Spirituele ervaringen brengen jongeren terug naar geloof, zeggen onderzoeken
Wie in Rome was voor de begrafenis van paus Franciscus kon niet voorbij aan de tienduizenden jongeren. Hun aanwezigheid – eigenlijk in de context van het Jubeljaar – beïnvloedde het klimaat waarin de pausverkiezing plaatsvindt. In meerdere Europese landen is er een hernieuwde aandacht van jonge mensen voor het geloof.
Een recent onderzoek toont aan dat onder leden van Generatie Z (geboren tussen 1997 en 2012) in het Verenigd Koninkrijk de christelijke praktijk groeit na decennia van achteruitgang, gedreven door een groeiende deelname van jongvolwassenen, en met name jonge mannen. Opvallend genoeg blijkt deelname aan het katholicisme de afgelopen jaren toegenomen, terwijl het anglicanisme terrein verliest.
Gemeenschap
Het onderzoek toonde duidelijk aan dat veel jongeren op zoek zijn naar gemeenschap en geloof in God, vooral in een tijd van kwetsbare geestelijke gezondheid en de afleiding en fragmentatie die sociale media met zich meebrengen. Het fenomeen is in meer of mindere mate zichtbaar in de hele Westerse wereld. Zo blijft het aantal volwassen kandidaat-dopelingen in de katholieke Kerk in België opvallend toenemen. Dit jaar waren er 536, bijna drie keer zoveel als een decennium geleden en de helft meer dan vorig jaar. In Frankrijk waren het er dit jaar meer dan tienduizend, vooral twintigers.
Het Franse dagblad La Croix voerde een onderzoek uit onder volwassenen die in 2025 met Pasen gedoopt werden om hun profiel beter te begrijpen. De helft van hen noemt een sterke spirituele ervaring als reden voor hun bekering en getuigt van de invloed van hun vrienden. Ook willen ze hun geloof zonder aarzeling met de maatschappij delen. De toename van nieuwkomers in de Kerk in Frankrijk blijft al enkele jaren verrassen. Verkeert het kerkinstituut dan niet in crisis? Maar wie zijn deze nieuwe katholieken?
Geloof is vaak het hoogtepunt van een diepe en soms kronkelige spirituele reis.
Drie zaken spelen hierbij een rol.
1. Een sterke spirituele ervaring
Meer dan de helft van de catechumenen spreekt over een sterke spirituele ervaring die hun stap naar het geloof verklaart. Deze nieuwkomers illustreren een omkering van de trend: het zijn hun spirituele ervaringen die hen richting institutionele verbondenheid duwen, wat in strijd is met de klassieke theorieën over secularisatie, die stellen dat mensen zich losmaken van het instituut.
Enkele uitspraken: ‘Ik werd geraakt door Gods liefde in een moment van wanhoop’, ‘Ik kreeg een antwoord op een vraag die ik niet had’ en ‘Ik had een diep gevoel dat de God die ik zocht in het christendom te vinden was: het leven van vergeving en geloof van mijn katholieke grootouders sprak mij als volwassene aan’.
2. Vriendschappen
Een tweede leerpunt is dat vriendschappen een grote rol spelen. Jongeren schamen zich niet meer om vrienden uit te nodigen voor de mis, een bijbelgroep of om over hun geloof te praten. We zien ook de invloed van sociale media en de rol van katholieke influencers. Catechumenen en nieuwkomers zijn niet het resultaat van bijzondere pastorale acties.
3. Sterke betrokkenheid
Derde les uit het onderzoek: nieuwkomers tonen een sterke religieuze betrokkenheid. Dit uit zich vooral in het regelmatig bijwonen van de mis en het gebed. De jongeren zien zichzelf al als missionarissen. Zij vinden dat de beste manier om het geloof door te geven, het delen van hun eigen ervaringen is. In Frankrijk gaan steeds meer jongeren naar de mis. Velen zoeken in de Kerk of kerkelijke groepen naar wat de maatschappij niet meer lijkt te bieden. De cijfers doen nadenken. Ze verhullen wellicht de scherpe afname van de kinderdoop, die in sommige streken van België tot onder de tien procent daalt.
Het zijn andere tijden, en de jongeren zijn zich daar als eersten van bewust.