Videogame geeft lesje in nederigheid en geweldloze communicatie
Hoe eenvoudig zou mijn leven (en dat van mijn gezin) worden, mocht een robot allerhande simpele taken overnemen? De post ophalen, de auto voltanken, de sporen van de ravage na het ontbijt uitwissen (tafelen met 2 kruimelmonsters van 1 en 3 valt niet altijd mee). In de videogame Detroit Become Human kan het allemaal. Met de controller in de hand koop ik een robotassistent. Klaar om het leven met Android te testen.
Bekijk de trailer.
Ondergedompeld in een ander leven
Het is heerlijk om in de game bijna levensecht te kunnen ervaren wat het zou betekenen om zoveel effiëntie te winnen dankzij het praktische gebruiksvoorwerp dat een robot kan zijn. In de wereld van de game worden androids ingezet in elke sector. Ze volbrengen hun taken foutloos.
Maar natuurlijk is er een schaduwzijde aan dit luxeproduct, zo blijkt algauw.
De werkloosheid met de daarbij behorende maatschappelijke spanning neemt gestaag toe. Daar komt nog eens bij dat sommige androids afwijkend (deviant) gedrag beginnen te vertonen. Hun machinale rationalisme maakt plaats voor emotionele intelligentie. Ze voelen zich behandeld als slaven en komen in opstand. De deviants vinden dat ze dezelfde rechten verdienen als mensen. Wat nu!?
Wat de videogame met mij doet
Onversneden krijg ik het op mijn brood: als ik in het echte leven zou communiceren zoals ik doe in de game, dan kwam geweld algauw om de hoek kijken. Een persoonlijk lesje in nederigheid dus, een eyeopener. Gelukkig ben ik in mijn echte leven eerder conflictvermijdend en fungeer ik liefst als vredebrenger. Dat blendt beter met mijn christelijke identiteit.
Door de game leer ik: dat is allemaal mooi in theorie, maar wat als de omstandigheden complexer worden?
Houd ik dan vast aan geweldloos communiceren of capituleer ik toch voor angst en zelfverdediging? Met die vragen was ik een tijdje zoet en het leek me dan ook een goede oefening voor mijn leerlingen.
De brug naar de burgerrechtenbeweging in Amerika met in het bijzonder de visie van Martin Luther King in zijn boek Stride Towards Freedom op geweldloze communicatie is vlug gemaakt. Door videofragmenten daarmee te vergelijken, liet ik de leerlingen stap voor stap het verschil ontdekken tussen verbindende en gewelddadige communicatie. Het spel legt niet de nuance bloot van de geschiedenis, maar toont wel heel haarscherp het belang aan van je manier van communiceren.
Zie deze twee mogelijke manieren om een speech te geven:
1. Pacifistisch: Op het einde biedt de android de mogelijkheid aan om in vrede te leven.
2. Bedreigend: De android waarschuwt dat geen enkele mens in vrede zal leven tot de androids vrij zijn.
De leerlingen leken zich wat betrapt te voelen. Verbijsterd stelden ze de gevolgen van beide soorten communicatie vast. Niet alleen mijn ogen waren opengegaan! Het vuur waarmee ze de 6 kenmerken van geweldloze communicatie aanwezen in het eindfragment deed me beseffen dat die jeugd van tegenwoordig even hard als ik geraakt werd door de kracht van de geweldloze communicatie.
Dat is dan ook het eerste punt van de kenmerken die Martin Luther King oplijst over pacifisme:
Pacifisme is niet voor zwakkelingen.
De mogelijkheid tot liefde is er altijd, maar kies jij voor de invulling er van? Die vraag bleef nog lange tijd spelen in het achterhoofd van de leerlingen. Herken je het melancholische gevoel wanneer de aftiteling van een film of een serie over je scherm rolt en je beseft dat je nooit nog met dezelfde onbevangenheid zal kunnen kijken naar wat je net zag? Dat gevoel had ik bij de game en het einde van mijn lessenreeks aan de hand van Detroit Become Human. De lessen zijn gegeven, de teerling is geworpen. Leerlingen, het is aan jullie…