Weerloos
Zuster Ann Rose Nu Tawng is dit jaar het perfecte symbool voor Kerstmis. Zuster wie? Haar naam doet wellicht niet meteen een belletje rinkelen. Toch heeft de Britse publieke zender BBC haar genomineerd als één van de honderd vrouwen van het jaar 2021. Wat deed die 45-jarige zuster van Sint-Franciscus Xaverius dan om die eer te verdienen? Ze knielde op het juiste moment.
Mogelijks herinnert u zich het iconische beeld van een knielende zuster in Myanmar, oog in oog met gewapende militairen? De gebeurtenissen vonden plaats op 8 maart dit jaar. Begin februari had het leger van Myanmar een staatsgreep gepleegd en een militaire junta aangesteld. Regeringsleider Aung San Suu Kyi, in 1991 nog winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede, werd opgepakt en inmiddels veroordeeld tot een gevangenisstraf.
Wie protesteerde tegen de coup, werd gearresteerd of genadeloos neergeschoten. In die context vond de gebeurtenis plaats waarvan de beelden de wereld rondgingen. Zuster Tawng knielde voor een groep soldaten, spreidde de armen en smeekte hen geen aanval uit te voeren op ongewapende betogers die zich hadden verschanst in het ziekenhuis waar de zuster werkt. Ze voegde er zelfs aan toe dat de soldaten beter haar konden doodschieten. Met die actie wilde ze anderen de kans geven zich in veiligheid te brengen.
Jezelf opofferen om anderen te redden. Dat is in een notendop het verhaal van Jezus Christus. Sindsdien is het een ultieme liefdesdaad van tal van christenen, al tweeduizend jaar lang. De meesten van hen zijn al lang verdwenen in de nevelen van de geschiedenis, sommigen bleven ons bij en zijn inspirerend voor velen. In Vlaanderen koesteren we bijvoorbeeld pater Damiaan, die zijn leven ondergeschikt maakte aan dat van verbannen leprozen.
Zuster Tawng herinnert ons aan Jezus, omdat de parallellen zo opvallend zijn. De kleine Jezus [node:field_streamers:0] wordt weerloos geboren in een bezet land. Ook de moedige Myanmarese zuster is weerloos tegenover de militaire machthebbers. Wat kan zij nu beginnen tegen gewapende strijders? Haar wapen, de totale overgave, blijkt nochtans sterker. Haar vertrouwen in God is groter dan haar angst voor de dood. Kerstmis en Pasen lijken wel op één dag te vallen.
Net als bij Christus merken we eerst een bescheiden impact in haar directe omgeving. Op de beelden is te zien hoe twee soldaten de wapens neerleggen en samen met haar knielen, de handen gevouwen in een biddende houding. Over hen is voorts niets bekend, maar blijkbaar beseften ze dat in die kleine, kwetsbare vrouw een grote kracht schuilging. Het maakt het beeld nog iconischer.
Derde gelijkenis. Wat lokaal begon, deinde uit over de wereld. Op 17 maart zei paus Franciscus: „Ook ik kniel op de straten van Myanmar en zeg: stop het geweld.” Kleine daden hebben grote gevolgen. Wat begint met een knielende zuster beroert het hart van de belangrijkste religieuze leider ter wereld. Een lokaal incident wordt een internationale gebeurtenis. De hele wereld leeft ineens mee. Een kei kan een lawine veroorzaken. Wat begon in een kribbe, werd de grootste religie ooit.
Wie is machtig en wie is weerloos? Kerstmis zet onze opvattingen daarover op zijn kop. Zeker, Christus werd gekruisigd. De weerloze leek aan het kortste eind te trekken. Vandaag echter noemen meer dan twee miljard mensen zich christen. De overgave was machtiger dan het brute geweld. Het kerstverhaal, een en al kwetsbaarheid, nul procent glorie en triomf, is de kei die voorafgaat aan de lawine. Mensen als zuster Tawng herinneren ons eraan dat we telkens opnieuw keien nodig hebben. Zelf zei ze over haar actie nog: „Dit zijn de daden van iedere christen die de mensheid in het hart draagt.” Zalig Kerstmis voor u allen.