Gesprek over de Goede Week met bisschop Lode: Stille Zaterdag

"We weten vaak niet goed wat te doen met die Stille Zaterdag. We vinden er niets over in de Bijbel. Er gebeurt ook eigenlijk niets die dag. Het is niet de enige dag in heel het jaar waarop er geen eucharistieviering is – want die is er ook niet op Goede Vrijdag – maar er wordt geen communie gedeeld. Het enige wat overblijft, zijn de gebedstijden. Toch is die dag belangrijk. Men heeft dat misschien vooral begrepen in de oosterse theologie, waar men veel meer beelden heeft om dat uit te drukken. Stille Zaterdag is: Jezus die neerdaalt ter helle. Dat staat ook in het credo, dus zeggen we dat we erin geloven. Het heeft ook een diepe betekenis.

Jezus is echt doodgegaan. Hij is ‘neergedaald’ kan je zeggen – om een ruimtelijk beeld te gebruiken. Hij is ‘onder de aarde’ gegaan in het rijk van de dood.  (...) Het dodenrijk is de plaats waar alle relaties ophouden te bestaan. Wel, Hij is er geweest. Het feit dat Jezus ‘neergedaald is ter helle’, betekent dat er geen enkele plaats is waar Hij niet gekomen is. Dat is bemoedigend voor ons.

Er is geen enkele plek waarvan ik kan of mag zeggen: ‘Ja, hier ben ik dan ook letterlijk Godverlaten en Jezus-verlaten’. Neen, Hij is er geweest.

Zoals we het kunnen ‘lezen’ op de mooie iconen: Hij kwam om de mensen eruit te halen. Hij bracht de boodschap: ‘Ook jullie zijn verlost’. De mensen die al zoveel eeuwen overleden zijn en Jezus niet hadden kunnen kennen, ook zij zijn verlost. Dat zie je op de verrijzenisicoon waar Jezus de poorten van de hel vertrapt. Hij bevrijdt Adam en Eva en alle figuren die in de Bijbel vernoemd worden uit die plaats van verdoemenis. En Hij trekt ze mee.

Stille Zaterdag is een dag waarop we de communio, de gemeenschap, voelen met hen die overleden zijn. Je zou het daarbij kunnen houden en zeggen: het leven is dan gedaan. Maar daar waar wij denken dat het leven gedaan is, komt Jezus zeggen: ‘Ik kom ook bij jullie. Ik ben ook dood maar ik laat jullie niet alleen, zelfs jullie niet’.

Er is werkelijk niemand die moet wanhopen.

Stille Zaterdag is voor mij een heel troostende dag. Je bereidt je voor op Pasen, het is nog geen Pasen, maar er is ook geen lijden meer want iemand die dood is, die lijdt niet meer. Het is het kantelpunt tussen het einde van een werelds bestaan en een nieuw leven dat begint.”

• Je kan deze aflevering ook rechtstreeks bekijken via Youtube.(geen cookies nodig).
• Het volledige gesprek (35 min) over de Goede Week kan je bekijken op deze pagina.