Bidden tot Maria: het Memorare

Liefdevolle maagd Maria, 
gedenk (memorare) dat men nooit heeft gehoord, 
dat iemand die tot u zijn toevlucht nam, 
verlaten is geworden. 

Aangemoedigd door dit vertrouwen, 
komen wij tot u, 
met onze zonden en onze zorgen. 

Versmaad onze gebeden niet, 
maar neem ze goedgunstig aan 
en wil ons verhoren, 
o lieve maagd Maria. Amen.

De taal van dit gebed doet wat stijf aan. De complexe zinnen en verheven woorden verraden dat het om een Frans gebed gaat. Vroeger toegeschreven aan Bernardus van Clairvaux (1090-1153). Maar het zou kunnen dat dat om een identiteitsverwarring gaat. Zeker is dat een andere Bernard, priester Claude Bernard (1588-1641), het gebed gepopulariseerd heeft. Zeker is ook dat hij niet de originele auteur ervan is omdat hij het leerde van zijn vader. Vermoedelijk was het onderdeel van een langer gebed uit de 15de eeuw. Enkele tientallen jaren voor Claude Bernard, bad de heilige Franciscus van Sales (1567-1622) het Memorare. Het bracht hem rust toen hij gekweld werd door de vrees dat hij door God verworpen was. 

Kunnen die woorden ons ook vandaag nog innerlijke vrede brengen? De stille overtuiging dat we door God geliefd zijn. 

Liefdevolle maagd zijn verrassende woorden. In de meeste gebeden tot Maria wordt ze aangesproken als moeder. Maagd zet een andere toon. Een dissonante toon ten opzichte van de tijdsgeest. Maagdelijkheid is niet echt een populaire waarde in onze cultuur. Alleen de aarde lijkt ons mensen te smeken om iets meer onthouding. 

Er zit spanning in die twee woorden. Liefdevol verwijst naar engagement. Maagd naar onthouding, distantie, onthechting. De spanning tussen die twee houdingen is even oud als de mens. Wanneer slaat onze betrokkenheid om in dwangmatige zorg waarmee we onszelf en anderen belasten? Wanneer wordt onze onthechting een vorm van onverschilligheid? 

In elke relatie stelt zich de vraag naar de juiste balans tussen betrokkenheid en afstand. Tussen partners, ouders en kinderen, mens en aarde, mens en God. 

In de christelijke traditie staan de zussen Marta en Maria (een andere Maria dan de moeder van Jezus) symbool voor inzet en gebed, actie en contemplatie (Lucas 10, 38-42). Jezus is op bezoek. Marta slooft zich uit om Jezus en Zijn leerlingen te bedienen. Haar zus Maria zit aan de voeten van Jezus en luistert naar Zijn onderricht. 

In het verhaal van Marta en Maria is er conflict tussen inzet en gebed. Marta beklaagt zich bij Jezus over de passiviteit van haar zuster. 

Maria, de moeder van Jezus, toont een leven waarin beide samengaan. Ze wist wat het was om in stilte te luisteren naar de ingevingen van God en die te bewaren in haar hart. Maar ze heeft ook jarenlang als een gewone moeder voor het kind gezorgd, gekookt, gewassen… Daar denk ik graag aan als ik boodschappen doe of sta te koken. 

Het tijdelijke en het eeuwige staan elkaar niet in de weg. 

Het eeuwige ligt in het tijdelijke opgekruld, geduldig wachtend tot wij opmerken dat het gewone al genade is. Het tijdelijke ligt ook in het eeuwige opgekruld, wachtend tot wij ontdekken en ontvouwen wat onze roeping in dit leven is. 

Het vergt een voortdurende bekering van onze blik om het eeuwige niet te vergeten en het dagelijkse niet te banaliseren. 

Dan komt een schietgebedje van pas, een kort gebed dat we innerlijk kunnen herhalen in ons dagelijkse leven met al zijn onderbrekingen. Geïnspireerd door het Memorare kunnen we aan Maria vragen om liefdevol engagement en liefdevolle onthechting opnieuw in evenwicht te brengen in ons, in deze levensfase, in deze omstandigheden. 

Liefdevolle maagd Maria, 
denk aan... (mij/ons/x/de mensen in deze bus...). 

Meer gebeden

• Mariagebeden op Pastoralezorg.be deel 1 en deel 2
• Eensgezind volharden in gebed - een oecumenisch gebedenboek. Brepols / KBS, 1988. Vind tweedehands
• Over het Memorare (Engels - Latijn)