Wervend
Een politicus die wordt zalig verklaard? Dat verwachten we niet meteen. De zalige Alexander, Bart of Annelies? We zien het – met alle respect voor de betrokkenen – nog niet zo snel gebeuren. Toch lijkt een staatsman uit de recente geschiedenis op weg naar de zaligverklaring. Het gaat om de Franse politicus Robert Schuman, een van de founding fathers van de Europese Unie.
Conform zijn geloofsovertuiging was Schuman een politicus met een grote droom. Hij was een van de architecten van de naoorlogse Duits-Franse verzoening en van de eerste grote stap in de Europese eenmaking, de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS). De oorlogshorror maakte onder zijn impuls stap voor stap plaats voor een project van nooit geziene vrede en welvaart.
Zijn er vandaag nog Schumans? Wie zijn de staatslieden van deze tijd? Mogelijks is het vandaag veel moeilijker om visionair te zijn? De naoorlogse politici hadden een zware verantwoordelijkheid, maar tegelijk een grote kans. Europa en ons land werden opnieuw opgebouwd, de welvaart groeide als een kool, de sociale zekerheid werd uitgebouwd, vrouwen kregen stemrecht, snelwegen werden aangelegd. Er waren geen grenzen aan de groei. De politici droomden groots en de bevolking droomde mee.
Vandaag lijken we vooral te willen behouden wat we hebben, eerder dan te dromen van nieuwe vooruitgang. Onze welvaart is de hoogste ooit in de geschiedenis, maar we lijken vooral bang ze te verliezen. De globalisering bracht ons rijkdom en kansen, maar voelt ook bedreigend aan. Technologische veranderingen creëren nieuwe mogelijkheden, maar velen hebben moeite om te volgen. Behouden wat we hebben en bedreigingen ver van ons bed houden, dat lijkt vandaag belangrijker dan nieuwe, wervende projecten.
Er zijn zo veel dingen die ons bang maken. Een virus legde anderhalf jaar lang onze [node:field_streamers:0] samenleving en een groot deel van de wereld plat, en het is nog niet voorbij. Vluchtelingen wekken wantrouwen, terwijl hun situatie toch onmiskenbaar slechter is dan de onze. Gebeurtenissen in verre landen hebben meteen een grote impact op onze financiële markten, op onze werkgelegenheid of op de prijzen in de winkel. De klimaatontsporing wordt steeds meer zichtbaar in overstromingen, bosbranden of hittegolven. We verloren het gevoel van controle, voelen ons machteloos en klein.
Ook onze politici stuiten dagelijks op wereldwijde uitdagingen die hun vermogens te boven gaan. Een pandemie, een nieuwe vluchtelingenstroom in een conflictland, het klimaat dat op hol slaat, begin er maar aan wanneer je enkel Belgische of Vlaamse beleidsdaden kunt stellen. Bovendien worden onze verkozenen steeds meer opgejaagd door ontevreden en grillige kiezers. We zitten in een moeilijk te stuiten spiraal: hoe meer we ontevreden zijn over onze verkozenen, hoe meer we extreem en versnipperd stemmen, waardoor het vervolgens nog moeilijker wordt om regeringen te vormen en beleid te voeren, waarna de ontevredenheid nog verder toeneemt. Kiezers noch politici slagen erin die sneeuwbal een halt toe te roepen.
Nochtans zullen we de grote bedreigingen maar kunnen aanpakken als we opnieuw groter durven te dromen. Crisissen bieden kansen, maar wie formuleert vandaag een wervend verhaal om ermee aan de slag te gaan? Wie kan de psychologie van de angst omzetten in voluntarisme, in een gezamenlijke wil om te slagen, in een gedeelde overtuiging dat menselijke vooruitgang ook nu mogelijk blijft? Kan een zaligverklaring van Robert Schuman politici en burgers doen beseffen dat er ook nu nog alle reden is om hoopvol en ambitieus naar de toekomst te kijken? De kentering komt niet noodzakelijk van een charismatische politicus, ze kan al beginnen in onze eigen harten en geesten.
Reageren op dit artikel? Dat kan op www.kerkenleven.be