Overslaan en naar de inhoud gaan
  • Abonneer nu
  • Ontvang nieuwsbrief
Search form expand icon
  • Inloggen
  • Digitale krant
Mobile menu expand iconMenu
Mobile menu expand iconSluiten
  • Alle thema's
  • Nieuwsoverzicht
  • Ik wil...
    • E-mailnieuwsbrief ontvangen
    • Vieringen op radio en tv (Kerknet) (externe link)
    • Liturgische kalender (Kerknet) (externe link)
    • Online mijn geloof verdiepen
    • Leren bidden
    • Mijn kindje laten dopen
    • Gedoopt worden
    • Trouwen voor de kerk (Kerknet) (externe link)
    • Uitvaart aanvragen
    • Priester worden (Kerknet) (externe link)
    • Seksueel misbruik melden (Kerknet) (externe link)
    • Aanspreekpunt Homoseksualiteit en Geloof (Kerknet) (externe link)
    • Drukwerk voor mijn parochie (Kerknet) (externe link)
    • Microsite op Kerknet starten (Kerknet) (externe link)
  • Kerk in Vlaanderen
    • Bisschoppenconferentie (Kerknet) (externe link)
    • Aartsbisdom Mechelen-Brussel
    • Bisdom Antwerpen (Kerknet) (externe link)
    • Bisdom Brugge
    • Bisdom Gent
    • Bisdom Hasselt
    • Vicariaat Brussel (Kerknet) (externe link)
    • Vicariaat Vlaams-Brabant en Mechelen
    • Gezinspastoraal - IDGP (Kerknet) (externe link)
    • Jongerenpastoraal - IJD (Kerknet) (externe link)
    • Roepingenpastoraal (Kerknet) (externe link)
    • Liturgie - ICL (Kerknet) (externe link)
    • Catechese - ICC
    • Religieuzen - URV (Kerknet) (externe link)
    • Vorming - CCV (Kerknet) (externe link)
    • Tertio (Kerknet) (externe link)
    • Alle microsites (Kerknet) (externe link)
  • Abonneer nu
  • Ontvang nieuwsbrief
  • Adresboek (Kerknet) (externe link)
  • Mijn parochie (Kerknet) (externe link)
  • Vieringzoeker (Kerknet) (externe link)
Nieuwsoverzicht
Paus Leo XIV
Video
Audio
Bijbelse vragen
Onze tv-tips
Otheo-quiz
previous
next

3 groeikansen voor een minderheidskerk

De ontkerkelijking is voltooid, maar we zijn religieuzer dan ooit. Is het dan nu tijd voor kerkopbouw? Ontdek waar de groeikansen zitten.

We zijn religieuzer dan ooit. Dat concluderen de Nederlandse journalisten Paul Spapens en Marieke Boerefijn(externe link) in hun pas verschenen boek Zin in Brabant. Een opmerkelijke conclusie, want eerder dit jaar kwam Gallup Internationaal(externe link) tot het inzicht dat Nederland en België tot de minst religieuze landen behoren.

Marieke Boerefijn en Paul Spapens op tv over hun boek. © Omroep Brabant

Waar Gallup constateert dat institutionele religies aan populariteit verliezen, merken Spapens en Boerefijn op dat er zeker 50 soorten zingeving zijn in Brabant, en dat is nog maar het topje van de ijsberg. Katholieken, protestanten, natuurreligies, boeddhisten, pinkstergemeenschappen, vrijmetselaars, yogaklasjes. You name it.
Die ontwikkeling blijft niet beperkt tot Brabant. In heel West-Europa zijn tendensen zichtbaar dat mensen zich minder aan de kerk van hun jeugd verbinden en laveren tussen vrije spiritualiteit en een gevestigde religieuze gemeenschap.

Ontkerkelijking voltooid

Volgens de 2 journalisten is de ontkerkelijking voltooid. Dat vind ik een nog leukere slotsom. Want als er iets voltooid is, dan komen er weer groeikansen. En dat geldt evenzeer voor de kerk, weet ook hoogleraar publieke theologie Erik Borgman.(externe link) In zijn pas verschenen boek Waar blijft de kerk? zet hij bezinnende gedachten over kerkopbouw op een rij.

Van klassieke kerk tot BioShock

Ik dacht aan een paar varianten:

1.       De klassieke kerk

    De kerk aanvaardt dat ze een minderheidskerk is geworden. Ze richt zich op leer en rituelen en zet in op goede liturgie, gebed en catechese. Voordeel: dat maakt de kerk heel herkenbaar. Hoezeer sommigen deze optie ook snerend de heilige restkerk noemen, herkenbaarheid is een basisvoorwaarde om na krimp voort te bestaan.

2.       De aanwezige kerk

Borgman vindt dat de kerk een sacrament is, en dus blijft, net zoals God blijft. Het begrip kerk is niet voorbehouden aan een gebouw. Sterker nog, zelfs een instortende kerk is inaestimabile sacramentum, irreprehensibilis. Volgens Borgman is de kerk dus iedere plek waar zichtbaar wordt dat God bij de wereld is en dat mensen bij elkaar horen. Die plekken versterken en er mensen bijeenbrengen, is een 2de groeipad voor de kerk. De aanwezige kerk kun je vinden in allerlei vormen: van veldkapelletjes over voedselbanken tot internetfora. Zelfs armlastige kerkfabrieken kunnen op die manier kerk zijn.

3.       De BioShock kerk

Of het nu mediapriester Roderick Vonhögen is met zijn Star Wars- en Legofilmpjes, of cultuurtheoloog Frank Bosman die in games als Bioshock Infinite (externe link)het Lam Gods ontwaart. Van de christelijke cultuur die de westerse samenleving ooit doordrong, vind je geregeld sporen terug in de populaire cultuur van vandaag. Van daaruit kun je vertrekken om het evangelie te brengen naar nieuwe doelgroepen.

Voor het correct weergeven van deze inhoud dien je (sociale) content cookies te aanvaarden.

Holy Cow…. The Force is strong in my family. Roderick Vonhögen

Doe maar alle 3

Voor paus Franciscus bieden deze 3 modellen kansen. Niet of/of dus, maar en/en.

Zo benadrukt hij in zijn eerste pauselijke rondzendbrief De vreugde van het evangelie dat er nieuwe wegen, creatieve methoden, andere uitdrukkingsvormen, sprekendere tekenen en woorden zijn, die vol zijn van een vernieuwde betekenis voor de huidige wereld.

Nieuw betekent geen ontworteling, maar juist dicht bij de bron blijven. De aloude parochie blijft een rol behouden in het bereiken en verbinden van mensen. Dat geeft kansen voor de klassieke kerk, bakermat van de eucharistie en een goed verzorgde liturgie.

Een nog ongekende cultuur klopt aan en tekent zich af in de stad. Paus Franciscus

De aanwezige kerk sluit aan bij de inmiddels bekende woorden van Franciscus voor een gewonde kerk: Ik geef de voorkeur aan een kerk die de straat op gaat en gedeukt, gewond en vuil is, boven een kerk die ongezond is als gevolg van haar geslotenheid en haar verlangen naar veiligheid.

De BioShock kerk biedt evenzo kansen. Bruggen bouwen en aansluiten bij belevingswerelden, zijn sleutelwoorden om God in de cultuur en samenleving te duiden. Deze culturen, talen, symbolen, boodschappen en paradigma’s reiken nieuwe levensoriëntaties aan, die vaak in tegenstelling zijn met het evangelie van Jezus. Een nog ongekende cultuur klopt aan.

 

Laatste aanpassing op 17/11/2015 om 09:25
Algemeen
  • Contact opnemen
  • Kerk & Leven digitaal lezen
  • Vacatures bekijken
Klantendienst
  • Abonnement nemen of schenken
  • Krant niet ontvangen
  • Verhuis melden
  • Proefnummer aanvragen
Sociale kanalen
  • Facebook (externe link)
  • Instagram (externe link)
  • Twitter (externe link)
  • YouTube
Liturgische hoogtepunten
  • Advent en Kerstmis
  • Pasen
  • Pinksteren
  • Hemelvaart
  • Allerheiligen en Allerzielen
Bisdommen
  • Aartsbisdom Mechelen-Brussel
  • Bisdom Brugge
  • Bisdom Gent
  • Bisdom Hasselt
  • Vicariaat Vlaams-Brabant en Mechelen
© Otheo 2025
  • Gebruiksvoorwaarden
  • Abonnementsvoorwaarden
  • Vacatures
CIM