
Museum De Mindere viert 800 jaar Zonnelied van Franciscus van Assisi
Franciscus, die in de twaalfde eeuw in Assisi leefde, schreef in het laatste deel van z'n korte leven – hij stierf toen hij 44 jaar was – het Zonnelied, waarin hij hemel en aarde, mens en dier, leven en dood aan bod laat komen. Zon, wind en vuur noemt hij zijn broers, de maan en het water zijn zussen. Volgens de overlevering herhaalde hij het lied in zijn laatste dagen onophoudelijk voor zichzelf: Laudato si’, mi’ Signore, Geprezen zijt Gij, mijn Heer…
Het mystieke lied uit 1225 is na de Bijbel de meest vertaalde christelijke tekst.
Vooral tijdens de laatste twee eeuwen groeide de belangstelling. De tekst inspireerde paus Franciscus zelfs voor zijn ‘groene’ encycliek Laudato si’ uit 2015, waarin hij benadrukt dat ons gemeenschappelijk huis als een zuster is met wie we ons leven delen. De paus besteedt daarbij ook aandacht aan de zwakke en gekwetste mens. Vandaar ook dat het Zonnelied vandaag wordt geïnterpreteerd als een eco-sociaal manifest.

Voor de 800ste verjaardag biedt De Mindere inspiratie met thematische tentoonstellingen, lezingen en creatieve workshops. Het museum doet dat onder de noemer ‘Z8’, oftewel 'Zacht'. Een jaar lang kunnen bezoekers er onder meer de expo 'Z8 Goed' gaan bezichtigen.
‘Uit onze collectie van ruim 15.000 stukken, afkomstig uit voormalige kloosters van de franciscaanse familie, hebben we een reeks kunstvoorwerpen gekoppeld aan het Zonnelied’, vertelt Leen Jansen van De Mindere. ‘Het Zonnelied heeft vanaf de twintigste eeuw een aantal mooie afbeeldingen voortgebracht, die allemaal te bewonderen zijn in de Zonneliedzaal. Het grootste kunstwerk waarover we beschikken, is een groot en kleurrijk glasraam, een ontwerp van pater Geroen De Bruycker, een minderbroeder.’

‘Een manier om de relevantie van het Zonnelied anno 2025 te meten, is door mensen het gevoel dat zij krijgen van het Zonnelied te laten uitdrukken in creatief werk’, vertelt directeur Jo Santy. ‘Door de eeuwen heen hebben talloze beeldende kunstenaars, schrijvers en componisten, al dan niet in de religieuze sfeer, zich door Franciscus’ verzoenende visioen laten inspireren. Met 'Z8 roept’ gaan we op zoek naar amateurkunstenaars die zich voor een expo later dit jaar willen laten inspireren door het Zonnelied. Dat kan met beeldende kunst, woord of muziek. Tegelijk gaan ook enkele voorzieningen voor mensen met een beperking of psychiatrische problematiek creatief aan de slag met het Zonnelied. En ook Fedasil Zoutleeuw heeft toegezegd.’
Hoewel het geen wedstrijd is, zal een selectiecomité uiteindelijk beslissen welke werken een plaats krijgen in de tentoonstelling die niet toevallig op 4 oktober van start gaat, de naamdag van de heilige Franciscus van Assisi. In elk comité zetelen een jongere, een senior, iemand met een verstandelijke beperking en een kunstenaar. Voor woordkunst heeft woordkunstenaar Jee Kast zich geëngageerd, voor beeldende kunst Amber Croonen en voor muziek componist Jeroen D’hoe.
Het is knap dat dit project openstaat voor een brede groep van kunstenaars, ook voor mensen met een beperking.
Jeroen D'hoe, componist
‘Ik wilde meteen meewerken aan dit project’, zegt Jeroen D’hoe. ‘De filosofie van het museum en de structuur van Z8 spraken me onmiddellijk aan. Het raakt mij ook persoonlijk. Mijn nichtje verblijft immers in het Medisch Pedagogisch Centrum Sint-Franciscus in Roosdaal. Daarnaast bouwde ik eerder al een persoonlijke band op met Franciscus. In opdracht van het kapucijnenklooster in het Nederlandse Velp heb ik zo’n tien jaar geleden brieven van Franciscus op muziek mogen zetten. Ik bewaar nog mooie herinneringen aan dat project. Dat Franciscus inspireert, is voor mij dan ook zonneklaar.’
Info: info@demindere.be
