Kroniek van uitstervend christendom in Irak

De uittocht van christenen uit Irak is al een eeuw lang bezig. Maar uit de grafiek blijkt pijnlijk duidelijk dat 2003 een kanteljaar is. In dat jaar bracht het Amerikaanse leger toenmalig president Saddam Hoessein ten val. Irak viel ten prooi aan etnisch geweld tussen sjiïeten en soennieten. Wie Irak nog niet verlaten had om aan de grillen van het autoritaire regime te ontkomen, deed dat nu uit vrees voor zijn leven.

Irak valt ten prooi aan etnisch geweld

In de chaos na 2003 ontstond onder meer de rebellengroep die zich sinds 2014 Islamitische Staat noemt. Christenen uit het getormenteerde Bagdad en omstreken vluchtten naar de Koerdische Autonome Regio in het noorden. Ze kwamen terecht in steden als Mosoel, Karakosh en Erbil.

Toen de VS in 2011 zijn troepen terugtrok uit Irak, hadden IS en andere gewapende groepen vrij spel. In juni 2014 overrompelde Islamitische Staat onder meer de steden Mosoel en Karakosh. Weer sloegen de christenen massaal op de vlucht.

Met Westerse luchtsteun konden de Koerdische Peshmerga vermijden dat ook Erbil ingenomen werd. Anders waren de christenen meteen volledig verjaagd uit Irak. De christelijke (hoofdzakelijk chaldeeuws katholieke) gemeenschap in Erbil kreeg er daarentegen 10.000den geloofsgenoten bij, voor wie tenten en voorlopige huisvesting werden opgezet.

De aartsbisschop van Erbil blijft aandringen op een grootschalige militaire tussenkomst, om het Irak van vóór 2003 te herstellen.

Maar het is ten zeerste de vraag of zoiets ooit nog mogelijk is. Intussen is een groot deel van het christelijke erfgoed, dat teruggaat tot de eerste decennia na Christus, vernietigd: hele bibliotheken, eeuwenoude kloosters en kerken werden met de grond gelijk gemaakt. In Mosoel leeft vandaag geen enkele christelijke familie meer.

Mgr. Bashar Warda, aartsbisschop van Erbil, ziet de toekomst van de christenen ronduit zwart in: We zijn tot de overtuiging gekomen dat er geen toekomst meer is voor christenen in het land waar wij altijd van gehouden hebben. Onze waardigheid is ons hier afgenomen. Terwijl dit land geplunderd wordt door allerlei belangengroepen, kijken wij ernaar als vreemdelingen. Het woord vaderland heeft voor ons geen betekenis meer.

• Lees het artikel Belgische bisschoppen op solidariteitsmissie in Noord-Irak.
• Op 22 oktober is mgr. Bashar Warda te gast in Leuven. Bekijk het programma.