Tertio over Educ8 en de strijd religieuze radicalisering

Het Europese project Educ8 ontwikkelde didactische pakketten om jongeren te sensibiliseren voor religieuze polarisering en radicalisering. Interlevensbeschouwelijke dialoog en dito competenties staan er centraal. Onder meer de Universiteiten van Thessaloniki en Volos (Griekenland), de Universiteit van Ljubljana (Slovenië), het Finse Nuorten Muslimien Foorumi (NMF), de progressieve denktank rond islam Cirra, de Evangelische Theologische Faculteit (ETF), het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte (HIW) en de faculteit Theologie en Religiewetenschappen van de KU Leuven werken eraan mee. Het resulteerde in modules over zes religies en levensbeschouwingen: orthodox christendom, protestantisme, katholicisme, islam, jodendom en het niet-confessionele perspectief. Voor de faculteit Theologie van de KU Leuven werkten Elies Van Noten (1995) en Leen Deflem (1995) onder begeleiding van hoogleraar Didier Pollefeyt de modules over het katholicisme uit.

Open houding

We willen jongeren op een toegankelijke manier een open houding bijbrengen waarbij verschillende interpretaties van religie mogelijk zijn, licht Van Noten toe. Deflem vult aan dat ze daarbij niet met de vinger wijzen naar een religieuze traditie: Ons project vertrekt van het idee dat in elke religie radicale of gevaarlijke ideeën kunnen ontstaan. Maar elke religie heeft ook zelf de kracht om de gewelddadige interpretatie ervan onder kritiek te plaatsen.  

Identiteit zoeken

De lesmodules zijn bedoeld voor jongeren van 12 tot 18 jaar. Dat is niet toevallig, merkt Van Noten op: Op die leeftijd gaan jongeren op zoek naar hun identiteit en levensbeschouwing speelt daarin een rol. Ze zijn dan nog sterk beïnvloedbaar. Dat is zeker vandaag relevant, nu polariserende meningen voortdurend rondgaan op sociale media. De lespakketten bieden een weerwoord tegen clichés over religie. Hoewel ze binnen verschillende lessen geïmplementeerd kunnen worden, zijn ze in de eerste plaats bedoeld voor het vak godsdienst. Leerkrachten van het confessionele onderwijs kunnen vanuit eigen gezag aan jongeren tonen wat een open interpretatie van hun geloof is. Voor leerlingen kan dat net meer betekenen wanneer ze dat horen van iemand binnen hun traditie.

Europees project

Het materiaal wordt gratis beschikbaar gesteld voor alle geïnteresseerden, zowel in het Nederlands, het Frans als het Engels. De bedoeling is dan ook om het project uit te rollen in verschillende Europese landen. We hebben zoveel mogelijk geprobeerd het in alle Europese contexten te laten passen. We zijn nu aan het nadenken om het in bijkomende talen beschikbaar te maken, ontvouwt Deflem de verdere plannen. Daarnaast is het project niet alleen gericht op het onderwijs, maar zijn er mogelijkheden om het te gebruiken in jeugdgevangenissen en jeugdinstellingen. Het project dient niet alleen ter preventie, maar het wil ook jongeren die al geradicaliseerd zijn nieuwe interpretaties van hun geloof laten zien. In Finland en in België gaan we het project dit schooljaar al uittesten in een jeugdinstelling, vertelt Van Noten.

Van alle tijden

De wetenschappelijk medewerkers benadrukken dat radicalisering en uitsluiting van alle tijden zijn. In naam van godsdienst worden nog altijd mensen gediscrimineerd. Onze didactische pakketten helpen daarbij stil te staan en erover na te denken. Misschien hebben de jongeren dat nog niet gedaan, maar als ze in de toekomst op radicale meningen botsen, dan hebben ze toch geleerd dat het niet zo zwart-wit in elkaar steekt, besluit Van Noten. 

• Lees het integrale artikel van Liza Cortois over het lessenpakket Educ8 dat verscheen in Tertio nr. 1.124 van gisteren woensdag 25 augustus 2021.
• Lees meer over het Educ8-project.
• Voor een gratis proefnummer van of een abonnement op Tertio.