UAntwerpen introduceert vak ‘Islam en filosofie’
Hoog tijd voor wat diversiteit in het curriculum van de Universiteit Antwerpen, zo vonden de docenten wijsbegeerte aan de Universiteit Antwerpen. Om de twee jaar kunnen de filosofen in spe voortaan het opleidingsonderdeel ‘Islam en filosofie’ volgen. De docenten hopen met het nieuwe thema de horizon van de studenten te verruimen.
„Het idee voor dit vak is ontstaan in de Onderwijscommissie Wijsbegeerte”, zegt prof. Walter Van Herck. „We wilden graag meer diversiteit in het curriculum brengen. Er bestond al een gelijkaardig vak ‘Jodendom en filosofie’ in samenwerking met het Instituut Joodse Studies, ook verbonden aan UAntwerpen. Dit nieuwe thema gaat dieper in op filosofie van de islam en de interactie tussen westerse filosofie en de islam.”
Diverse stemmen
De grootste uitdaging was het vinden van geschikte docenten. „Om zoveel mogelijk stemmen aan het woord te kunnen laten, besloten we niet met vaste krachten te werken, maar wel met verscheidene sprekers”, zegt Van Herck.
Fatima El Fekri, onderwijsbegeleider binnen de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte, is opgetogen: „Het programma zelf is heel divers: uit eigen huis zal Paul Pelckmans een college geven over de receptie van de islam in de Verlichting en Fien De Block van UGent zal het hebben over de islamitische geschiedenis en het ontstaan van stromingen. Maar daarnaast kunnen de studenten ook lezingen verwachten over middeleeuwse filosofische tradities van Ahab Bdaiwi of het mensbeeld in de islam van Zakaria El Houbba.”
Horizon verbreden
’Continentale ontwikkelingen’ van Mohammed Hashas wordt volgens Van Herck ook een boeiend college. „In Frankrijk is er sinds enkele decennia een echte traditie ontstaan van mensen met een migratieachtergrond die filosoof worden. Daar is een rijk debat gaande, en we zouden dat ook graag voor de Angelsaksische wereld willen verkennen met een lezing van Anthony Booth.”
„We willen studenten vooral een verbreding van hun horizon aanbieden”, vertelt Van Herck nog. „Ik hoop ook dat ze na afloop op een andere manier naar zichzelf en hun eigen filosofische traditie gaan kijken, bijvoorbeeld ook wat islam en de Verlichting betreft.
Soms wordt beweerd dat de islam nooit een Verlichting – een periode van felle kritiek op alle vormen van irrationaliteit – heeft gekend zoals in West-Europa. Maar hoe waar is dat eigenlijk?
Verlichting en religie zijn niet noodzakelijk opposanten.
Wetenschap omarmd
„Ik denk dat de studenten zullen merken dat de verschillen eigenlijk niet zo groot zijn als ze misschien denken”, blikt Fatima El Fekri vooruit. “Los van de kwestie of de islam door een Verlichting is gegaan, denk ik dat Verlichting voor de islam niet hetzelfde hoeft te betekenen als voor het christendom bijvoorbeeld. Niet elke evolutie volgt hetzelfde pad. Wetenschap werd vanaf haar begindagen al omarmd door de islam, dus religie en onderzoek zijn daar eerder samen gegroeid.”
Bron: Universiteit Antwerpen