Nieuwe film over Spaanse monnik die eigenhandig kathedraal bouwde

In november 2021 overleed Justo Gallego Martínez, een Spaanse monnik die meer dan zestig jaar van zijn leven bouwde aan een kathedraal. Voor sommigen een dorpsgek, voor anderen het toonbeeld van doorzettingsvermogen. De Slovaakse regisseur Denis Dobrovoda hoort waarschijnlijk bij de laatste categorie, want hij maakte een documentaire over het leven van Martínez, als eerbetoon aan een uitzonderlijk man. The Cathedral ging op 2 juni 2022 in première op het Krakow Film Festival.

(lees verder onder de video)

Constructie op intuïtie

De werken startten in 1961, nadat Don Justo genezen werd verklaard van tuberculose. Als dank zou hij zijn belofte nakomen: een kerk bouwen ter ere van Onze-Lieve-Vrouw van Pilar, die hij om genezing had gebeden. Van nul en met de hand: zo begon Don Justo aan zijn 'kathedraal van afval'. De lap grond waarop het bouwwerk verrees, ligt in Mejorada del Campo, net buiten Madrid. Hij erfde het plot van zijn familie, maar beschikte verder niet over genoeg middelen om zijn droom te verwezenlijken. En dus trok hij zijn plan. Met oud ijzer, autobanden, afgedankte bakstenen en gebroken tegels bouwde hij stilletjes aan zijn godshuis.

Een bouwkundig plan had Don Justo niet, opleiding of ervaring al evenmin.

Geen enkele architect wilde het gebouw veilig verklaren. Gevolg: geen officiële inwijding voor het godshuis en al zeker geen bouwvergunning. Toch valt het bijna niet te geloven dat één man erin slaagde een bouwwerk op te zetten als deze kathedraal. 

Laatste rustplaats

Don Justo's wens was om begraven te worden in de crypte van de kathedraal, maar het gemeentebestuur oordeelde dat die niet voldeed aan de regels. Martínez, die sinds 2019 steeds verder weggleed in dementie en in november 2021 overleed, rust nu op het kerkhof van Mejorada del Campo. Pas in mei 2021, enkele maanden voor zijn dood, schonk Don Justo zijn onvoltooide kerk aan de ngo Mensajeros de la Paz (Boodschappers van de Vrede). Sindsdien ontfermt pater Angel zich over het project, samen met een rist ingenieurs. Het gebouw is nu een huis waar gelovigen van alle religies over hun geloof kunnen praten.

Op hun website schrijven ze: 'De kathedraal is een baanbrekend voorbeeld van duurzaamheid, omdat er veel afval en gerecycleerde materialen zijn gebruikt.

We willen Don Justo's werk afmaken en er een plaats van vrede van maken waar alle mensen welkom zijn: arm of rijk, gelovig of niet.

Een ontmoetingsplaats van verschillende religies, een huis van solidariteit voor zij die hulp nodig hebben, vergeten of alleen zijn.'

Ook Dobrovoda belicht in zijn documentaire The Cathedral wat er verder gaat gebeuren met het gebouw. Aan de hand van archiefbeelden reconstrueert de regisseur ook het gigantische proces van de bouwwerken. 

Meer weten?

• Alles over de film The Cathedral

• Blijf op de hoogte van de toekomst van de kathedraal op de website Catedral Justo van Mensajeros de la Paz

• Lees de longread van The Guardian (ENG) over Don Justo's project.

• In 2005 maakte Coca-Cola een reclamespot voor Aquarius met Don Justo in de hoofdrol. Het leverde de man naast een stevige som geld op, naast bakken media-aandacht die hij niet op elk moment wist te appreciëren. In de spot zelf krijg je wel een mooi beeld van de kathedraal: