Hoe komen christenen tot een beslissing over het levenseinde?

Op zaterdag 3 vond in het Arsenaal in Namen de 52^ste editie plaats van jaarlijkse oecumenische ontmoetings- en studiedag van de Katholieke Nationale Commissie voor Oecumene (KNCO). Thema dit jaar was: Het levenseinde: hoe komen christenen tot een beslissing? - Uitdagingen voor het geloof. Prof. dr. Jacquemin Dominique van de Université Catholique de Louvain en de Université Catholique de Lille hield het hoofdreferaat. Na de middag volgden bijdragen en getuigenissen uit de andere christelijke Kerken: protopresbyter Evangelos Psallas (namens de orthodoxen), prof. dr. Theo Boer, universitair docent ethiek aan de Protestantse Theologische Universiteit, en Brendan McCarthy, nationaal raadgever medische ethiek & gezondheid en sociaal gezondheidsbeleid van de (anglicaanse) Kerk van Engeland.

Dr. Paul Schotsmans, priester en emeritus prof aan de KU Leuven, was een aandachtige toeschouwer en vat de krachtlijnen van de studiedag samen. Hij vertrekt vanuit de visie op de taak en de rol van de gelovige christen in beslissingen omtrent het levenseinde zoals Brendan McCarthy die formuleerde.

Meer ethisch dan theologisch debat

Als de Kerk wil bijdragen tot het creëren van een overheidsbeleid, is het essentieel dat ze een geschikt raakpunt voor de discussie vindt, een ruimte waarbinnen ze een betekenisvolle bijdrage kan leveren, merkt Paul Schotsmans op. De plaats zal zich zelden op het niveau van het theologische debat bevinden, maar het zal dikwijls passend zijn om met anderen te discussiëren op basis van ethische principes gebaseerd op onze theologische geloofsovertuigingen. Daarom is het voor de Kerk mogelijk zich te engageren in een constructief debat met alle andere geïnteresseerde partijen op het vlak van de medische ethiek zonder haar theologische geloofsovertuigingen te moeten promoten of verdedigen.

Ethische basisprincipes

De principes, opgelijst in volgorde van belangrijkheid, zijn: het leven bevestigen, zorg dragen voor de kwetsbaren, een samenhangende en meelevende samenleving opbouwen, de individuele vrijheid respecteren. Prof. Schotsmans: Wat betreft de rangorde van de principes: het lijkt erop dat zowel de katholieke als de orthodoxe Kerk het eens is met de rangorde McCarthy voorstelt. In Nederland zagen en zien we echter dat het respect voor de individuele vrijheid op de eerste plaats komt. Nog meer zelfs! Euthanasie werd er vanaf het begin geagendeerd en gesteund door belangrijke protestanten. Toch is ook daar een evolutie aan de gang! De kritiek op euthanasie wordt groter naarmate het gaat over de nieuwere toepassingen: euthanasie bij psychiatrische patiënten, personen met dementie en het zgn. voltooid leven.

Euthanasiebeleid in België

Laten we duidelijk zijn: de Belgische ziekenhuizen hebben – sinds de stemming van de wet in 2002 - een constructief euthanasiebeleid, stelt prof. Schotsmans. Christelijke artsen respecteren de wil en het verzoek van hun patiënten. Het gegeven dat de palliatieve zorg een maatschappelijk feit is geworden, illustreert tegelijkertijd dat ook de christelijke benadering van het omgaan met het eindigende leven maatschappelijke weerklank heeft gevonden.

Lees een uitgebreid verslag en de teksten van alle sprekers op de KNCO-studie- en ontmoetingsdag.