Beste paus Franciscus - Lieve Wouters interviewde de paus en neemt nu afscheid in een brief

Niets dan goeds

Over de doden niets dan goeds, zeggen ze. In de vele reacties van lezers en de brede samenleving op uw overlijden klonk inderdaad door hoe geliefd en gerespecteerd u was. Maar één deugd is nog onbenoemd gebleven: uw koppigheid. Een zwaar onderschatte deugd, soms zelfs een zonde genoemd, maar u bezat ze in een flinke portie. 

Ik kan me voorstellen dat de dokters van het Gemelliziekenhuis inwendig foeterden toen u op 22 maart meldde dat het tijd was om de veilige setting van het hospitaal te verlaten en terug te keren naar uw appartement in Casa Santa Marta. Ver weg van het wakend oog van monitors en deskundigen, maar dicht bij uw taak, uw ‘stal’, uw volk. Niet zonder te beloven om twee maanden absolute rust in acht te nemen, of dat lieten de dokters zich toch wijsmaken. Want van die absolute rust kwam niet zo veel in huis. 

De enige belofte waar u nooit aan zou verzaken, was die aan uw Schepper. En het is nu eenmaal Hij die ook koppigheid in uw karakter heeft gelegd. Met een mooier woord kun je het toewijding noemen. 

Wanneer ik dit schrijf, weet ik nog niet of op uw begrafenis net zoals bij paus Johannes-Paulus II ook een spontaan Santo subito! zal opstijgen. Maar uw onvoorwaardelijke toewijding aan God – en dat is toch de betekenis van het woord ‘heilig’ – staat vast. Ze was u meer lief dan uw gezondheid.

Onvergetelijk interview in 2020

Veilige havens hebben u nooit veel gezegd, denk ik. Vertrekken, dat was de boodschap. Ook in dit Jubeljaar, dat als thema kreeg ‘Pelgrims van hoop’. U stond als pelgrim in het leven en liep op die manier voorop. Vijf jaar geleden mocht ik samen met hoofdredacteur Koen Vlaeminck en bisschop Luc Van Looy een uur lang met u praten over dat thema. Op een bepaald moment hadden we het over de parabel van de vader met twee zonen. De jongste wordt traditioneel gezien als degene die een foute beslissing maakt, namelijk om zijn erfdeel op te eisen en ervandoor te gaan. Later komt hij met hangende pootjes terug. Tot onze verrassing zei u dat de jongste zoon er goed aan had gedaan om te vertrekken. ‘Op weg gaan is nooit verkeerd’, drukte u ons op het hart. Dat er onderweg fouten gebeuren, is onvermijdelijk, maar niet onvergeeflijk. Ze horen bij het leven en je leert ervan.  

Zo zei u het, ik heb het nog eens even opgezocht: ‘Het leven is een tocht. Helaas kiezen sommigen ervoor om gezellig thuis te blijven. Ze wagen het niet om buiten te komen en de ontmoeting aan te gaan, want dat zal hun gemakkelijke leven misschien overhoop gooien. Dat ze prachtige vergezichten missen, laat hen onverschillig. Misschien had de jongste zoon niet zozeer een probleem met zijn vader, maar met zijn broer. Wie weet vond hij de levensstijl in het huis kortzichtig en saai. Op weg gaan, is geschiedenis maken.’  

Beste paus Franciscus, u hebt geschiedenis gemaakt. U was de paus die we zó nodig hadden.

Het avontuur van de synode 

Veilige havens verlaten, vergt altijd een dosis moed en vertrouwen dat je schip de storm op open zee kan doorstaan en ooit weer een oever bereikt. Terwijl u met ons aan het praten was, moet het idee van een wereldwijde synode over de toekomst van de Kerk al in uw hoofd aan het rijpen zijn geweest. Van een gedurfde reis gesproken! Ze maakte veel angsten en zelfs haatgevoelens los bij oudste zonen, gezagsdragers en kerkgangers die liever het zekere voor het onzekere nemen. 

Intussen zijn we al enige tijd onderweg. De besluiten van de synode zijn aanvaard, maar de implementatie ervan is een nieuw en waarschijnlijk langdurig werk. Een reis voor uw opvolger om in goede banen te leiden, daarin bijgestaan door een al veel diverser gezelschap. Bid van daarboven voor ons, dat we de moed onderweg niet verliezen, maar trouw blijven aan de belofte van bij het vertrek, door onvermijdelijke teleurstellingen en mislukkingen heen.

Beste paus Franciscus, als ik kijk naar de laatste weken van uw leven schiet mij een zin uit het evangelie volgens Lucas te binnen: ‘Geef en u zal gegeven worden; een goede, gestampte, geschudde en overlopende maat zal men u in de schoot storten.’ U hebt echt alles gegeven wat in u zat. Waarom putte u zichzelf in de week voor Pasen uit met verrassingsbezoeken op publieke plaatsen? Ik stel me voor dat u Massimiliano Strappetti, uw vaste verpleger die weet wat goed is voor de mens achter de patiënt, opdroeg om u in uw rolstoel naar de basiliek te brengen om ‘in het huis van de Vader’ te zijn en nog een laatste keer onder de mensen te komen.

Lees ook

Uitvaart paus Franciscus: de meest indrukwekkende momenten op een rij

Lees het volledige nieuwsitem

Voor alles een laatste keer

Er volgden nog een paar laatste keren. Een laatste bezoek aan de gevangenis ook. Daar antwoordde u op de vraag hoe u zich voelde, veelbetekenend: ‘Gezeten.’ Zitten was niks voor u. Uw hoofd en hart stonden nog altijd paraat voor vertrek. En zo mocht u dan ook uw laatste reis aanvatten, daags na het Pasen van de Heer. Er kon geen beter en mooier moment zijn. 

Wat achterblijft, is grote en oprechte dankbaarheid. Uit dezelfde pericoop besluit ik met een citaat dat het beste voor u aan de hemelpoort doet beloven: ‘Weest barmhartig, zoals uw Vader barmhartig is. De maat die gij gebruikt, zal men ook voor u gebruiken.’