Bijbel van A tot Z ~ Bekijk het hele overzicht

A

Abba ~Waarom we het woord toch beter niet vertalen als 'papaatje'.

Antichrist ~ Het woord 'antichrist' doelt op wie verwarring zaait over de figuur van Jezus Christus, zijn menselijkheid én goddelijkheid.

Apostel ~ Toen het woord in het Nieuwe Testament in voege kwam, was het tevoren vooral een term uit de scheepvaart en afkomstig uit het Grieks.

Adam ~ Niet de man was eerst, ook niet de vrouw, maar dé mens. Dat is de oorspronkelijke betekenis van het Hebreeuwse 'adam'. 

B

Baäl ~Waarom profeten hemel en aarde bewogen om het volk Israël weg te houden van deze en andere goden en wat Baäl met ons leven vandaag te maken heeft.

Beproeving ~ Gelovig omgaan met obstakels (beproevingen) leidt tot dieper inzicht, volharding, uitzuivering.

Barmhartigheid ~ Barmhartigheid gaat hand in hand met rechtvaardigheid en overstijgt die zelfs.

Besnijdenis ~Wist je dat ook jij besneden bent ... in je hart?

C

Chaos ~ Wat komt er vóór de eerste scheppingsdaad van God? De Bijbel zegt: De aarde was woest en warboel. Chaos dus.

Christus ~ De naam is eigenlijk een titel: de gezalfde, de messias.

Charisma ~ Het geloof zelf is een charisma of genadegave.

Ceder ~ Een machtige boom, veelbetekenend in de Bijbel en de geschiedenis van de mensheid. Van bedreigd tot beschermd.

D

Duivel~Duivel, satan, diabolos. Wie of wat is de duivel eigenlijk en wat doet hij met de diversiteit die God schiep?

Demon ~Wie goed luistert, begrijpt best wel waarover het hier gaat in de Bijbel.

Denarie ~Jezus zet de omgang met geld op zijn kop.

Doop~Het doopritueel bij Johannes en het doopsel van de eerste christenen.

E

Engel ~ In de Bijbel komen heel wat engelen voor. Wie zijn ze? Ontdek het hier.

Eerstgeborene ~ een betekenisvol Bijbels thema.

Eeuwig leven ~ is leven in volheid. En dat kan nu al.

Effata ~Ga open! Waarom bewaarde Marcus enkele Aramese woorden in zijn evangelie?

F

Farizeeër~ In ons huidig taalgebruik geldt 'farizeeër' vooral als een scheldwoord, het equivalent van hypocriet. Maar wist je dat Jezus zelf waarschijnlijk tot de stroming van farizeeërs hoorde? Hier moet je beslist meer over weten.

Feestrol ~Het jodendom kent 5 feesten met bijbehorende boekrol. Bijvoorbeeld Pasen met boekrol Hooglied, een ode aan de liefde.

Filistijnen ~ een strijdlustig volk op gespannen voet met het jonge Israël.

Feestkleed ~ Een nieuwe outfit voor Kerstmis? Dat is zowaar een Bijbelse opdracht.

G

Genade ~ Het woord genade is bij ons in onbruik geraakt. Het heeft te maken met gunnend in het leven staan. Wees genade voor elkaar!

Geest ~Met het vormsel ontvangen christenen het 'zegel van de Heilige Geest'. Daarin resoneert een hele geschiedenis.

Gehenna ~Plaats van ultiem verderf. En soms blijkt onze tong ermee behept

Gedenken ~Een kernbegrip in de Bijbel én in de eucharistie

H

Heerlijkheid ~ Een God die heerlijk is. Als een Heer, dus, maar dan wel een goede. Heerlijk betekent hier zowel zalig als ontzagwekkend en machtig. Gods heerlijkheid is zijn uitstraling, maar ook zijn domein.

Heilig ~In de Bijbel is al wat dient voor de eredienst, heilig. Het is afgesneden van zijn dagelijksheid. In die zin roept Paulus christenen op om heilige te zijn. Geen heilige boontjes dus!

Heil ~Dat woord drukt zowel genezing als geluk uit, en dat is ook wat de Bijbel bedoelt met redding.

Haten ~ De Bijbel maakt dit ongemakkelijke gevoel bespreekbaar.

I

Israël ~ Het Israël van de Bijbel is niet het Israël aan de Middellandse Zee. Het tweede verwijst naar het eerste, maar is een seculiere staat. Wat bedoelt de Bijbel met Israël?

Immanuel ~De naam betekent: God met ons.

Ismaël ~ Deze halfbroer van Isaak, stierf bijna van dorst in de woestijn omdat Abraham hem en zijn moeder op vraag van Sara wegstuurde, een weinig bekende en al even weinig verkwikkend verhaal.

Ik ben ~ Wat betekent die mysterieuze naam? Laat alle vastgeroeste beelden los.

J

Juk ~ Een juk is zwaar, maar helpt je wel een bepaalde last te dragen. Die van Jezus is daarenboven nog licht ook. Mijn juk is zacht en mijn last is licht.

Jezus ~ In de naam Jezus komt de hele Bijbel tot spreken.

Joden ~ De benaming is afgeleid van (de inwoners van) Judea, en kreeg gaandeweg een meer religieuze dan etnische lading.

Jesse ~ Ontdek de voorouder van Jezus en naamgever van de Virga Jessespelen.

K

Kefas ~ Waarom 3 verschillende namen voor 1 simpele visser? We gaan dieper in op het gebruik van de benaming 'Kefas' voor Petrus.

Kerk ~ 'Jij bent ​Petrus (Petros), de rots (petra) waarop ik mijn kerk (ekklèsia) zal bouwen.'

Knecht ~ Een lastig woord, dat verwijst naar Mozes, David en de Knecht met hoofdletter in Jesaja.

Klaagliederen ~ We komen ze vooral tegen in de psalmen. En het zijn zeker geen zeurliederen!

L

Lankmoedigheid ~ Proef dat woord op je lippen. Of nog beter: het vers in 1 Korintiërs 13.

Logos ~ Is het Griekse begrip voor Woord, betekent ook 'orde' en 'wijsheid'.

Lam Gods ~ Onder de voorstelling van het Lam Gods gaat een hele wereld van Schriftteksten schuil.

Leviticus ~ Dit bijbelboek geniet geen beste naam, onterecht. Ontdek waarom.

M

Mensenzoon ~ Jezus werd op vele manieren aangesproken. Maar waarom spreekt Hij liefst over zichzelf als de Mensenzoon?

Maranatha ~De uitroep Maranatha is een gebed op zichzelf.

Melchisedek ~ De Bijbel schetst Jezus als de nieuwe Melchisedek, mythische Koning van Gerechtigheid.

Moed ~ Het woord komt verrassend vaak voor in de Bijbel.

N

Naam~ Als Mozes God wil leren kennen en diens naam vraagt, krijgt hij een mysterieus en onuitspreekbaar antwoord.

Nazoreeër ~ Jezus wordt ook de 'Nazoreeër' genoemd, een 'toegewijde'. 

Nieuwe Testament ~ 'Dit is het verbond dat ik in de toekomst met Israël zal sluiten: Ik zal mijn tora in hun binnenste leggen en hem in hun hart schrijven.' (Jeremia 31)

Naaste ~Voor Mozes betekent dat: iemand van je eigen groep. En voor Jezus?

O

Oordeel ~ Heb jij last van nare gevoelens bij woorden als 'oordelen' of 'Laatste Oordeel'. Lees dan dit verhelderende stuk.

Oudsten ~ Oudsten verkozen uit eigen rang de hoofdleider van de synagoge (en vroege kerk) en stonden hem bij; leken met een gezagspositie in de gemeenschap. 

Oog om oog, tand om tand ~Wat vandaag ruw klinkt, was eigenlijk een grote vooruitgang. Jezus ging nog verder: bied je andere wang aan.

Ommekeer ~Het verhaal van de verloren zoon als model voor wat de Bijbel met 'ommekeer' bedoelt.

P

Parousie ~ De parousie van Jezus wordt vaak vertaald als diens wederkomst waarnaar we allen uitkijken, maar eigenlijk betekent het 'komst'. Het gaat dan over het aantreden van de verheerlijkte Christus.

Paradijs ~ Van ommuurde tuin tot stad van de toekomst.

Pinksteren ~'Nu snap ik het!'

Profeet ~Er lopen er heel wat rond in de Bijbel. Maar de echte herken je zó!

Q

Qohèlèt ~ Dit Hebreeuwse woord is de titel van een Bijbelboek, dat in onze variant Prediker heet. Ontdek iets over de betekenis van dit woord en van het mystieke Bijbelboek.

R

Rechters ~ Opnieuw een Bijbelboek waarvan de titel een woord uitleg kan gebruiken.

Rechtvaardigen ~ Niet wijzelf, maar Gód maakt van ons ‘rechtvaardigen’, niet op grond van prestaties, maar ‘om niet’.

Rein en onrein ~ Volgens de wet had Jezus heel verontwaardigd kunnen reageren op de vrouw met bloedvloeiing die hem aanraakte.

Rabbi ~ Ook Jezus werd als rabbi – 'meester' – aangesproken.

S

Schuld ~ Schuld en zonde. Twee woorden die bijna hetzelfde betekenen. Toch is er een belangrijk verschil. Het Hebreeuws biedt een interessante omgang met schuldbesef en vergeving.

Sion ~ Waar de naam precies vandaan komt, weten we niet. Maar het is het lievelingswoord van de profeten, de aanzegging van Gods Koninkrijk.

(onder)scheiden ~ God begint er al mee op de eerste bladzijde van de Bijbel en schept zo diversiteit.

Schepping ~ Wist je dat ze nog altijd niet af is? God blijft ermee bezig, en wij!

T

Toorn ~ Een vies woord volgens velen. Maar niet als je de ware betekenis ervan doorgrondt.

Tabernakel ~Of hoe God nog steeds verblijft in een tent.

Tollenaar ~ Een al even verguisd beroep als dat van prostituee. Maar Jezus kijkt erdoorheen en peilt het hart van mensen als Zacheüs.

Tora ~Een van de grootste misverstanden van de Bijbel: Tora betekent niet wet maar wel onderrichting, een wijze levensles. En dat maakt een groot verschil.

U

Uitverkoren ~ Weinig woorden uit de Bijbel worden zo vaak verkeerd begrepen als 'uitverkoren'. Een eye-opener.

Uithuwelijken ~een vastgeroeste gewoonte ten tijde van Maria en Jozef...

Uittocht ~ De uittocht uit Egypte, hét referentiekader van de Schrift.

Uur ~ Wat klinkt er allemaal mee als we bidden 'tot in het uur van onze dood'?

V

Verzoendeksel ~ Een verzoendeksel is het deksel op de kist waarin de Torarol bewaard wordt. Maar het duidt ook op een heel bijzonder en modern aandoend Godsbegrip.

Visioen ~ waar elke generatie nood aan heeft...

Verrijzenis ~De farizeeën zijn overtuigd van de lichamelijke opstanding uit de dood. Paulus preciseert in de Korintiërsbrief.

Verborgen ~ Een simpel woord met verrassend veel lagen.

W

Wadi ~ Ontdek waarom we een woord als wadi (rivierbedding) misschien beter helemaal niet vertalen maar lekker in het Hebreeuws laten staan.

Wonderverhaal ~Niet altijd als fysische werkelijkheid op te vatten, maar wel altijd als echt. 

Wraak ~ In de Bijbel is het een neutraal begrip van straf. Ook hier geldt al dat de mens het recht niet in eigen hand mag nemen. En de uiteindelijke wraak komt enkel aan God toe.

Wolk ~ Zeg nooit zomaar 'wolk' tegen een wolk in de Bijbel.

X

(Zeus) Xenios ~ Aan de naam Zeus Xenius zit een bijzonder verhaal vast. Ontdek waarom Jezus ook wel eens de bijnaam Xenius krijgt.

Y

IJdelheid ~ IJdelheid der ijdelheden! Die oproep komt uit het boek Prediker. Hoe kan dit woord in deze ijdele tijd zo in onbruik geraakt zijn?

IJveraar ~ Paulus is een van de bekendste en grootste Bijbelse 'ijveraars', grote activisten, met soms een keerzijde.

IJkpunt ~ Een ijkpunt of standaard is de basis van een eerlijke en consequente levenshouding.

Z

Zoon van God ~ Bij de evangelist Lucas is Jezus allereerst Zoon van God zoals wij dat allemaal zijn. Toch is Jezus' zoonschap uniek, en wel op 3 manieren.

Zuurdesem ~ In de joodse traditie is zuurdesem symbool van routine en het oude leven.

Zoenoffer ~ Paulus beseft dat er geen groter offer kan gebracht worden, dan Jezus die zijn leven geeft. Wie in zijn voetspoor treedt, is verzoend met de Vader.

Zegel ~ Van een verzegelde brief over een verzegeld hart tot het zegel van de Geest.