Ontspannen tuinieren voor meer biodiversiteit, dat kan als je kiest voor een natuurlijke tuinstijl
Veel mensen willen graag met hun tuin een bijdrage leveren aan de biodiversiteit. Dat is dringend nodig als je weet dat de biodiversiteit, ook in Vlaanderen, onder druk staat. De afgelopen 25 jaar is het volume aan insecten met 75% gedaald volgens een Duitse studie.
Het is geen ijdele hoop dat we daar met onze tuin iets aan kunnen veranderen. Want Vlaanderen bestaat voor negen procent uit tuinen, drie keer zoveel als alle natuurgebieden samen. De 2 miljoen tuinen in Vlaanderen zijn dus evenveel kansen om de biodiversiteit te boosten.
Maar tuinieren mag voor de meeste mensen niet al te veel tijd, werk en geld kosten. En hoe begin je eraan? De tuinsector is immers ook een business, met eindeloze informatie die alle kanten uitgaat. Is er een manier om door de bomen het bos te zien? Ja, die is er.
Natuurlijk en ontspannen tuinieren gaan gelukkig goed samen.
Wie met zijn tuin de natuur wil ondersteunen en ontspannen wil tuinieren, zonder al te veel tuinwerk, die kiest het beste voor een natuurlijke tuinstijl. Gelukkig gaan natuurlijk en ontspannen tuinieren heel goed samen.
Met een heldere tuinstijl voor ogen, komt er veel rust en onderscheiding in je tuinieren. Veel informatie en adviezen kan je dan met een gerust hart negeren. Je hoeft ook nooit meer naar het containerpark en bijna nooit meer naar het tuincentrum.
We zetten voor jou de 10 principes van een natuurlijke tuinstijl op een rij.
Leven bevorderen is altijd beter dan leven vernietigen.
- Bouw je natuurlijke tuin op met landschapselementen die je ook in de omgeving kan waarnemen: een bosje, een bosrand, een bloeiende heg, een poeltje, een begroeide muur, een bloemenweide, een vasteplantenborder, een solitaire boom... Dieren uit de omgeving kunnen de tuin dan gebruiken als een uitbreiding van hun leefgebied. Het kort gemaaid gazon hou je het liefst zo klein mogelijk.
- Kies vooral voor inheemse planten. Inheemse planten zijn planten die hier na de laatste ijstijd, zo'n 12.000 jaar geleden, spontaan zijn gekomen. Ze zijn onvervangbaar als basis voor de natuurlijke voedselpiramide. Meer inheemse planten betekent meer insecten, vlinders, amfibieën, vogels, enzovoort. Ze zijn ook beter aangepast aan de lokale bodem- en klimaatomstandigheden, ondanks de klimaatopwarming. Leer ermee leven dat inheemse planten vaak wat minder spectaculair bloeien dan exotische en gekweekte soorten. Meer weten: Boost de biodiversiteit van je tuin met inheemse planten
- Streef naar extensief beheer, dat wil zeggen naar een min of meer stabiele of autonome beplanting die maar af en toe onderhoud vraagt. Verleg je focus van individuele planten naar de beplanting in zijn geheel. Het is niet zo erg als individuele planten en soorten verdwijnen. Verandering hoort bij de natuur. Geef ook spontane planten hier en daar wat ruimte.
- Bedek de bodem tussen en rond je planten met dood organisch materiaal, dit heet mulchen. De mulch gaat ongewenste kruidengroei tegen en voedt het bodemleven en je planten. Zo gaat het ook in de natuur. Er is verder geen bodemverbetering nodig, zoals bekalken, bemesten, spitten… Vroeger vond men naakte aarde er netjes uitzien, maar het is geen stabiele natuurlijke toestand en dus een bron van extra tuinwerk. Gebruik nooit plastic worteldoek. Een natuurlijker alternatief om een grote oppervlakte snel en zonder veel inspanning onkruidvrij te maken is kartonmulchen.
- Sluit kringlopen en vermijd afvoer en aanvoer van materialen. Met een goede tuininrichting is het mogelijk om alle tuinafval te verwerken in eigen tuin door te mulchen en te composteren. Nooit meer naar het containerpark, joepie. Meer weten: Nooit meer groenafval ~ de complete kringloopgids voor je tuin
- Laat dode planten en dood hout liggen. In de winter zijn dode planten een overwinterplaats voor insecten en een voedselbron voor vogels. Dood hout is een belangrijke voedingsbodem voor paddenstoelen, kevers, rupsen van nachtvlinders, enzovoort. Snoeihout kan je bijvoorbeeld verwerken tot randen van borders. Meer weten: Ruim je tuin deze herfst eens niet op
- Ga voor gratis planten door planten en zaden te ruilen met buren en kennissen, via een vereniging of op Facebook. Je kan ook enkele zaden (geen planten!) oogsten in je omgeving. Je spaart niet alleen geld uit, je bent ook minder geneigd om naar bestrijdingsmiddelen te grijpen om koste wat het kost planten te redden als er beestjes aan knabbelen. Trouwens, inheemse planten zijn nog altijd moeilijk te verkrijgen in tuincentra. Meer weten: Hoe planten ruilen via een plantenbibliotheek of ruilkastje?
- Vermijd en verminder verharding door terrassen te verkleinen en door paden aan te leggen in doorlatende materialen, zoals stapstenen of houtsnippers. Hoe groter de oppervlakte waar regenwater kan insijpelen, hoe beter. Meer weten: 14 foto's en tips om van je tuin een sponstuin te maken
- Gebruik nooit bestrijdingsmiddelen. Eenvoudigweg nooit, ook geen zogenaamde bioproducten. Het voordeel dat je ermee hoopt te bereiken, vertaalt zich in schade elders in de voedselketen. Dit heldere voornemen zal je tuinieren zoveel eenvoudiger en gezonder maken. Ja, het betekent ook dat je bijvoorbeeld geen dahlia's kan kweken omdat die helemaal opgevreten worden door de slakken. Maar dahlia's zijn dan ook geen inheemse soort, ze komen uit Mexico.
- Observeer, verwelkom en bevorder alle leven. Vergeet niet om af en toe op safari te gaan in je tuin en planten en dieren te identificeren met ObsIdentify of een andere app. Niet panikeren als er ineens erg veel rupsen of spinnen of andere soorten verschijnen in je tuin. Het betekent dat je tuin begint met leven te boosten. Onevenwichten lossen zich meestal in de volgende jaren wel op. Geef de natuur de tijd. Onthou dat leven bevorderen altijd een betere weg is dan leven vernietigen.