Il Grande Miracolo (1953) van Marino Marini in Rotterdam © Wikimedia Commons
Uit de kunst (32): steigerend paard als oorlogsmonument
Een van de bekendste kunstenaars van zijn tijd is waarschijnlijk de Italiaanse beeldhouwer met deze klinkende naam: Marino Marini. Geïnspireerd door de Griekse en Etruskische kunst duikt het ruitermotief vaak op in zijn werk.
Omstreeks de jaren vijftig maakte de beeldhouwer meerdere versies van een ruiter die van zijn steigerende paard lijkt te vallen. Het beest helt gevaarlijk achterover, lijkt zelfs op zijn achterpoten te zitten, versteven van angst voor een inslaande bom. Ook de ruiter klampt zich wanhopig vast en is niet in proportie met het rijdier. Dat alles versterkt nog de dreiging voor de kijker.
Met de jaren begonnen Marini's paarden er steeds angstiger uit te zien en lijken de ruiters dramatischer uit hun zadel geslingerd te worden.
Zelf zei de kunstenaar daarover dat hij het gevoel had aan de vooravond te staan van het einde van de wereld. Geboren in 1901 maakte de kunstenaar twee wereldoorlogen mee en stond hij aan de vooravond van de Koude Oorlog.
Het paard van Paulus?
Sommige kunsthistorici menen dat Marini's werk verwijst naar het miraculeuze verhaal van de bekering van Paulus. De farizeeër werd verblind door een fel licht op weg naar Damascus, een ervaring die het begin inluidde van zijn gelovig leven. Het was Caravaggio die dat verhaal voor het eerst schilderde met een paard erbij, hoewel dat in de oorspronkelijke bijbeltekst van Handelingen nergens wordt vermeld. Het is niet zeker of Marini wel degelijk inspiratie vond in dat kunsthistorisch verhaal of niet, hij heeft er zich alleszins nooit letterlijk over uitgesproken.
Ruiterbeeld als oorlogsmonument
Marini's ruiterbeeld Il grande miracolo werd op de Pleinweg in Rotterdam gezet, de plek waar de bezetter in de Tweede Wereldoorlog twintig burgers neerschoot. Het standbeeld groeide al gauw uit tot een oorlogsmonument voor die gevallenen die hun leven gaven voor de vrijheid. Rond het paard staan twee witte, betonnen wanden met deze tekst: 'Voor de ongenoemden die vielen voor de vrijheid onsterfelijk door het offer van hun leven.'
In Antwerpen kan je in het Middelheim Museum een versie zien van Marini's ruiterstandbeeld.