Kermtse Steungroep Goma: 'We vrezen voor het leven van onze Congolese vriend'

De humanitaire situatie in Oost-Congo is precair sinds de M23-rebellen de stad Goma hebben ingenomen, een stad aan de noordelijke oever van het Kivumeer en vlak bij de grens met Rwanda waar naar schatting twee miljoen inwoners wonen. Moorden en grootschalig seksueel geweld zijn er schering en inslag, vluchtelingenkampen zijn vernield en mensenrechtenactivisten verkeren er in ernstig gevaar.

De bezorgdheid is groot in het Limburgse Kermt, een deelgemeente van Hasselt. Daar hebben enkele parochianen zich vanuit de lokale werking van Broederlijk Delen verenigd in de Kermtse Steungroep Goma (KSG). In 2020 was de parochie immers gastgemeenschap voor een Congolese getuige. Een week lang lieten ze hun gast kennismaken met diverse projecten in Hasselt en Limburg. Sindsdien organiseren ze jaarlijks een activiteit, waarvan de opbrengst bestemd is voor de Congolese ngo en vredesorganisatie Africa Reconciled (Afrika Verzoend) die actief is in de stad Goma, in het oosten van Congo.

‘Als jonge vierde pijlerorganisatie konden we er intussen al een naaiatelier opstarten om zelfredzaamheid te creëren bij jonge vrouwen’, vertelt Martien Bortels van KSG. ‘Maar ook een tuin, de zogenaamde Jardin de paix, waar mensen in alle rust kunnen samenkomen en kijken wat ze samen kunnen verwezenlijken. Ook een gedeelte van het interieur van het Ursulinenklooster in Herk-de-Stad hebben we naar daar kunnen verschepen. En er waren al vergevorderde plannen om er een kleinschalige chocoladefabriek uit te bouwen. We hadden nog grootse plannen, maar door de huidige situatie ligt alles stil. We vrezen zelfs voor het leven van onze Congolese vriend.’

De ongerustheid bij de leden van de KSG neemt dan ook bij de minuut toe. ‘Uit veiligheidsoverweging willen we liever zijn naam niet vermelden’, vertelt Herman Vermeulen met een krop in de keel. ‘We hebben donderdag gelukkig nog een videogesprek met hem gehad. Hij was blij ons te zien: ‘Ma famille’, mijn familie, zegt hij altijd. Hij voelt zich gesteund, maar is moeten onderduiken. Zijn vrouw en kinderen zijn intussen al kunnen vluchten.’

‘We kunnen ons de situatie in Goma echt niet voorstellen’, vertelt Tom Nijsen. ‘Iedereen wil er de controle over hebben. Grondstoffen als uranium, goud, rubber of coltan en cobalt, dat gebruikt wordt in gsm’s en laptops, zijn gewild en kostbaar. Maar de vraag is hoe wij als Kermtse Steungroep Goma vandaag, in deze moeilijke situatie, concreet solidair kunnen zijn met de mensen van Goma en omgeving? Is het wel mogelijk om de solidariteitsacties van de voorbije jaren te herhalen? Komt geld nog aan? Werken de banken überhaupt nog in Goma? Het enige dat we kunnen doen, is zijn droom levendig houden. We mogen de situatie niet doodzwijgen. Het verhaal van Congo moet verteld worden.’

De Kermtse Steungroep Goma vertoont daarom op woensdag 26 februari om 19 uur in de Oude Gevangenis van Hasselt de film Lumumba, de terugkeer van een held, een documentaire van Quentin Noirfalisse, Benoît Feyt en Dieudo Hamadi uit 2023 (inschrijven op https://ap.lc/YZfRe ). Patrice Lumumba was de eerste democratisch verkozen premier van Congo, maar werd al snel afgezet, gevangengenomen, mishandeld en vermoord. Hij wordt in de Democratische Republiek Congo en in Afrika geëerd als een nationale held. De film vertelt het verhaal van de teruggave van Patrice Lumumba's stoffelijke resten. Na de voorstelling geeft de Belgisch-Congolese politicoloog Nadia Nsayi, auteur en publieksmedewerker bij het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika in Tervuren, toelichting over de stand van zaken in de door geweld verscheurde Democratische Republiek Congo.

Intussen pleit de Kermtse Steungroep Goma bij de stad Hasselt voor de oprichting van een Patrice Lumumbaplein in Hasselt. ‘De honderdste verjaardag van de geboorte van Lumumba op 2 juli zou daartoe een ideale gelegenheid zijn’, klinkt het.