Waar en hoe naar de mis komend weekend? Dit zijn de trends

Er heerst nog veel onduidelijkheid over de manier waarop komend weekend de kerken weer opengaan om gezamenlijk de eucharistie te vieren. Eén ding is zeker: het zal niet zijn zoals vóór de lockdown. Ons vieren zal een sober vieren zijn, klinkt het bij Hellen Mardaga, communicatiemedewerker van het vicariaat Brussel. Dat kan ook niet anders.

De kern van de eucharistie, namelijk het hartelijke samenzijn, staat onder druk.

Geen warme begroeting, geen samenzang, geen aanraking bij de vredeswens, niet samen aan tafel gaan. Het zal nog even wachten zijn tot we weer echt sámen kunnen vieren.

Hoe gaan lokale verantwoordelijken het aanpakken om de mis te vieren met inachtneming van de coronamaatregelen? Uit een (beperkte) rondvraag komen volgende trends naar voren wat betreft de plaatsbeperking, de communie en het doorgeven van de nodige informatie aan de parochianen.

Plaatsbeperking

Per aanwezige in de kerk moet 10 m2 ruimte worden voorzien. Dat betekent dat er heel wat minder mensen dan gewoonlijk binnen kunnen. Het maximum ligt sowieso op 100 mensen. De meeste parochies bepalen op één of meerdere van volgende manieren hoe ze dat gaan regelen.

1. Eerst komt, eerst maalt • Vol is vol. Voor wie er niet meer bij kan, zit er niets anders op dan terug naar huis te keren. Een goede raad: informeer je op voorhand over de de verschillende diensten in de omtrek. Ga eventueel eens naar de mis in een minder drukke kerk. 
2. Online aanmeldingssysteem • Sommige parochies werken met een aanmeldingssysteem via de website van hun parochie of het secretariaat. De parochie De Goede Herder in Gent-West nam bijvoorbeeld het initiatief voor een online systeem (waar ook andere parochies gebruik van kunnen maken). Via mail kom je te weten of je al dan niet een plaats hebt. Vanaf week 2 is er een voorrangsregel voor wie voordien uit de boot viel. Het parochiesecretariaat helpt per telefoon wie geen toegang heeft tot het internet.
3. Extra diensten • Een aantal parochies voorziet extra vieringen zodat in principe iedereen de kans kan krijgen om in een van de kerken naar de mis te gaan. Het komt er dan natuurlijk nog op aan om de mensen over dat aanbod te spreiden. Ook hier zal veel welwillendheid van het publiek nodig zijn.

Luc Deschodt, deken van Oostkamp, stelt het onomwonden in een nieuwsbrief naar zijn parochianen: Het zou kunnen dat je voor een gesloten deur komt te staan omdat het aantal bereikt is. Dat is de harde wet. We worden tot vreemde of vluchteling gemaakt van ons eigen huis. Hij vraagt daarbij aan de meer mobiele mensen om de meestal volle Sint-Pieterskerk in zijn dekenaat te vermijden en eens een van de andere kerken op te zoeken. Ook dat is verbondenheid.

Uitreiken van de communie

Sinds de coronamaatregelen in ons land van kracht zijn, bleef de deur van het tabernakel op slot. Er werden geen gewijde hosties in bewaard, tenzij de heilige reserve van de laatste viering in maart. Nu gaat de deur weer open. Maar we beseffen nu beter dat het verlangen om Jezus in je hart te ontvangen, in principe volstaat om Hem werkelijk te ontvangen. De hostie helpt ons dit te doorvoelen, maar we kunnen in noodgeval ook zonder. Hoe gaan parochies daar vanaf nu mee om?

1. Eucharistie met geestelijke communie • Ook wie naar de kerk komt, heeft de vrijheid om de communie enkel geestelijk te ontvangen en niet fysiek in de vorm van een hostie.
2. Besmettingsgevaar inperken • Van achter plexiglas, met een pot handgel binnen handbereik of een pincet ... pastores proberen besmetting zoveel mogelijk te voorkomen bij het fysieke uitreiken van de communie.

Het vicariaat Brussel leverde in totaal anderhalve ton handgel aan de verantwoordelijken van parochies.

Goed informeren

Iedereen tast in het duister wat betreft het aantal mensen dat verwacht kan worden nu we voor het eerst in 13 weken weer eucharistie kunnen vieren in de kerk.

Overal klinkt nu al dat pas na volgend weekend zal blijken welke aanpak aangewezen is.

Intussen is het vooral belangrijk de mensen goed te informeren zodat ze weten waaraan ze zich kunnen verwachten en ze zich flexibel kunnen opstellen.  

1. Op goed geluk • Voor veel parochies is het niet vanzelfsprekend om het publiek te bereiken. Ze gebruiken de parochiebladzijden van Kerk & Leven, informeren hun vrijwilligers in werkgroepen en verenigingen en hopen dat het vuurtje zich via die weg enigszins verspreidt.
2. Online communicatie • Andere parochies zetten tijdens de coronaperiode een flinke stap vooruit in het gebruik van online communicatiemiddelen. Ze gebruikten hun website en Facebookpagina intensief, ontdekten de livestream en/of begonnen een digitale nieuwsbrief of gebruikten die meer en beter dan voorheen. Dat loont: ze beschikken nu over de nodige kanalen om hun publiek zo goed mogelijk te informeren.

Dirk Vannetelbosch, pastoor in Jette, is al jarenlang een fervent gebruiker van Facebook, waar hij meteen een groot deel van zijn parochie (en daarbuiten) bereikt. Deze ludieke fotoreportage met alle maatregelen leverde hem alleen maar duimpjes, hartjes en lachende emoji's op! Met dank aan gelegenheidsacteur en parochiaan Albert!

Toch blijft het nog afwachten hoe de mensen op al die maatregelen zullen reageren. De bisschoppen en pastorale verantwoordelijken hopen op welwillendheid. Deken Luc Deschodt blijft alleszins hoopvol: Ons eerste samenzijn zal in het teken staan van dankbaarheid om wat we om ons heen hebben ervaren aan inzet en warme verbondenheid. Verbondenheid die niet mag verloren gaan nu er zoveel mensen lijden onder de gevolgen van de crisis. Verbondenheid die solidariteit mag worden met velen. We zullen de mensen die we in deze coronatijd verloren, aanwezig weten, net als hun families.

Bekijk het draaiboek van de bisschoppenconferentie voor de heropstart van liturgische vieringen onder coronamaatregelen.