De veeltermen van zuster Celine

De Amerikaanse zuster Celine kon door haar kloosterorde afstuderen als wiskundige. Haar onderzoek was cruciaal voor onze computersystemen vandaag.

4 oktober 1906, Pennsylvania. In het rooms-katholieke gezin van George en Cecilia Fasenmyer wordt Mary Celine geboren. Mary ging naar de Sint-Jozefsschool waar al snel bleek dat ze aanleg had voor wiskunde. Na haar afstuderen in 1923 begon ze les te geven. Een universitaire opleiding was toen niet aan de orde. Tijdens die tien jaar als leerkracht schoolde ze zich wel bij aan het Mercyhurst College, dat gerund werd door de Sisters of Mercy. Zij hadden een sterk onderwijsprogramma. In 1933 legde Mary Celine haar geloften af en werd ze zuster Celine.

De Zusters van Barmhartigheid zagen Mary Celines talent en stuurden haar naar de universiteit van Pittsburgh, waar ze in 1937 een master wiskunde behaalde en vervolgens aan een doctoraat begon.

Wiskundeprofessor Earl Rainville begeleidde die doctoraatsstudies waarin zuster Celine hypergeometrische reeksen onderzocht.

Late erkenning van belangrijk onderzoek

Zuster Celine zou uiteindelijk twee wiskundeartikels publiceren, in 1947 en 1949, waarin ze relaties tussen veeltermen onderzocht. Haar onderzoek deed amper stof opwaaien en de non keerde terug naar het Mercyhurst college waar ze verder wiskundeles zou geven.

Pas in 1960 publiceerde haar promotor Earl Rainville een boek over speciale functies, waarin hij Celines onderzoek vermeldde, zonder die echt betekenisvol te interpreteren. Dat gebeurde achttien jaar later, toen eerst ene Doron Zeilberger een paper schreef waarin hij zuster Celines methoden gebruikte in wiskundige bewijzen en niet veel later wiskundeknobbel en hoogleraar Herbert Wilf zich samen met hem nog verder ging verdiepen in de veeltermen van zuster Celine. Die onderzoeken en studies zouden uiteindelijk leiden tot het ontwikkelen van algoritmes en identiteiten in computerprogrammatie.

De hypergeometrische veeltermen van zuster Celine liggen als het ware aan de basis van de computersystemen die we vandaag gebruiken.

In 1994 nam Wilf contact op met zuster Celine om haar uit te nodigen voor een wiskundeconferentie in Florida. Ze was toen al 87, maar reisde dankzij een beurs van het bisdom toch naar daar. Toen Wilf haar voorstelde aan het publiek, zei ze twee dingen: ze bedankte professor Wilf uitdrukkelijk en wilde dat het publiek wist dat ze haar onderzoekswerk allemaal zelf gedaan heeft.

Mary Celine Fasenmyer overleed in 1996.