Uit de kunst (39): satire over burgeroorlog Sri Lanka
De Britse Booker Prize 2022 ging op 17 oktober naar de Srilankaanse schrijver Shehan Karunatilaka, voor zijn satirische roman The seven moons of Maali Almeida. De jury prees het boek om het lef en de hilariteit dat eruit spreekt, terwijl het de lezer meeneemt op een achtbaan langs leven en dood.
Satire tijdens de burgeroorlog in Sri Lanka
Karunatilaka's verhaal speelt zich af tegen de achtergrond van de burgeroorlog in Sri Lanka begin jaren negentig. Vanuit het hiernamaals - de jury omschreef dat als an afterlife noir - bezorgt de vermoorde oorlogsfotograaf Maali Almeida enkele foto's aan zijn nabestaanden als bewijsmateriaal. Daarvoor heeft hij "zeven manen" de tijd. Balancerend op de grens tussen humor en verschrikking schreef de auteur naar eigen zeggen 'een spookverhaal over de burgeroorlog vanuit het standpunt van de overledenen, omdat de levenden kennelijk geen idee hadden'.
Tientallen jaren streden in Sri Lanka de Tamiltijgers voor een onafhankelijke staat. Een conflict dat ze niet zouden winnen, maar waarbij tienduizenden mensen het leven lieten. In zijn overwinningsspeech benadrukte Karunatilaka het belang van zijn roman voor de toekomst:
'Mijn hoop voor Seven moons is dat het boek in de nabije toekomst gelezen wordt in een Sri Lanka dat begrijpt dat corruptie, discriminatie en vriendjespolitiek nooit gewerkt hebben en dat nooit zullen doen.'
De auteur hoopt dat zijn vaderland geleerd heeft uit het verleden en dat zijn boek uiteindelijk belandt op de fantasy afdeling, naast de draken en eenhoorns, als een onwaarschijnlijk verhaal. Volgens juryvoorzitter Neil MacGregor heft Seven moons de grenzen op van verschillende literaire genres én van lichaam en geest, van oost en west, over de dood heen.
Bekijk de winnaarsspeech van Shehan Karunatilaka op de uitreiking van de Booker Prize 2022:
Korte inhoud
Seven moons is nog niet vertaald in het Nederlands, maar de korte inhoud kunnen we wel al meegeven.
Colombo, 1990. Maali Almeida, oorlogsfotograaf, gokker en kastelein, is dood wakker geworden in wat een hemels visumbureau lijkt. Zijn ontzielde lichaam zinkt in het Beira-meer en hij heeft geen idee wie hem vermoord heeft. In een tijd waarin rekeningen worden vereffend door doodseskaders, zelfmoordterroristen en huurlingen, is de lijst met verdachten deprimerend lang. Maar zelfs in het hiernamaals begint de tijd te dringen voor Maali. Hij heeft zeven manen om te proberen in contact te komen met de man en vrouw van wie hij het meest houdt en hen naar een verborgen cache met foto's te leiden die Sri Lanka op zijn grondvesten zal doen schudden.
Shehan Karunatilaka's huiveringwekkende epos is een scherpe, spottende satire die zich afspeelt te midden van de moorddadige chaos van een door burgeroorlog geteisterd Sri Lanka.