Werd Sint-Pietersbasiliek ontheiligd door wereldse lichtshow?

Leeuwen, vlinders, krokodillen, reptielen, vogels en apen. Dat alles en nog veel meer kwam voorbij tijdens de lichtshow Fiat lux (Er zij licht) op het Sint-Pietersplein. Het leverde niet alleen prachtige plaatjes op van de façades van de Sint-Pieter, maar ook nogal wat kritiek op het Vaticaan – uit eigen kring. Door conservatieve Amerikaanse katholieken is er zowaar een petitie gestart om bij het Vaticaan te protesteren tegen de voorstelling.

De lichtshow was een geschenk van de Wereldbank, gesponsord door meerdere stichtingen en privé-personen, onder wie de rijkste Chinees die zelf boeddhist is.

Daarmee wilden ze paus Franciscus danken voor zijn steun in de strijd tegen de milieuvervuiling. De moeite waard om eerst nog eens te bekijken voor ik verder ga met mijn betoog.

Eén van de argumenten van de critici is dat de Sint-Pietersbasiliek, waar de show op geprojecteerd werd, erdoor ontheiligd zou zijn, of in ieder geval dat deze heilige plaats niet aan zo'n profane projectie onderworpen zou moeten worden.

Nu moet het gezegd worden dat het overgrote deel van deze critici het sowieso al niet erg op het pontificaat van Franciscus heeft. Je krijgt soms de indruk dat elke mogelijkheid om de paus een hak te zetten door sommigen van hen gretig aangegrepen wordt. Maar op 1 punt zetten ze me wel aan het denken.

Onze cultuur heeft materie sterk ontheiligd

Is het eigenlijke probleem niet dat onze voorstelling van de werkelijkheid, de schepping, de kosmos, ontheiligd is geraakt? Dat onze cultuur ont-heiligd is geraakt en wij de Schepping als onbezielde materie gadeslaan? Moeten we niet opnieuw eens nadenken over de traditionele scheiding tussen wat heilig en alledaags is, tussen sacraal en profaan?

Toen het christendom zich in Europa vestigde, werden alle oude godsdienstige opvatting ter zijde geschoven. Alle ideeën over beschermgeesten die elke boom, elke bron, elke rivier, elke heuvel of berg bezat werden vervangen door christelijke ideeën. Maar zo werd langzaamaan – geholpen door de Griekse scheiding tussen geest en materie (waarbij materie ondergeschikt raakte aan geest) alle materieel bestaande als ontheiligd gezien. Tenzij een liturgische handeling deze materie dan weer heiligde, zegende, begeesterde.

De schepping of materie komt voort uit Gods hand. Zij is door God gewild, geschapen, geliefd, verlost en ter voleinding bestemd.

De katholieken onder ons die denken in termen van heilig en ontheiligd, ontbreekt het misschien aan vertrouwen aan de scheppingskracht van God zelf.

Sint-Pietersbasiliek herbergt zelf een dierentuin

Bovendien – en dat is eigenlijk het leukste aan het verhaal – dit heilige gebouw, de Sint-Pieter, herbergt zelf een hele dierentuin. Mozaïeken en beelden tonen in totaal 67 verschillende diersoorten, waaronder 500 bijen, 470 duiven, een honderdtal draken, leeuwen, slangen, walvissen, vleermuizen, hagedissen, enzovoort. Je mag hopen dat de critici van het lichtshow daar niet van op de hoogte zijn.

Ondertussen bekeek God echter het spektakel. En hij zag dat het goed was.