Werelddag van de Armen: liefdadigheid en rechtvaardigheid
In 2017 riep paus Franciscus voor het eerst de Werelddag van de Armen uit. Een symbolisch moment dat sindsdien elk jaar plaatsvindt op de 33ste zondag van de gewone tijd in de liturgische kalender. Een symbolische dag dus, maar één die we moeten gebruiken om de strijd tegen armoede naar een hoger niveau te tillen. Een dag die we moeten aangrijpen om de aandacht te vestigen op de kwetsbaarsten in onze samenleving, op zij die helaas nog al te vaak door de mazen van het net glippen en net daarom onze steun meer dan ooit nodig hebben.
Ons land wordt, net als de rest van de wereld, geteisterd door een energie- en inflatiecrisis. Gasprijzen zijn naar ongekende hoogten gestegen en het algemeen leven is duurder geworden dan ooit. Beleidsmakers op alle politieke niveaus leveren inspanningen om de bevolking tegemoet te komen. Automatische energiekortingen worden ingevoerd, stookoliepremies worden uitgedeeld en op Europees niveau lobbyt ons land voor een uitgebreid pakket aan maatregelen om de hoge energieprijzen tegen te gaan. Terecht, de bevolking heeft het nodig.
En toch wringt er iets.
Waar zijn diezelfde inspanningen voor de allerzwaksten in ons land? Wat doen we voor dak- en thuislozen die de winter tegemoet gaan zonder plek om te wonen? Wat doen we voor de Roma-bevolking in ons land die vaak gewoon helemaal geen gas of elektriciteit ter beschikking heeft? Wat doen we voor de asielaanvragers die al maanden op straat moeten slapen in afwachting van de opstart van hun asielprocedure en waar al wekenlang ook minderjarigen bijzitten? Als samenleving mogen we dit niet tolereren, als christenen al helemaal niet.
Net daarom dat het zo belangrijk is dat paus Franciscus deze Werelddag van de Armen in het leven heeft geroepen. Het moet ons als christenen dwingen om stil te staan bij de kwetsbaarheid en ongelijkheid die er ook in België nog steeds is. Maar het moet uiteraard ook verder gaan dan dat.
We mogen niet enkel in symboliek blijven hangen.
En daar heeft de Katholieke Kerk ook een grote rol in te spelen, zowel internationaal als in eigen land. De vertaalslag maken van de radicale boodschap over armoede die Jezus zelf ons heeft meegegeven naar concrete acties moet altijd een prioriteit zijn voor de Kerk in ons land. En daar zijn meerdere manieren voor, gestoeld op twee belangrijke pijlers van de sociale leer van de Katholieke Kerk: liefdadigheid en rechtvaardigheid.
In die eerste categorie vallen concrete projecten die de Kerk kan opzetten om mensen op korte termijn te helpen. Samenwerkingen aangaan met lokale besturen bijvoorbeeld om opvangplaatsen te voorzien voor vluchtelingen of huisvestingsprojecten op poten zetten voor mensen die in dak- en thuisloosheid leven. De mogelijkheden bekijken om gronden van parochies en kerkfabrieken in te zetten voor woonwagenbewoners die nergens anders terechtkunnen en wanhopig op zoek zijn naar vaste grond om stabiel werk te vinden of hun kinderen aansluiting te laten maken met een plaatselijke school. Onder die tweede categorie vallen structurele oplossingen die mensen uit armoede halen en die als doel moeten hebben om ooit armoede te kunnen uitroeien. Dat zijn oplossingen die de Kerk zeker niet alleen kan realiseren, maar waar een actieve rol wel in opgenomen moet worden. Daaronder valt bijvoorbeeld de morele taak van de Kerk om zich uit te spreken in belangrijke maatschappelijke debatten in de strijd tegen armoede. Een taak waar absoluut nog verbetering in mogelijk is.
Laat onze dus deze 13de november, de Werelddag van de Armen, aangrijpen om als christenen en als Kerk de verdediging van de allerkwetsbaarsten in onze samenleving op te nemen en ons uit te spreken tegen het vele onrecht dat er nog steeds is. Het zal onze wereld enkel en alleen ten goede komen.
Sander Vanmaercke - Beleidsmedeweker Caritas Vlaanderen