Ontdek na doorkijkkerk nu ook zwevende kapel in Borgloon

Het zwevende kapelletje dankt zijn naam Helsh[ea]ven aan zijn ligging in Helshoven, een gehucht in Hoepertingen, deelgemeente van Borgloon. De bedenker is de Limburgse kunstenaar Frits Jeuris. De kapel ligt op 6 km van de al even bezienswaardige doorkijkkapel Reading Between The Lines van het architectenduo Pieterjan Gijs en Arnout Van Vaerenbergh. Beide bouwwerken in het heerlijke Haspengouw zuigen de aandacht van wandelaars naar zich toe en smeken om Insta-kiekjes. Ontdek de ideale wandelroute onder het interview met Frits Jeuris.

Ontdek ook onze andere wandel- en fietsideeën met een snuifje cultuur.

Hoe kwam Helsh[ea]ven tot stand?

Frits Jeuris • Alles begon met een kersenplantage die helemaal aangetast was door een virus. De man die voor Regionaal Landschap Haspengauw de site onderhield, was er het hart van in. Dat mooie hout, enkel nog goed voor de haard. Hij vroeg me of ik er geen meubels van wilde maken. We gingen samen ter plaatse kijken. Daar ontdekte ik het adembenemende panorama vanaf de Galgenberg. Daar wilde ik iets mee doen.

Het idee om er een kapel te bouwen, ontstond onder invloed van de geschiedenis van de plek.

Ik laat me graag inspireren door materialen en verhalen die ter plaatse voorhanden zijn.

Helshoven ligt op een oude Romeinse heirbaan en wordt gekenmerkt door een eeuwenoude kluiskapel die als afspanning diende langs die kaarsrechte weg. Als ik nu eens een hedendaagse variant van zo’n rustplek maakte, uit dat kersenhout? Als mensen vandaag rust zoeken in de natuur, kon ik die mee in dialoog laten gaan. Een vriendin schreef er een prachtig gedicht bij. Ik begon wat te schetsen en die man trok ermee naar het stadsbestuur van Sint-Truiden. Dat was onmiddellijk enthousiast.

Is het je eerste religieus geïnspireerde werk?

Ik probeer in mijn werk altijd contact te maken met het grotere geheel. Zo heb ik in Hoeselt een betonnen hoofd gemaakt voor een locatie waar al 2 ‘zoenkruisen’ stonden. Het hoofd refereert ook weer aan rust en verstilling, iets waar heel wat mensen naar op zoek zijn. Hier koos ik voor beton vanwege de nabijgelegen Lourdesgrot, ook in beton opgetrokken.

Van vorm is Helsh[ea]ven een kapel, waardoor mensen het werk met de christelijke traditie associëren, maar dat hoeft niet. Er zijn geen kruisen of andere religieuze symbolen aanwezig. Zelf ben ik katholiek opgevoed – mijn vader is zelfs een tijdlang diaken geweest en ik heb úren in de kerk gezeten – maar de woorden zijn nooit echt tot me doorgedrongen. Wel voel ik me verbonden met wat ons overstijgt, en kan ik nog altijd genieten van de rust die je bij uitstek in een kerkgebouw kan vinden. 

In de naam lees je de woorden ‘hel’ en ‘hemel’. Wat wou je daarmee zeggen?

Allereerst is het natuurlijk een woordspeling op de plek, Helshoven. Maar door die klankverandering voeg je een betekenislaag toe. De kapel zweeft letterlijk tussen hemel en hel. En dat doen we allemaal… Bij je geboorte staan maar twee dingen vast: alles verandert en ooit stopt het voor je.

Wat voel je er zelf bij als je in het bouwwerk staat?

Om de twee maand ben ik daar voor onderhoud. Het hout krimpt en zet uit, dus af en toe moet ik een spie bijsteken. En elke keer voel ik dat het beeld werkt, samen met het panorama. Dan denk ik: dit is toch wel echt knap. Van eerste schets tot finishing touch blijft zo’n creatie een aaneenschakeling van onzekerheden. Pas als je het na een tijdje opnieuw ziet, weet je of het echt gelukt is. En het publiek weet het ook.

Het doet me veel plezier dat de kapel nog niet met vandalisme te maken kreeg. Daar vreesde ik wel voor. Nu, binnenin zijn er wel graffiti aangebracht, maar dat vind ik eigenlijk niet erg. Zo gaat het werk een eigen leven leiden.

De kapel smeekt om Insta-kiekjes. Van welk aanzicht houd je zelf het meest?

Je moet eigenlijk ‘s morgens gaan. Een foto met zonsopgang vind ik het mooist. Vaak hangt er dan ook nog wat mist.

Eigenlijk is je foto bij voorbaat al geslaagd dankzij de scherptediepte van de kapel op de extreme voorgrond. In de schilderkunst noemen ze dat een repoussoir. Weet je, op het moment dat ik de kapel creëerde, was ik net met Breughel bezig in Bokrijk. Hij bracht me het idee om de kapel dit effect te geven.

 

 

 

 

Dit bericht op Instagram bekijken

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Een bericht gedeeld door Annie C. A. Bauwens (@houdenvanalledaagsheid)

Heeft jouw kapel iets te maken met de doorkijkkerk een eindje verderop?

Ook die ligt inderdaad langs de Romeinse Kassei. Met een verrekijker kan je ze zien. Toch is dat puur toeval. Ik heb Helsh[ea]ven naar het oosten gericht, recht op de kerk van Borgloon. De doorkijkkerk staat dan iets meer naar rechts. Ik heb me niet daardoor laten inspireren, wel door de kluiskapel van Helshoven als eeuwenoud bedevaartsoord en rustpunt.

Meer weten

• Een aanrader is deze luswandeling van 15,6 km vanuit Pegelsveld. Op de route vind je zowel de doorkijkkerk als de zwevende kapel en daarnaast nog de kluiskapel van Helshoven, een boomkapel aan de opvallende Tsjenneboom, het Wijn- en fietscafé en een speelboomgaard. Een deel van de route loopt over de Romeinse Kassei, de heirbaan die vroeger Tienen met Tongeren verbond. Het leuke aan dit rechte stuk is de kunst in het landschap: Hans Lemmen plaatste vijf terracottakleurige betonnen zitbanken in de vorm van een Romeinse villa. Zoek een hogergelegen plek om een overzicht te krijgen. Op de achterkant van elke bank staat het grondplan van één van de opgegraven villa's in de buurt. Zet je even naast de gebeeldhouwde Romein op de bank!
• Voor de fietsers is Wijn- en fietscafé Helshove.be niet te versmaden. Terwijl je gebruik maakt van alle faciliteiten om je fiets te verzorgen, geniet je van de wijn van de plaatselijke wijnbouwer of van een Hels Ijsje. Slapen in een wijnvat? Ook dat!