Kermiscultuur in België en Frankrijk erkend als immaterieel erfgoed door UNESCO

In België zijn er ongeveer 7.000 kermisarbeiders, verspreid over 850 familiebedrijven. Maar weet je ook waarom kermis op Kerstmis rijmt?
05/12/2024 - 14:21

De kermiscultuur in België en Frankrijk werd toegevoegd aan de Representatieve Lijst van het Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid van UNESCO. Een hele mond vol. Die lijst is in opbouw sinds 2003 en wil levende tradities en rituelen beschermen die van generatie op generatie worden doorgegeven. Het gaat om een andere erkenning dan die van UNESCO Werelderfgoed.

Kermis is nu erkend als een niet te missen feestelijk evenement in dorpen en steden.

Uniek

In België zijn er ongeveer 7.000 kermisarbeiders, verspreid over 850 familiebedrijven. In Frankrijk gaat het om 100.000 mensen in 40.000 bedrijven. Hun rondtrekkende levensstijl is gebaseerd op solidariteit, zowel binnen hun gemeenschap als met anderen. Dit zorgt voor een hechte samenhorigheid, sterke familiebanden en de overdracht van kennis en vaardigheden van generatie op generatie. Het dossier legt dan ook de nadruk op het sociale karakter van de kermisgemeenschap, hun culturele praktijken en hun bijzondere knowhow. Kermisgemeenschappen hebben samen hard gewerkt om de sociale en culturele tradities van hun cultuur in de kijker te zetten.

Kermiskraam in Boechout
De kermiscultuur in België werd erkend als UNESCO Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid. © Pexels / Joris Neyt

Waarom rijmt kermis op Kerstmis?

Het woord kermis komt van kerkmis (of kerkmisse, kercmesse). Daarmee werd een plechtige mis aangeduid in de middeleeuwen, meestal opgedragen aan de patroonheilige van de kerk of als herinnering aan de kerkwijding. Het officiële gedeelte gebeurde in de kerk, maar het feestelijke gedeelte buiten: op de kermis.

Het religieuze karakter verdween al snel naar de achtergrond. Er mocht ook eens buiten, op het plein voor de kerk, gevierd worden. Maar de datum bleef vaak verbonden met de naamdag van de patroonheilige van de parochie. Deze een vaste datum zoals de derde zondag van mei, eerste zondag van september.

Tot de oudste kermissen in ons land behoren de Meifoor in Brugge (1201), de kermis van Bergen (1290), de Paasfoor van Kortrijk (1324) en de Sinksenfoor in Antwerpen (13de eeuw). Veel kleine dorpskermissen zijn even oud.

Het woord kermis komt van kerkmis (of kerkmisse, kercmesse).

Niet alle kermissen gaan terug op kerkelijke feesten. In Engeland en Duitsland ontstonden ze uit handelsbeurzen ingesteld door de overheid. Die waaiden ook over naar onze contreien in de vorm van jaarmarkten. Het woord 'foor' komt van het Latijnse 'forum', dat markt betekent. Kermis en foor werden als termen gaandeweg door elkaar gebruikt. In België vinden veel kermissen hun oorsprong ook in schuttersfeesten.

Bron: Histories

 

Nieuws

De Sint-Nicolaasbasiliek in Amsterdam.

Paus Franciscus heeft de Sint-Nicolaasbasiliek in Amsterdam verheven tot kathedraal. Dat meldt het bisdom Haarlem-Amsterdam.

499.239 pelgrims trokken in 2024 naar het Pelgrimsbureau om er hun 'compostela' (getuigschrift) op te halen, opnieuw een stijging met 12 procent.

Diakenkruisje om op te spelden. In het kruis is een letter d verwerkt.

De commissie neemt onder meer kennis van getuigenissen van vrouwen die zonder de wijding al grotendeels het werk van diakens doen in de kerk.

hand met mobiele telefoon waarop de chatbox DeepSeek wordt geopend.

Sommige antwoorden leggen het interne denkproces bloot, en zo zegt DeepSeek veel over de beperkte vrijheid van de Kerk in China.

Zijn koffer staat klaar: Vincent is klaar voor het vertrek naar Rome.

Hij was ambulancier en is sinds kort voltijds diaken. Volgende week komen de twee werelden van Vincent Sanz-Dreesen samen, als hulpverlener in Rome.

De regering De Wever op de trappen van het Koninklijk Paleis.

Religie is zo goed als afwezig in het bestuursakkoord. Ook in ethische en sociale kwesties is er weinig christelijks te bespeuren.