Open Monumentendag 2022: dit zijn onze 15 tips

In heel Vlaanderen organiseren meer dan 500 lokale erfgoedsites meer dan 750 activiteiten op Open Monumentendag. Kiezen betekent in dit geval dus (veel) verliezen, maar deze 15 tips, gerangschikt per provincie, willen we jullie toch meegeven.

• ANTWERPEN •
 

Een kerk duurzaam restaureren

RONDLEIDING | van 11.30u tot 18.15u | Antwerpen | Bezoek de Sint-Jacobskerk tijdens een uniek moment in haar geschiedenis. Je kan nu de volledige kerk in al haar glorie bewonderen tussen twee grote restauratiefases in. De grote restauratiewerken aan de westzijde van het gebouw zijn achter de rug. Eind 2022 is de oostzijde met de kooromgang en de grafkapel van Rubens aan de beurt. Dit deel van de kerk zal dan langere tijd niet toegankelijk zijn. Het contrast tussen het gerestaureerde en het niet-gerestaureerde gedeelte is opmerkelijk. Laat je overweldigen door de prachtige muurschilderingen uit de 16e en 17e eeuw, de indrukwekkende ruimte en de wervelende barokstijl.

Sint-Jacob de Meerdere kerk, Sint Jacobstraat 9, 2000 Antwerpen
www.openmonumentendag.be/evenementen/de-sint-jacobskerk-duurzaam-restaureren-hoe-doe-je-dat

Bezoek het aartsbisschoppelijk paleis

RONDLEIDING | van 10.00u tot 18.00u | Mechelen | Sinds het einde van de zestiende eeuw verblijft er in het indrukwekkende gebouw aan de Wollemarkt in Mechelen quasi onafgebroken een aartsbisschop. Stelselmatig werd de residentie, gelegen in de schaduw van de metropolitaanse Sint-Romboutskathedraal, uitgebreid tot een monumentaal paleis met een fraaie tuin. Die prachtige paleistuin is sinds enkele jaren gedeeltelijk open als ‘stiltetuin’, een samenwerking tussen het Mechelse stadsbestuur, het aartsbisdom en het provinciebestuur Antwerpen.  Op 11 september is het aartsbisschoppelijke paleis aan de Wollemarkt 15 in Mechelen doorlopend open van 10 uur tot 18 uur. Er zijn doorlopende gidsen aanwezig.

Aartsbisschoppelijk paleis, Wollemarkt 15, 2800 Mechelen
https://www.openmonumentendag.be/evenementen/aartsbisschoppelijk-paleis

Expo Verdwenen! Vergeten?

MUSEUM | van 10.00u tot 17.00u | Hoogstraten | Het Stedelijk Museum van Hoogstraten is gelegen op één van de mooiste begijnhoven van Vlaanderen. Het begijnhof van Hoogstraten ontstond in de 14de eeuw en is UNESCO-werelderfgoed. In de vaste opstelling wordt de Hoogstraatse stadsgeschiedenis en de prehistorie gepresenteerd. Jaarlijks worden vier tijdelijke tentoonstellingen georganiseerd rond kunst en erfgoed.

In de expo Verdwenen! Vergeten? kom je op Open Monumentendag vanalles te weten, en dat in een unieke setting. Heb je je al ooit afgevraagd hoe mannen vroeger koffie dronken zonder hun snor nat te maken of waar een “Sint-Hubertussleutel” voor diende? Misschien weet je nog wat een klepperman deed en welke liedjes hij zong tijdens zijn rondes? 

Stedelijk Museum Hoogstraten, Begijnhof 9, 2320 Hoogstraten
www.openmonumentendag.be/evenementen/expo-verdwenen-vergeten

• LIMBURG •

Oude waardering, nieuw respect 

RONDLEIDING | van 10.00u tot 17.00u | Eksel | De begraafplaats in Eksel onderging een metamorfose tot een serene parkbegraafplaats. Tijdens Open Monumentendag (her)ontdek je de plaats in alle rust. Wie graag meer wil weten over de graven van lokaal historisch belang, kan inschrijven voor een van de drie gidssessies door IOED Bosland.

Begraafplaats Eksel, Berkenlaan, 3940 Hechtel-Eksel
www.openmonumentendag.be/evenementen/oude-waardering-nieuw-respect-opwaardering-begraafplaats-eksel
 

Nieuw: bezoek de Sint-Cunibertuskerk in Diets-Heur

RONDLEIDING | van 9.30u tot 13.30u | Tongeren | Dit kerkje torent boven het dorp Diets-Heur uit vanop de Kerkberg. Voor Open Monumentendag wordt de Sint-Cunibertuskerk nog eens uitzonderlijk opengesteld tijdens 2 gidsbeurten. Reservatie verplicht via stadsarchief@stadtongeren.be

Sint-Cunibertuskerk Diets-Heur, Kerkberg 18, 3700 Vreren (Tongeren)
www.openmonumentendag.be/evenementen/rondleiding-sint-cunibertuskerk-diets-heur
 

In het spoor van de kanunniken

RONDLEIDING | van 12.00u tot 17.00u | Borgloon | De gerestaureerde Sint-Odulphuskerk in Borgloon werd geselecteerd voor de Onroerend Erfgoedprijs 2022. Voor de prijsuitreiking op 7 oktober stellen de kerkgidsen het gebouw, de kunstschatten en het kapittel open voor publiek op Open Monumentendag. Laat je verbazen door de recente restauratie en geniet van de inbedding in het glooiende Haspengouwse landschap en de mooie gravenstad Borgloon.

Sint-Odulphuskerk, Speelhof 1, 3840 Borgloon
www.openmonumentendag.be/evenementen/het-spoor-van-de-kanunniken

• OOST-VLAANDEREN •

De erfgoedsite van Ename komt tot leven

OPENDEURDAG | van 10.00u tot 17.00u | Oudenaarde | Herbeleef het grootse abdijverleden van Ename. Waan je in de zeventiende eeuw in deze unieke erfgoedomgeving, dankzij re-enactmentgroepen Middeleeuws Collectief en De Liebaart. De Foodarcheoloog laat je proeven van wat de monniken vroeger aten en de imker vertelt je alles over de bijen. Er is ook een gezinszoektocht met een gezellige tuinbar als eindhalte.

Archeologische site Ename, Sint Salvatorstraat, 9700 Ename (Oudenaarde)
www.openmonumentendag.be/evenementen/open-monumentendag-op-de-erfgoedsite-ename
 

Melse begraafplaatsen onder de loep

RONDLEIDING | van 10.00u tot 18.00u | Melle | Ontdek de geheimen van de begraafplaatsen in Melle. Tijdens een rondleiding leer je alles over de grafmonumenten, symboliek op de begraafplaats en graven van bekende inwoners. Deelnemen is gratis, maar inschrijven verplicht. Met de ErfgoedApp kan je er ook zelf op uit trekken. Of je kan de gezinszoektocht doen.

Begraafplaats Melle, Dorpsplein (zonder nr), 9090 Melle
www.openmonumentendag.be/evenementen/melse-begraafplaatsen-onder-de-loep

Fietsen langs kapellen in Stekene

FIETS- OF WANDELROUTE | van 10.00u tot 18.00u | Stekene | De route van 40 km brengt fietsers langs alle kapelletjes en kerken van de gemeente en loopt tot net bij Sint-Gillis-Waas. Samensteller van de route, Luc De Brant (Heemkundige Kring d’ Euzie), wil de kapelletjes opnieuw in de kijker zetten: 'Kapellen zijn de laatste getuigen van een bloeiende buurtwerking. Ze waren wegwijzers in het toenmalige wegennet. Ze zijn het kleinste erfgoed in ons openbaar domein. Wie geen binding heeft met die bescheiden merktekens in onze leefwereld gunt ze nauwelijks nog een blik. Het zijn inderdaad allemaal kapelletjes, maar lijken niet op elkaar. Wie zondag deze fietsroute komt doen, zal begrijpen wat ik bedoel.'

Infobrochure bij de Dienst Toerisme van Stekene
www.openmonumentendag.be/evenementen/fietsen-langs-de-vele-kapelletjes-stekene

• VLAAMS-BRABANT •
 

Thuis bij Damiaan. Van boerderij tot open erfgoed

TENTOONSTELLING | van 11.00u tot 18.00u | Wezembeek-Oppem | Zeventig jaar geleden in 1952 kreeg het geboortehuis van Damiaan zijn erkenning als Beschermd Monument. Ter gelegenheid van die verjaardag presenteert het Damiaanmuseum de overzichtsexpo Thuis bij Damiaan. Van boerderij tot open erfgoed. Via historische en eigentijdse foto’s en beknopte paneelteksten brengen we de verschillende etappes tussen het geboortehuis als boerderij en als open erfgoed in beeld. Daarbij wordt duidelijk hoezeer men duurzaamheid, toegankelijkheid en inclusie altijd hoog in het vaandel droeg.

De parochiekerk van Ninde, naast het Damiaanmuseum, gooit ook de deuren open. Geïnteresseerden kunnen er foto's uit de oude doos bewonderen die de geschiedenis van de parochie weergeven. 

Damiaanmuseum, Pater Damiaanstraat 37, 3120 Tremelo
www.openmonumentendag.be/evenementen/thuis-bij-damiaan-van-boerderij-tot-open-erfgoed
 

Klooster 2.0: nieuwe samenleefvormen met zin

OPENDEURDAG | de hele dag | Wezembeek-Oppem | Op 11 september zetten we in het kader van Open Monumentendag de deuren open, en gaan we in dialoog over hoe een voormalig klooster opnieuw sociale cohesie weet te bevorderen tussen burgers en de wijk. Reservatie niet nodig.

Cohousing Vosberg, Passionistenklooster Mechelsesteenweg 82, 1970 Wezembeek-Oppem
www.openmonumentendag.be/evenementen/klooster-20-nieuwe-samenleef-en-woonvormen-met-zin
 

Fietsen langs de groene abdijen van Leuven

FIETS- OF WANDELTOCHT | vna 10.30u tot 14.30u | Leuven | Op een gegidste fietstocht van 13 km ontdek je de abdijen die als een groene gordel rond Leuven liggen: de Sint-Geertruiabdij, Abdij Keizersberg, de Abdij van Vlierbeek en de Abdij van Park.

Visit Leuven, Naamsestraat 1, 3000 Leuven
www.openmonumentendag.be/evenementen/fietstocht-met-gids-de-groene-abdijen-van-leuven

• WEST-VLAANDEREN •

Kamperen in de kerk 

KERK | van 12.00u tot 18.00u | Kaaskerke | De Sint-Bartolomeus kerk bij Diksmuide werd omgevormd tot een champing. Dat concept uit Engeland staat voor kamperen in een kerk (church + camping). In de kerk kunnen er groepen tot twaalf mensen overnachten waarbij men per twee in een houten pod slaapt. De overige ruimtes zijn gemeenschappelijk. Alle originele elementen van de kerk zijn nog aanwezig zoals de klok, de preekstoel, het altaar, de kerkbanken en de biechtstoel. Op Open Monumentendag kan je de champing van Kaaskerke bezoeken en een drankje nuttigen in de zomerbar in de kerktuin.

Bed en Bar Tolomeus, Kaaskerkestraat 103, 8600 Kaaskerke (Diksmuide)
www.openmonumentendag.be/evenementen/kamperen-de-kerk-kaaskerke
 

De Duinenabdij, een hele onderneming

RONDLEIDING | van 10.15u tot 16.00u | Koksijde | De Duinenabdij van Koksijde ademt het thema uit van Open Monumentendag dit jaar: duurzaamheid. Zeven eeuwen lang hield de abdijgemeenschap stand dankzij een doordachte economische visie en sterke leiders. Wat als je de abten van de Duinenabdij zou vergelijken met de top-CEO's van moderne bedrijven? Je zal versteld staan van de gelijkenissen. Reserveer je rondleiding online en ga op ontdekkingstocht met de gidsen van het Abdijmuseum.

Abdijmuseum Ten Duinen, Koninklijke Prinslaan 6-8, 8670 Koksijde
www.openmonumentendag.be/evenementen/schrijf-je-voor-de-duurzame-rondleiding-de-duinenabdij-een-hele-onderneming

Uniek bezoek aan klooster en Paterskerk Roeselare

BEZOEK | van 10.00u tot 16.00u | Roeselare | Bezoek uitzonderlijk het klooster en de Paterskerk in Roeselare en ontdek welke ruimtes er achter de beeldbepalende gevels schuilen. Wandel door de gangen en laat je prikkelen door een boeiende geschiedenis. Een unieke kans om de verschillende gebouwen te bezoeken vooraleer ze een nieuwe bestemming krijgen. Een enthousiast team staat klaar om een woordje uitleg te geven of uw vragen te beantwoorden. Daarna kan je genieten van een bezoek aan de pop-up bar in de hoofdbeuk van de kerk. Stuur een mailtje om je toegang te reserveren. 

Paterskerk, Sint-Alfonsusstraat, 8800 Roeselare
www.openmonumentendag.be/evenementen/ontdek-het-klooster-en-de-paterskerk-het-centrum-van-roeselare

Ontdek meer interessante bezoeken op de webstek van Open Monumentendag 2022.