Omstaanders [column]

Voor wie af en toe twijfelt aan de goedheid van de mensen en aan de toekomst van onze samenleving, heb ik een gouden tip: volg eens een omstaanderstraining.

Heel wat gemeentes organiseren het. Het Vlaams agentschap integratie en inburgering geeft er cursussen in. De clou is om te leren hoe je als omstaander kunt reageren op ongewenst gedrag. Het is namelijk een feit dat bij verbale of fysieke agressie (maar ook bij andere noodsituaties) mensen die erbij zijn vaak als verlamd staan toe te kijken, zonder in actie te komen. En hoe meer mensen er omheen staan, hoe kleiner de kans is dat je je aangesproken voelt.

Omdat ik ook al eens met de mond vol tanden heb gestaan bij een racistische opmerking in de groep wachtenden bij de bakker, en omdat een mens nooit te oud is om iets bij te leren, heb ik me ingeschreven. 

We zijn met twintig, van middelbare scholier tot gepensioneerd en alles daartussen. 

De deelnemers hebben diverse achtergronden en willen de training gebruiken in hun persoonlijk leven, hun beroepsleven of een vereniging waarin ze actief zijn. Ze hebben allemaal al dingen meegemaakt die ‘niet kunnen’ en willen daar in het vervolg beter op kunnen inspelen.

We krijgen brokjes theorie, die we dan telkens in kleine groepjes mogen toepassen op eigen voorbeelden. We denken en zoeken en wisselen uit, op zoek naar een aanpak die werkt. We horen over valkuilen en risico’s, over positieve effecten en het zoeken van steun. We leren veel bij en voelen ons op het einde van de avond een stuk beter gewapend tegen mogelijke vormen van agressie op allerlei fronten.

Maar het meest hartverwarmende is toch dat we met twintig enthousiaste mensen een hele avond besteden aan hoe we het kwaad wat meer monddood kunnen maken. 

Hoe we verbinding kunnen laten winnen van haat en verdachtmakerij. Hoe we erkenning kunnen stellen boven beschuldiging.

In het leven zijn we vaak omstaanders. Wat een verschil zou het maken als we ingrijpen telkens als er iets gebeurt dat niet door de beugel kan. Zo geven we kansen aan menselijkheid. 

We krijgen op het einde van de avond allemaal een ‘tag’ mee om aan onze schoenveter te bevestigen: Got Your Back! Een duwtje in de rug om niet naar de grond te kijken en wat we geleerd hebben ook echt in de praktijk te brengen, als het eropaan komt.

Ook al werd er die avond met geen woord over God gerept, toch voelde ik hoe zijn geest ons allen bezielde. En hoe sterk we zijn als die geest in ons allemaal kan werken.