Actief pluralisme versus een verstikkende neutraliteit

Uitgangspunt voor Steven Vanackere is het pleidooi van socialisten en liberalen in de Kamer voor een mogelijke grondwetsherziening. Ze verstoppen daarbij niet echt dat het te maken heeft met de grote groep nieuwkomers in onze samenleving. Ze vrezen dat die onze waarden onvoldoende kennen en willen daar langs de grondwet iets aan doen. In een vergelijkbaar register als de haastig bijeen gekrabbelde engagementsverklaring voor kandidaat-asielzoekers, zien ze de Belgische grondwet liever wat explicieter over alvast één fundamentele waarde van onze samenleving.

Neutraliteit en onpartijdigheid

De liberale en socialistische initiatiefnemers willen in de grondwet een zin toevoegen over de aard van onze Belgische staat: dat de Belgische staat neutraal moet zijn. Alsof neutraliteit de veronachtzaamde waarde zou zijn waar alle heil te vinden is, schrijft Vanackere. Ja, als burger verlang ik van mijn overheid natuurlijk dat zij onpartijdig is. Iedereen verdient een correcte, gelijkwaardige behandeling, onafhankelijk van levensovertuigingen. Maar voorts wil ik vooral een betrokken overheid, die alle levende krachten versterkt die het goede samenleven bevorderen. Dat is niet het natuurlijke resultaat van een houding van loutere neutraliteit.

Levensbeschouwelijke fletsheid

Vanackere vermoedt dan ook dat de echte agenda erin bestaat religies en levensbeschouwingen weg te drukken uit het leven in de polis. De verplichting tot neutraliteit, die men aan de overheid wil opleggen, vertalen velen tot een maatschappelijk dogma, waaraan ze ook individuele mensen en organisaties willen onderwerpen. Levensbeschouwelijke fletsheid als povere standaard.

Wantrouwen als teken van onze westerse waarden

Waarom mag een politieagent in het Verenigd Koninkrijk wel en bij ons geen tulband dragen? vraagt Vanackere zich af. Vanwaar dat wantrouwen? Een wantrouwen dat blijkbaar alleen bedaard kan worden met een volstrekte fictie, namelijk dat van een volmaakt kleurloze en geurloze ambtenaar met pokerface. Wij vragen aan die ambtenaar om zijn anders te verstoppen. Is dat wantrouwen het teken van onze westerse waarden? Net zoals het delen van smakeloze berichten op Facebook de beste uiting moet voorstellen van onze gehechtheid aan de vrije meningsuiting?

Het totalitarisme van de onverschilligheid

Democratie gaat over het omgaan met het verschil, niet over het wegwerken van elk verschil, besluit Vanackere. Een echte democraat moet elke vorm van totalitarisme afwijzen. Maar ook het totalitarisme van de onverschilligheid, het totalitarisme van de procedure, het totalitarisme van een verstikkende neutraliteit, als die een echt actief pluralisme beknot. Extremisme en onverdraagzaamheid kunnen niet worden bestreden door levensovertuigingen te verstoppen.

Lees de integrale tekst van de column van Steven Vanackere op de website van Tertio.

Tertio brengt deze week ook een uniek dossier n.a.v. 125 jaar Rerum Novarum, de encycliek van paus Leo XIII die op Hemelvaartsdag 1891 werd gepubliceerd. En er is het interview met Jeroen Spitteler, een professionele koordirigent in Nederland die gelovig werd en daar ronduit voor uitkomt.

Bron: Tertio