Gitzwarte mannetjes zoeken licht. Op pelgrimstocht in de bak

Vandaag starten de Nationale Dagen van de Gevangenis (19 november tot 5 december). Voor het eerst vinden die ook in Vlaanderen breed weerklank, onder meer met een bijzonder project van aalmoezenier Siska Deknudt. Zij trok vorig jaar in de gevangenis van Beveren op imaginaire pelgrimstocht met 3 gedetineerden, een parcours dat artistiek vertaald werd door jonge woord- en beeldkunstenaars Yelena Schmitz, Nicolas Marquez en Boris Vermeersch.

Tekst gaat verder onder het filmpje.

De mannen hadden gevraagd of ze met me over hun verleden, misdaad en gevangenschap mochten praten, vertelt pastor Siska Deknudt. Ze lagen al jaren wakker van beelden van de moord en worstelden ermee dat ze tijdens het proces werden opgevoerd als iemand die totaal samenvalt met zijn misdaad.

Velen trekken dan een innerlijke muur op, om zich af te sluiten. Maar die muur maakt ook heel eenzaam.

Het drietal voelde de nood om die muur te doorbreken. Deknudt noteerde de verhalen van haar gesprekspartners en liet ze verwerken tot beklijvende beeldverhalen, podcasts en animaties. Alles werd veelbetekenend in zwart-wit uitgewerkt. Deknudt: Zo kijken de meeste mensen vaak naar daders. Die moeten wel helemaal rot en slecht zijn. Ze vereenvoudigen om te kunnen begrijpen. Maar de realiteit is meestal verre van eenvoudig en de levensgeschiedenis van daders erg ingewikkeld.  

Tekst gaat verder onder het gedicht.

Pelgrimstocht gaat verder binnen én buiten de muren

• Op de buitenmuur van de gevangenis in Oudenaarde hangt een 12 meter lang doek met de 5 beeldverhalen van de imaginaire pelgrimstocht. Na de Nationale Dagen van de Gevangenis reist het doek naar andere plekken.
• In de Onze-Lieve-Vrouw van Goede Bijstandskerk opent op 24 november een tentoonstelling met alle beeldverhalen, podcasts en animaties (tot 22 december, ma-za van 9 tot 17 uur, zondag van 12 tot 17 uur - Kolenmarkt 91, 1000 Brussel). Na 22 december kan de tentoonstelling uitgeleend worden (contact Siska Deknudt). 
• In de penitentiaire instelling van Beveren kunnen bewoners via het digitaal dienstenplatform de verhalen ontdekken. Ook andere instellingen zullen het materiaal kunnen aanbieden binnen de muren.
• Al het materiaal is voor het brede publiek te vinden op de website van de Imaginaire Pelgrimstocht.

Siska Deknudt had nooit durven dromen dat de vraag van 3 gedetineerden om samen een innerlijke weg af te leggen, zo vruchtbaar kon zijn. Heel wat congregaties maakten dit mee mogelijk en geven op die manier een stem aan de gedetineerden, klinkt het dankbaar. Die stem wil ze laten horen binnen én buiten de muren van de gevangenis.

• Binnen de muren: met meer mensen op tocht gaan en de introspectieve dialoog stimuleren + de verhalen inzetten bij de vorming van bewakers
• Buiten de muren: een meer genuanceerd beeld brengen van daders, draagvlak creëren voor een humaner detentiebeleid, dat op zijn beurt kan leiden tot een veiliger samenleving

Meer weten

• Ontdek de website Imaginaire Pelgrimstocht.
• Ontdek de andere initiatieven tijdens de Nationale Dagen van de Gevangenis.