Hoe wordt de hoogste anglicaanse kerkleider verkozen, de aartsbisschop van Canterbury?

De aartsbisschop van Canterbury is de leider van de wereldwijde anglicaanse Kerk, de ‘primaat van heel Engeland’. Is de verkiezing zoals een conclaaf?

Na de publicatie van een rapport waarin zijn afhandeling van een geval van seksueel misbruik van minderjarigen in twijfel werd getrokken, kondigde aartsbisschop van Canterbury Justin Welby op 12 november zijn aftreden aan. Zodra dit van kracht is, zal er een nieuwe ‘primaat van heel Engeland’ worden benoemd. En dat gebeurt zó.

Geen conclaaf

De verkiezing van een nieuwe aartsbisschop van Canterbury lijkt in niets op een conclaaf in de katholieke Kerk, waarbij alle kardinalen onder de leeftijd van 80 jaar een stemming houden tot ze voldoende overeenstemming bereikt hebben en er witte rook tevoorschijn komt uit de schoorsteen van het Vaticaan. Hoe dan wel?

Lange tijd benoemde de Britse koning deze aartsbisschop eenzijdig.
Tegenwoordig wordt zijn benoeming voorgesteld door de Crown Appointments Commission, een orgaan van de Church of England dat bestaat uit 16 leden, waarvan de meerderheid geestelijken zijn.
Hun voorstel wordt voorgelegd aan de premier, die het goedkeurt, en krijgt vervolgens de uiteindelijke goedkeuring van de koning, de ‘hoogste bestuurder’ van de Church of England.
De kandidaat is vrij om de benoeming te accepteren of af te wijzen.

Aartsbisschop Justin Welby met de Bijbel voor de kroning van koning Charles III © Lambeth Palace/Neil Turner

Nog meer verschillen

In de anglicaanse Kerk kan de aartsbisschop, net als alle priesters in de kerk, getrouwd zijn en een gezin hebben. Ook Justin Welby is getrouwd. Hij heeft zes kinderen, van wie er één in 1983 omkwam in een verkeersongeluk.

De aartsbisschop kan ook een vrouw zijn. In de anglicaanse Kerk kunnen vrouwen sinds 1992 gewijd worden en sinds 2014 doorstoten tot het bisschopsambt.

Volgens de Engelse wet moet de aartsbisschop op 70-jarige leeftijd aftreden, tenzij de vorst anders wil en hem nog een jaar kan aanhouden.

In de anglicaanse Kerk kan de aartsbisschop, net als alle priesters in de kerk, getrouwd zijn en een gezin hebben. Misschien wordt het deze keer wel een vrouw.

Kerk en Staat

De aartsbisschop van Canterbury is niet het hoofd van de Kerk van Engeland, die rol is officieel voorbehouden aan de koning. Als hoogste geestelijke autoriteit bepaalt hij wel – samen met de aartsbisschop van York – de visie en richting van de Kerk van Engeland en speelt hij een belangrijke rol bij officiële ceremonies. Hij heeft gezag over alle bisschoppen en geestelijken van de 30 bisdommen van Zuid-Engeland. Hij wordt ook beschouwd als instrumenten van eenheid van de wereldwijde Anglicaanse gemeenschap, als organisator van de tienjaarlijkse Lambeth-conferenties waaraan alle bisschoppen van deze denominatie deelnemen.

De aartsbisschop van Canterbury heeft de eer om een nieuwe vorst te kronen. In 973 kroonde de heilige Dunstan King Edgar tot eerste koning van heel Engeland. Welby kroonde nog niet zo lang geleden Charles tot koning.

Actieve politieke rol

Aangezien het anglicanisme staatsgodsdienst is, speelt de primaat een actieve rol in het politieke leven van het Koninkrijk. Samen met de aartsbisschop van York en 24 andere bisschoppen zit hij in het Hogerhuis en draagt hij bij aan het werk van het parlement. Ze hebben dezelfde stem- en wijzigingsrechten als de andere leden van het Huis, maar zijn niet verbonden aan een politieke partij en hoeven daarom geen stemdiscipline in acht te nemen.

Justin Welby viel in het Hogerhuis het meest op door zijn verzet tegen het wetsvoorstel van de Conservatieve regering van Rishi Sunak om asielzoekers uit te zetten naar Rwanda.

Bron: La Croix