‘Meer dan de les godsdienst’

Bellinda Staelens, begeleidster bij het vicariaat onderwijs, helpt katholieke scholen in het bisdom Gent hun katholieke identiteit te (her)waarderen

In Ophasselt, bij Geraardsbergen, runt ze met haar man een kleine ecologische zorgboerderij. Ze vangen er leerlingen op die een time-out nodig hebben. Al zestien jaar lang helpt Bellinda Stae- lens, vanuit de dienst pastoraal op school en opvoedingsproject van het vicariaat onderwijs, ook de katholieke scholen in ons bisdom nadenken over wie ze zijn. „Sinds kort ben ik ingebed in onze nieuwe dienst identiteit. Katholiek zijn raakt aan het wezen van een school en gaat niet louter over de les godsdienst of de pastorale werkgroep”, zegt Bellinda Staelens.

– Liggen katholieke scholen nog wakker van hun identiteit?
Nogal wat scholen denken wel na over hun identiteit, maar blijven al vlug steken in algemene waarden zoals respect, verdraagzaamheid en gastvrijheid. Die zijn natuurlijk belangrijk, maar de vraag is dan wat ze daarmee concreet bedoelen. Bovendien onderscheiden die waarden een katholieke school niet van andere scholen. Zo krijgen gastvrijheid en generositeit in het evangelie een welbepaalde, radicale invulling. Zet die zich door in de visieteksten van een katholieke school en – nog belangrijker – in het concrete leven? Wanneer we nadenken over onze katholieke identiteit, moeten we durven uit te gaan van onze Bijbelse traditie.

– Staan leerkrachten open voor die soms weerbarstige Bijbel?
Heel wat leerkrachten worstelen daarmee, zoals zo veel mensen in onze cultuur. Toch durf ik teksten te gebruiken die niet vanzelfsprekend zijn. Zo greep ik bij een vorming waarin het begrip ‘barmhartigheid’ centraal stond niet naar een klassieker zoals de parabel over de barmhartige Samaritaan, maar net naar de weerbarstige parabel over de arbeiders van het laatste uur. Met dat soort teksten lok je gegarandeerd een levendig gesprek uit en voorkom je wolligheid. Ik wil hen net aantonen dat onze traditie beproefd en dus relevant is.

– Hoe zetten scholen die Bijbelse waarden om in de praktijk?
Ook daarin spelen verhalen een wezenlijke rol. Zo herontdekte campusschool KSO Glorieux in Ronse het levensverhaal van haar stichter door een jubileumviering. Hij werd bewogen door het lot van de arme arbeiderskinderen van toen. Dat zette de school aan die evangelische inspiratie van Glorieux toe te passen [node:field_streamers:0] op de context van het Ronse van vandaag, waar heel wat kinderen van allochtone afkomst wonen.

– Dreigt de katholieke dialoogschool hun identiteit niet nog verder uit te hollen?
Diversiteit is vandaag een onmiskenbaar feit in de samenleving en zet zich ook door in de school, zowel bij de leerlingen als in het lerarenkorps. Toch vind ik dat de bereidheid om te praten over de identiteit van de school groter is dan pakweg twintig jaar geleden. Bovendien, katholieke dialoogschool zijn betekent niet louter dat je ruimte schept om te praten over andere geloofsovertuigingen op school, maar allereerst dat je in dialoog gaat met je eigen traditie. Die blijft immers het vertrekpunt. De ander bevraagt mij in mijn identiteit, maar evenzeer omgekeerd.
Ik probeer leerkrachten en directies dan ook allereerst uit te dagen om stil te staan bij hun beroepsspiritualiteit. Zo verkende ik eens met de nieuwe leerkrachten van de scholengemeenschap Emmaüs uit Brakel, Herzele, Oosterzele en Zottegem wat het Emmaüsverhaal concreet kan betekenen voor hun pedagogische praktijk.

– Hoe doe je dat wanneer op school nog amper mensen werken die vertrouwd zijn met Kerk en geloof?
Ik besef goed dat dat een uitdaging is. Toch moeten we een aantal denkbeelden loslaten. Bij ‘katholieke school’ denken we in Vlaanderen nog steeds aan onderwijs van, door en voor katholieken. In India bezocht ik een school van de salesianen waar haast uitsluitend hindoes lesgaven. Toch ademde die school de geest van Don Bosco. Ook bij ons kan de christelijke boodschap op vele, vaak verrassende manieren aan bod komen op school. Door een authentiek getuigenis van een gelovige leerkracht of leerling. Of door je pedagogische praktijk te enten op een inspirerende figuur. Denk maar aan het het Oscar Romerocollege in Dendermonde. We moeten ook meer aandacht hebben voor religieuze symbolen en ruimtes op school. Soms zijn het andersdenkenden die ons eraan herinneren welke rijkdom we op dat punt in huis hebben.

– Houdt u van uw baan?
Natuurlijk zijn er dagen dat het tegenzit. Ik geloof echter in wat ik doe. Het vraagt creativiteit en moed. Het haalt me uit mijn comfortzone. Spannend, maar leerrijk. Waarom worden deze mensen mij gegeven? Die vraag houd ik steeds voor ogen.