.
Barbara Mertens stond in 2021 met hem op de brokstukken van het klooster. “Een jaar later herrees Mar Elian uit zijn as”, vertelt ze. “Bisschoppen van de orthodoxe en de katholieke kerk wijdden samen het altaar in, waarmee een jarenlange vete werd bijgelegd. Een moslim en een christen droegen de relieken van de heilige Juliaan aan. Heel bijzonder, zeker na de tragische gebeurtenissen met IS.”
Barbara Mertens reisde voor Kerstmis 2022 naar Mar Moussa met de bedoeling er enige tijd te verblijven. Ze vernam het nieuws van de benoeming dan ook uit eerste hand. Haar reactie? “Blij, natuurlijk. Dit is echt een kans voor de bevolking en voor de kerk in Syrië. Ik ken Jacques als iemand met een heel scherpe geest, doortastend en tegelijk heel nederig en fijngevoelig.”

Aderlating

Voor de kleine kloostergemeenschap is de benoeming wel een aderlating. “We zijn een heel kleine groep”, vertelt Abouna Jihad, verantwoordelijke van Mar Moussa. “We zijn nu nog maar met zeven monniken en monialen voor vier gemeenschappen. Wie zal het klooster in Quaryatayn nu leiden? In 2013 werd Jacques al eens gevraagd om bisschop te worden. Hij heeft toen geweigerd. Maar we hebben zoveel gebeden voor iemand die de vrede en het vertrouwen binnenkerkelijk kan herstellen, dat we verheugd zijn dat hij het nu wel wil doen. Eindelijk zullen we een bisschop hebben die ons charisma helemaal begrijpt: we zijn er niet om wie dan ook te bekeren of te overtuigen, maar om te werken aan universele broederlijkheid. We werken daar nederig aan voort, ook [node:field_streamers:0] met onze lekenbeweging die zich overal in de wereld verspreidt.”
Voor Jacques Mourad zelf is de benoeming natuurlijk de grootste verandering: van monnik in een kleine gemeenschap naar de post van aartsbisschop in Homs. “De basis van elk succes is liefde”, zegt Jacques fijnzinnig. “Ik hoop en bid dat de Heer mij voldoende liefde geeft om onze priesters en parochianen te helpen om hun geloof met vreugde en moed te beleven.” De nieuwe aartsbisschop is vast van plan om zijn roeping tot interreligieuze broederlijkheid ook vanuit zijn nieuwe functie te beleven. “Het is immers ook de roeping van de kerk, zo stelt paus Franciscus in zijn encycliek Fratelli Tutti en het document dat hij in 2019 ondertekende met grootimam Ahmed al-Tayeb. Deze teksten geven interreligieuze broederlijkheid een kerkelijk kader en dat is een wereld van verschil voor initiatieven zoals het onze.”

In goede handen

Nouhad (29) woont en werkt als vrijwilligster in Mar Moussa. De verkiezing van ‘vader Jacques’ vervult haar met emotie. Ze leerde hem kennen toen hij als jonge priester het kerkkoor leidde in haar dorp nabij Homs. Zelf was ze nog een kind. “Vorig jaar zag ik hem voor het eerst sinds de oorlog terug. Wat een vreugde! Hij is nog altijd dezelfde. Altijd hangt er een lach op zijn gezicht. Hij is geen man met persoonlijke ambities, dus ik verwachtte niet dat hij ooit zo’n positie zou bekleden. Maar hij is de juiste man op de juiste plaats! Hij luidt een nieuwe tijd in voor christenen in ons land. De kerk is in goede handen met hem.”

Op 3 maart vindt de bisschopswijding plaats. Wie op de hoogte wil blijven van initiatieven rond Mar Moussa in Vlaanderen, kan zich aanmelden via vriendenmarmoussa@gmail.com.