Pro en contra 3 heikele synodethema’s op rij

Komen de synodevaders tot een aanvaarding van de beleving van homoseksualiteit? Zullen ze voortaan toestaan dat hertrouwde echtgescheidenen de communie ontvangen? En hoe zit het met de verschillende standpunten over voorbehoedmiddelen? Terwijl de spanning in de media wordt opgevoerd, serveert Kerknet een helder en vooral ook neutraal overzicht van de argumenten van voor- en tegenstanders, met daarnaast letterlijke citaten uit het werkdocument, op basis waarvan bisschoppen uit de hele wereld zullen overleggen.

De paus zal het advies van de synodevaders ter harte nemen, maar uiteindelijk maatregelen treffen waarvan hij zelf denkt dat ze goed zijn voor de kerk en voor de samenleving. 

1. Integratie van en communie voor hertrouwde echtgescheidenen

Voorstanders • Kies voor een aanpak op maat van de betrokkenen. Vooral waar het gaat om onomkeerbare gevallen die gekoppeld zijn aan morele verplichtingen tegenover de kinderen, zijn in bepaalde situaties en onder bepaalde voorwaarden toegang tot de sacramenten toegestaan.

De Duitse kardinaal Walter Kasper, voormalig curiekardinaal, is een van de uitgesproken voorstanders van deze individuele aanpak.

Tegenstanders • De huidige regelgeving (in geen geval communie voor hertrouwde echtgescheidenen) moet behouden blijven als viering van het verbond tussen God en mens en het sacrament van het huwelijk, namelijk het verbond tussen man en vrouw als teken van het onverbreekbare verbond tussen God en mens.

Kardinaal Robert Sarah, prefect van de Pauselijke Congregatie voor de goddelijke eredienst, stel de zaken op scherp: Er is geen genade zonder berouw. Leven volgens het evangelie is nu eenmaal niet makkelijk.

Werkdocument voor de synode • Integratie: Voorstel om in te gaan op de eis van veel synodevaders om hertrouwde echtgescheidenen almaar beter te integreren in de christelijke gemeenschap. De huidige praktijken van uitsluiting op liturgisch-pastoraal vlak en op opvoedkundig en caritatief vlak moeten herzien worden.

Communie: De kwestie moet nog verder uitgediept worden.

2. Aanvaarding van waardevolle elementen in gezinsvormen buiten het christelijke huwelijk

Voorstanders • Barmhartigheid is de kern van de openbaring van Jezus Christus. Er gaapt een enorme kloof tussen de kerkelijke leer, die het ideaal voorhoudt, en de pastorale praktijk, die met onvolkomen mensen op weg gaat. We moeten die barmhartigheid binnen brengen in de christelijke visie op seksualiteit. In het bewustzijn dat de grootste barmhartigheid erin bestaat met liefde de waarheid te spreken, overstijgen we het medelijden. De Duitse bisschoppenconferentie paste al een richtlijn aan, zodat mensen die scheiden of een homoseksuele relatie aangaan, niet langer ontslagen zouden worden. (Met het recente ontslag van priester Krysztof Charamsa in het achterhoofd, die werkte bij de Congregatie voor de Geloofsleer, moet daar wel bij gezegd worden dat priesters verondersteld worden celibatair te leven, of ze nu hetero- of homoseksueel zijn.) 

Tegenstanders • Een stabiele relatie veronderstelt nu eenmaal dat je publiekelijk een band aangaat. Zelfs al beschouwen partners hun ongehuwd samenwonen als een stap naar het huwelijk, dan nog is het een duidelijke keuze om zich niet meteen ten volle te engageren. Om elkaar beter te leren kennen, heb je hoe dan ook een heel leven nodig. De verantwoordelijkheid voor kinderen schept een levenslange band tussen partners. Beseffen partners dat voldoende als ze niet bereid zijn zich ook publiekelijk ten opzichte van elkaar te engageren? De band tussen partners die geen christelijk huwelijk aangaan, is uitsluitend gebaseerd op gevoel. En dat gevoel kan makkelijk wegebben.

De Nederlandse aartsbisschop Wim Eijk is een van de tegenstanders. Die vinden dat de pastorale praktijk zich moet aanpassen aan de leer, niet omgekeerd. Uit medelijden op weg gaan met mensen die de leer duidelijk afwijzen, komt neer op vals medelijden.

Werkdocument voor de synode • Als ze gebaseerd zijn op een stabiele en waarachtige relatie tussen man en vrouw, zijn er ook in gezinsvormen buiten het christelijke huwelijk waardevolle elementen te vinden.

3. Gezinsplanning, verantwoord ouderschap, voorbehoedmiddelen

Voorstanders • De christelijke visie op voorbehoedmiddelen zelf wordt niet in vraag gesteld. Voorstanders van een mildere visie op het gebruik van voorbehoedmiddelen (en andere biomedische ethische kwesties als abortus) leggen de nadruk op de rol van het gevormde geweten.

Tegenstanders • In het christelijke huwelijk werken man en vrouw mee aan Gods scheppingskracht. Die houdt op elk moment de openheid in om een kind te verwelkomen en er liefdevol de verantwoordelijkheid en zorg voor op te nemen. Gods scheppingskracht komt tot uiting in de eenwording van man en vrouw die leidt tot vruchtbaarheid. Die scheppingskracht kan niet onderbroken worden door tussenkomst van medische technologie.

Werkdocument voor de synode • Tegen de achtergrond van de veelzijdige wijsheid van Humanae Vitae komen er 2 polen tevoorschijn die voortdurend aan elkaar gekoppeld moeten worden: enerzijds de rol van het geweten en anderzijds de objectieve morele norm die belet dat men de verwekking van leven als een willekeurige beslissing beschouwt. Het combineren van deze 2 aspecten onder begeleiding van een bekwame geestelijke leider, kan echtgenoten helpen om ten volle menselijke keuzes, overeenkomst met de wil van de Heer, te maken.

Wat denk jij over deze thema's?

Laat het ons weten in het reactieformulier hieronder (registeer je eerst op de website) of vervoeg het debat op Twitter en Facenbook via #gezinssynode.

Ontdek ons hele dossier over de gezinssynode.