Leg aub uit waarom onverdoofd slachten zo belangrijk is

Auteur: Peter Van de Vyvere

Ik mis iets wezenlijks in het debat over onverdoofd slachten. Na twee dagen intensief surfen langs mediawebsites en sociale media, vind ik zelfs geen aanzet van een inhoudelijk antwoord op de vraag: waarom is dat niet-verdoofde slachten voor moslims en joden zo belangrijk?

Terecht kruist men de degens over dierenwelzijn, over de interpretatie van Europese rechtsregels, over godsdienstvrijheid en over intercultureel samenleven. Maar waarom in Gods naam neemt niemand de moeite om te (doen) begrijpen waarom onverdoofd slachten voor de betrokken religies zelf belang heeft?

Is het naïef te denken dat enig inzicht in de inhoudelijke motieven van religieuze groepen een maatschappelijk breed gedragen oplossing ten goede komt?

Die inhoudelijk gemotiveerde discussie is niet makkelijk. Want ongetwijfeld handelt ze over het teken-karakter, over de symbolische dimensie van de offervoorbereiding. Bepaald geen voer voor Twitter-communicatie. Maar het is wel degelijk mogelijk erover te communiceren!

Culturele tegendraadsheid moet je dubbel uitleggen

Ook de katholieke traditie kent ‘cultureel tegendraadse’ praktijken.

Neem nu de keuze om alleen mannen tot priester te wijden. Vanuit ons actuele culturele aanvoelen is dat een aanfluiting.

Je kunt die optie met exact dezelfde bewoordingen bekritiseren als minister Ben Weyts (N-VA) – ietwat onderhuids – doet in het beruchte VTM-interview met betrekking tot zijn case. Ik citeer Weyts letterlijk: als men meegaat met zijn tijd; in een beschaafde samenleving; als de geesten rijpen.

Mij zijn geen (noemenswaardige) politieke pogingen bekend om de praktijk van het exclusief mannelijke priesterschap juridisch te counteren. Is dat niet – althans voor een deel – te danken aan de pogingen van moedige kerkleiders, theologen en filosofen om ook publiek uit te leggen waarom de priesterwijding van vrouwen voor katholieken moeilijk ligt?

De prominente huwelijkssymboliek in de Bijbel en in de liturgische taal, waarbij Christus als bruidegom en de Kerk als bruid figureren, is katholieken dierbaar. Dat het voor een vrouw lastiger is dan voor een man om symbolisch naar de bruidegom te verwijzen – de rol van de priester – begrijpt een kind. Is zo’n argumentatie rationeel en argumentatief volkomen sluitend? Geenszins. Maar ze is in staat bij de welwillende luisteraar enig begrip of minstens een zeker respect op te wekken. Getuige de stand van het maatschappelijk debat over deze kwestie. De publieke discussie is trouwens ook de positie van de vrouw in de katholieke kerk ten goede gekomen, al is hier nog een hele weg te gaan.

Kortom: een oproep aan rabbijnen en imams, joodse en islamitische theologen om hun intrinsiek religieuze motivatie op het publieke forum te thematiseren. Om aan hermeneutiek te doen, zoals dat met een dure en al te vaak misbruikte term heet. Een oproep ook aan journalisten, aan verantwoordelijken van discussiefora en opinierubrieken om te zoeken naar joodse en islamitische denkers die zo’n inhoudelijk-religieuze discussie kunnen voeden.

Actief pluralisme, weet je wel. Wedden dat zowel het dierenwelzijn als het intercultureel samenleven daarbij gebaat is?

Auteur: Peter Van de Vyvere