De jongen die Auschwitz tekende

Er zijn weinig getuigenissen over de gruwel van de Shoah die niet beklijven. Maar het getuigenis van Thomas Geve is erg bijzonder. De joods-Duits jongen was pas vijftien toen hij op 11 april 1945 uit Buchenwald werd bevrijd. Het was het derde kamp dat hij had overleefd, na tevoren in Gross-Rosen en in Auschwitz-Birkenau opgesloten te zijn geweest.

Tweeëntwintig maanden lang had Thomas Geve de gruwel van de naziconcentratiekampen aan den lijve meegemaakt.

Tekeningen

Na zijn vrijlating voelde Thomas zich geroepen – of was het gedwongen? – om het dagelijkse leven in de massavernietigingskampen vast te leggen in ontroerende tekeningen. We wilden niet vergeten wat er was gebeurd. Als wij de bittere waarheid niet onthullen, zo redeneerde hij, zullen mensen domweg niet geloven hoe ver de kwaadaardigheid van de nazi’s had gereikt.

We voelden de drang vast te leggen wat we hadden meegemaakt. Thomas Geve

Pocket

Thomas’ album met tekeningen was aanvankelijk voor zijn vader bestemd. Die had de oorlog in Engeland doorgemaakt en geen idee van wat zijn zoon had meegemaakt. Een jaar na de oorlog zocht een journalist al contact met Geve, maar de wereld bleek nog niet klaar te voor zijn voor zijn verhaal. Het is pas in 1958 dat het verhaal voor het eerst in pocket verscheen.

Thomas Geve is een pseudoniem, om de privacy van de rest van de familie te beschermen.

Prachtig boek

Een tweetal jaar geleden zocht een andere journalist, Charles Inglefield, Geve opnieuw op en de samenwerking resulteerde in een prachtig boek, dat intussen ook in het Nederlands beschikbaar is. Naast reproducties van de meeste van de sobere tekeningen van Geve, is er het al even sobere verhaal.

Geve vertelt zonder tierlantijntjes, maar zijn verhaal grijpt je voortdurend naar de keel.

• Morgen zondag 23 januari 2022 geeft de halfzus van Thomas Geve, Judy Cohn, in het Engels een lezing over dit alles in Kazerne Dossin; helaas is die al volgeboekt.
• Thomas Geve en Charles Inglefield (editor), De jongen die Auschwitz tekende, (vertaling uit het Engels door Karin de Haas), Amsterdam, HarperCollins Holland, 2021, 303 bladzijden, 22.50 euro.