Uit de kunst (46): de ‘Eenzame Engel’ van Peteris Vasks
Een engel zweeft boven de wereld en overpeinst de toestand van de gehavende aarde met tranen in zijn ogen. Maar een bijna onmerkbare, liefdevolle aanraking van zijn vleugels brengt troost en genezing. Dit stuk is een antwoord op pijn. De solopartij van de viool geeft een sonore stem aan de eenzame engel die onvermoeibaar over de aarde waakt.
Dit droombeeld was het uitgangspunt van de compositie Vientuļais eņģelis (‘Eenzame Engel’), een ‘meditatie voor solo viool en strijkorkest’ van de Letse componist Peteris Vasks.
Vasks werd in 1946 geboren in Letland als zoon van een predikant bij de baptisten. Door Rusland bezet, bevonden ze zich als openlijk religieuzen in een lastig parket, zodanig dat ze een tijdlang verhuisden naar Litouwen. Vasks muziek werd meer en meer bekend in de jaren 1990, met de opkomst van Oost-Europese componisten met nationalistische en/of spirituele inspiratie die na een meer experimentele periode terugplooiden op vaak meditatieve muziek – Arvo Pärt blijft daarvan de bekendste. Bij Vasks komt daar ook de zorg voor de natuur bij.
‘Componist zijn gaat over het delen van vreugde’, aldus Vasks in een tv-documentaire naar aanleiding van zijn 70ste verjaardag. ‘De wereld moet in evenwicht worden gehouden zodat we niet allemaal in de afgrond vallen. Het kwade, het agressieve en brutale, en dat wat in de kracht van liefde, geloof en overtuiging tot stand komt... Hoe minder tijd ik heb, hoe meer ik me kan richten op het belangrijkste: de bevestiging van de liefde.’