We lieten een opiniestuk herschrijven door ChatGPT. Vergelijk...

In Kerk & Leven van 15 februari 2023 (blz. 5) gaat Erik De Smet in op de rol van het Vaticaan als voortrekker in de ethische reflectie over artifiële intelligentie (AI). Op de volgende pagina van dat nummer lees je een opiniestuk van wetenschapsfilosoof Lode Lauwaert van de KU Leuven. Hij beantwoordde de vraag of we bang moeten zijn voor AI.

Zijn tekst stond in Kerk & Leven en kan je ook hieronder lezen.

Maar wat als we de beruchte ‘chatbot’ ChatGPT eens vroegen om hetzelfde te doen? De computer-tekst lees je onder de tekst van Lode Lauwaert...
 

• Dit vroeg Kerk & Leven aan Lode Lauwaert (KU Leuven):

Schrijf een opiniestuk van 4.200 tekens (spaties incluis) voor een breed publiek. Opinievraag: moeten we bang zijn voor AI?

• De tekst van Lode Lauwaert, zoals gepubliceerd in Kerk & Leven:

Dankzij ChatGPT, een prototype van een chatbot uitgerust met artificiële intelligentie (AI), staat slimme technologie weer volop in de belangstelling. Ook het debat over de ethische implicaties van AI neemt almaar toe. Velen vragen zich af of we ervoor moeten vrezen en wat de gevolgen ervan zullen zijn.

Allereerst wordt AI onder invloed van sciencefiction nogal gemakkelijk in verband gebracht met apocalyptische scenario’s waarin die slimme technologie de mens onderwerpt of zelfs uitroeit. Die doembeelden lijken te veronderstellen dat AI kan beschikken over een vorm van bewustzijn. Het is niet uitgesloten dat het dat ooit zal hebben, maar vrij zeker is wel dat het niet voor morgen zal zijn, en ook niet voor overmorgen. En zelfs indien ooit bewuste AI zou worden ontwikkeld, waarom moeten we dan veronderstellen dat die technologie – vanuit menselijk oogpunt – kwaadaardige bedoelingen zou hebben? AI wordt ontwikkeld door de mens zelf, doorgaans met goede bedoelingen. Er is geen dwingende redenen om aan te We hebben goede redenen om hard in te zetten op AInemen dat dergelijke systemen vervolgens zichzelf zouden omvormen tot misantropen.

Daarnaast zijn er ook minder fantasierijke bekommernissen over AI. Moeten we er bijvoorbeeld niet voor vrezen dat die ons werkloos gaat maken, omdat heel wat vormen van werk door de technologie worden overgenomen? Die vrees is begrijpelijk, onder meer op grond van de geschiedenis. Zo verdwenen tijdens de Industriële Revolutie tal van traditionele ambachten door automatisering. Dat bepaalde taken worden overgenomen door de technologie houdt echter niet per se in dat je werkloos wordt. Het kan ervoor zorgen dat je meer tijd krijgt voor andere taken. Bovendien brengt de ontwikkeling van nieuwe technologie op zijn beurt ook weer een rist nieuwe taken en jobs met zich mee.

Zijn jobs de enige bekommernis? Neen. Ten eerste is er het zogeheten bias-probleem. AI steunt op informatie, en er zijn veel casussen waaruit blijkt dat die data niet representatief zijn. Dat kan leiden, zoals al gebeurt, tot uitkomsten waarbij bepaalde groepen in de samenleving gediscrimineerd worden. Denk bijvoorbeeld aan het uitsluiten van vrouwen of mensen met een migratie-achtergrond in sollicitatieprocedures. De informatie waarmee AI wordt getraind, dient dus representatief te zijn.

Daarmee samenhangend is er het risico op gebrek aan transparantie. Om bij de sollicitatieprocedure te blijven: stel dat je door het AI-systeem niet weerhouden wordt voor een job, dan heb je als sollicitant ook het recht om te weten welke overwegingen daarin een rol speelden. Dan is het onwenselijk dat niemand je kan uitleggen waarom het systeem tot die conclusie kwam. Dat wil echter niet zeggen dat AI in alle omstandigheden even transparant hoeft te zijn. Zo hoef ik niet te weten op grond van welke criteria Spotify of een andere muziek-app mij deze of gene artiest aanbeveelt. Omgekeerd bestaat er wel degelijk heel wat AI die wel transparant is. Het is met andere woorden een kwestie van het toepassen van het juiste soort technologie in de juiste omstandigheden.

Tot slot rijzen ook vragen over duurzaamheid. Zo staan de computers die AI ondersteunen in gigantische datacentra die voortdurende koeling vereisen. Dat vergt veel energie en weegt op het klimaat. Ook het ontginnen van de metalen en mineralen die nodig zijn voor de ontwikkeling van de hardware leidt tot vervuiling. Gelukkig neemt het bewustzijn daarover toe en wordt al volop geëxperimenteerd met alternatieven, zoals onderzeese datacentra. Ook aan die uitdaging kan dus iets worden gedaan.

In het licht van deze en nog andere problemen die AI met zich brengt, pleit ik ervoor dat die slimme technologie wordt gebruikt conform onze ethische waarden en principes. Dan is er weinig reden om erg negatief te staan tegenover AI. Meer nog, het feit dat onze menselijke soort zo succesvol is (geweest), heeft niet alles maar wel veel te maken met technologie. We hebben met andere woorden goede redenen om hard in te zetten op AI, maar dan wel zonder blind te zijn voor de problemen en risico’s.
 

• Deze opdracht gaven we aan de chatbot ChatGPT:

Schrijf een opiniestuk van 4.200 tekens (spaties incluis), in het Nederlands, voor een breed publiek, in de stijl van Lode Lauwaert (HIW, KU Leuven). Opinievraag: moeten we bang zijn voor AI?

• Deze tekst kregen we van ChatGPT:

Het debat over de ethische implicaties van kunstmatige intelligentie (AI) neemt steeds meer toe. Veel mensen vragen zich af of we moeten vrezen voor AI en wat de gevolgen zullen zijn van het steeds verder oprukkende technologische tijdperk.

Als filosoof van de technologie en voorzitter Ethiek en AI aan de KU Leuven, ben ik van mening dat we niet noodzakelijkerwijs bang hoeven te zijn voor AI. Natuurlijk brengt deze technologie uitdagingen met zich mee, zoals verlies aan werkgelegenheid en privacy-kwesties, maar we moeten er ook de vele mogelijke voordelen van inzien.

AI kan bijvoorbeeld helpen bij het oplossen van complexe problemen, het verbeteren van de gezondheidszorg en het bevorderen van de efficiëntie in verschillende sectoren. Bovendien biedt AI de mogelijkheid om zaken te automatiseren en te optimaliseren, wat leidt tot meer tijd en middelen om te besteden aan de zaken die echt belangrijk zijn.

Echter, we moeten er wel voor zorgen dat AI op een verantwoorde manier wordt ontwikkeld en gebruikt. Het is belangrijk om ethische richtlijnen op te stellen en te waarborgen dat AI wordt ingezet om mensen en samenlevingen te verbeteren, in plaats van hen te onderdrukken of uit te buiten.

In plaats van te vrezen voor AI, moeten we er juist voor zorgen dat deze technologie wordt gebruikt op een manier die in lijn is met onze ethische waarden en principes. Als we dit doen, kunnen we er zeker van zijn dat AI een waardevolle bijdrage zal leveren aan onze samenleving en toekomst.