Wegkijken als teken van betrokkenheid - Kolet Janssen [column]

Het jaar is nog maar net begonnen of we worden al streng toegesproken door actievoerders van heel diverse pluimage.

Het is het natste jaar ooit in België en het warmste jaar ooit voor de aarde, wanneer gaan we nu eindelijk radicaal stoppen met vervuilen en consumeren?

Er worden dagelijks ontelbaar veel kinderen, vrouwen en onschuldige burgers gedood in conflicten in Gaza, Oekraïne, Soedan en elders. Wanneer gaan we ingrijpen?

Er sterven nog altijd veel mensen op de vlucht naar een veilig leven en wij sluiten steeds meer onze grenzen. Wanneer gaan we daarmee ophouden?

Er is veel armoede binnen onze grenzen, ook in veel gezinnen met kinderen. Waarom doen we daar zo weinig aan?

Er worden overal mensen gepest, uitgestoten, tot wanhoop gedreven, geïsoleerd, aan de kant gezet, niet naar waarde geschat. Waarom blijft zoiets gebeuren?

Wanneer gaan we ophouden met wegkijken van al die problemen?

We worden opgeroepen om te gaan betogen, petities te ondertekenen, anders te gaan leven, te protesteren tegen iedereen die er niet van wakker ligt, actie te ondernemen en ons leven op zijn kop te zetten.

Zelfs als we niet ingaan op al die uitnodigingen, bezorgen ze ons toch een immer knagend schuldgevoel.

Dat voortdurende gebonk op het gehoorbeen van ons geweten houdt echter ook risico’s in. Niet alleen dat we afgestompt zouden geraken. Er zijn genoeg beelden die ons toch weer in ons hart weten te treffen.

Het grootste gevaar is dat we overspoeld worden door het slechte nieuws. 

Dat we veel meer negatieve dingen te verwerken krijgen dan we aankunnen. Dat onze ‘window of tolerance’ – zoals dat in de psychologie heet – propvol zit van al die berichten die om onze aandacht en ons engagement smeken.

Het heeft een averechts effect. We worden gestresseerd, we gaan geprikkeld of emotioneel reageren, we worden er depressief van of nog erger: we gaan het hele probleem ontkennen. Simpelweg omdat we het oprecht niet meer aankunnen om nog meer ellende op ons bordje te krijgen.

Eenmaal in die toestand zijn we minder goed in staat om creatieve oplossingen te bedenken en dat is precies het tegenovergestelde van wat we nodig hebben.

Het komt er dus op aan om gevoelig te blijven zonder afgestompt te raken.

Om ons te blijven informeren zonder de moed te verliezen. En dus moeten we af en toe even wegkijken. Om het vol te houden, om ons einddoel in het oog te houden, om de hoop niet te laten doven.

Het beste is als we beseffen wat we doen. Ik kijk nu even weg, om te blijven geloven dat mijn kleine bijdrage zin heeft. Omdat ik anders overspoeld word door mijn gevoelens van angst en boosheid. Omdat ik weet dat moedeloosheid nooit iets oplevert. Omdat ik wil verbonden blijven met alle mensen van goede wil overal, die samen een sterke macht vormen met God aan hun zijde.

Wegkijken is dus niet iets waarvoor je je moet schamen of waarvoor je mensen moet uitschelden. 

Het is vaak juist een teken van betrokkenheid, van echte empathie, van mee zoeken naar een goede aanpak. Het is een gezonde strategie om een levenslang engagement vol te houden, om je ziel niet te laten doodknijpen, om de kracht van de geest en de band met je medemensen te blijven ervaren.

Laat u dus door niemand een schuldgevoel aanpraten. Doe wat binnen uw mogelijkheden ligt, samen met wie u lief is, en hou dat zo goed mogelijk vol. Alleen dat zal uiteindelijk het verschil maken.