God 9.0, noodzakelijk boek voor een gerijpt gods- en mensbeeld

In Duitsland is het al jaren een bestseller, nu is ‘God 9.0’ er ook in het Nederlands. Welke gods-, mens en wereldbeelden herken je uit jouw ervaring?

Lieve Wouters

Op de cover staat een spiraal met 9 kleuren. De spiraal staat voor de cirkelvormige groeibeweging die een mens doormaakt in zijn leven, en die je ook op de ontwikkeling van de samenleving door de eeuwen kan leggen, net als op de Kerk. De kleuren staan voor de fases die daarin onderscheiden kunnen worden. We overlopen ze even. Ontdek ook de bijbehorende podcastreeks op Spotify.

#1 Beige

Spring in de geschiedenis naar de eerste uren van het mensdom. De dag doorkomen, is onze grootste bekommernis. We hebben een oervertrouwen in het leven en laten ons leiden door instinct en natuurlijke reflexen. God wordt ervaren als een moederborst, een grote veilige hand. Dit is ook hoe een klein kind in het leven staat. Het positieve van deze fase zien we weerspiegeld in Jezus’ oproep om te leren van kleine kinderen.

#2 Purper

In deze fase staat veiligheid voorop. Die zoeken we in de bescherming van de clan of groep. Het eerste wij-gevoel. Er ontstaat een zekere godsdienstcultuur met sjamanen en stamgoden.

#3 Rood

Het ik rukt zich los van de beklemmende groep en toont veroveringsdrang. In deze fase zien we allerlei heldenverhalen opduiken. In Bijbelboeken als Jozua wordt Jahweh voorgesteld als een medestrijder met machtige arm. In de menselijke ontwikkeling zou je dit de kleuterpuberteit kunnen noemen.

#4 Blauw

Waarheid is het centrale woord van deze fase, waarin de samenleving meer vorm krijgt en duidelijk aangestuurd wordt met een morele code. Er ontstaat een nieuw en heel sterk wij-gevoel. Voor de samenleving van het westen kun je hierin de middeleeuwen herkennen met zijn vele koningen en ridders maar ook meer en meer hiërarchische kerk. Wie buiten de lijntjes kleurt, valt in ongenade. In de podcast (aflevering 2, Spotify) merkt dominee Piet van Veldhuizen, vertaler van het boek, kritisch op dat de kerk (ook protestantse kerken) op sommige vlakken is blijven steken in deze fase.

#5 Oranje

Het ik rukt zich opnieuw los om nieuwe horizonten te verkennen. Vrijheid! Deze periode in de geschiedenis herkennen we als de Verlichting. Wetenschap is het nieuwe geloof, de persoonlijke verantwoordelijkheid de nieuwe moraal. Ook gelovigen gaan opnieuw op zoek en proberen hun overtuiging zelf te verantwoorden en authentiek te beleven. In een mensenleven kun je deze periode de puberteit noemen.

#6 Groen

Terwijl oranje nog neerkijkt op blauw, zoekt groen een nieuwe verbondenheid, over alle vorige grenzen heen. De overtuiging rijpt dat God door alle levensbeschouwelijke overtuigingen heen kan spreken en dat wetenschap alleen te koud is. Dit is ook wel de fase van de politieke correctheid, sterk (sociaal) engagement maar ook burn-out en desillusie. Spontaan denk ik aan een refrein in het Marcusevangelie bij de vele genezingsverhalen: Jezus trok de berg op om alleen te zijn.

#7 Geel

Dat ‘alleen willen zijn’ leidt weer naar geel. Je ontdekt dat de wereld en het leven bestaan uit paradoxen. En daarin moet je het proberen uit te houden als mens en als christen. Het grote gelijk blijkt relatief. Je kijkt niet langer neer op het achterlijke blauw, het koude oranje of het naïeve groen, maar ontdekt dat alle voorgaande fases zinvol en zelfs noodzakelijk waren. Ook je eigen overtuiging aanvaard je als slechts voorlopig. Daarom ga je intuïtiever te werk. In die zin kun je geel een soort geëvolueerd beige noemen.

#8 Turquoise

Zou je dan weer geëvolueerd purper kunnen noemen. Het holistische perspectief is terug. Zelfbewust kan je je ego in een groter geheel plaatsen. Tussen mij en het milieu loopt geen grens, wij zíjn het milieu. God is een levengevende kracht, een soort Werelddichter.

#9 Koraal

Komen we dichter bij God zoals hij dichter bij ons kwam ooit en steeds opnieuw? Mystiek bewustzijn zou het sleutelwoord kunnen zijn voor deze fase, een ervaring wie we in het verleden ook al konden zien bij mensen die hun tijd ver vooruit waren, zoals Meister Eckhart of de islamitische mysticus Rumi.

God 9.0, de spirituele groeikansen van het christendom, Marion Küstenmacher, Tilmann Haberer en Werner Tiki Küstenmacher, vertaald door Piet van Verldhuizen, te bestellen aan 22,95 euro (zonder verzendingskosten) in de webshop van Yot.
Beluister de bijbehorende podcastreeks, waarin je meteen de grote lijnen ontdekt.
De eerstvolgende bijeenkomst (online) van het Babelatelier, georganiseerd door Yot vzw, vindt plaats op 1 februari om 20 uur. Yot-medewerker Eline Vansteenkiste en Jean Bastiaens van het Bijbelhuis Zevenkerken analyseren het vijfde niveau, oranje. Je hoeft het boek niet gelezen te hebben om te kunnen volgen. Meer info.